.

Keytruda (pembrolizumab)

Μηχανισμός δράσης

Το pembrolizumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο προσδένεται στον υποδοχέα του “προγραμματισμένου θανάτου-1 (PD-1)” ο οποίος

βρίσκεται στα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος (Τ-κύτταρα)  και παρεμποδίζει την αλληλεπίδραση του με τους συνδέτες PD-L1 και PD-L2, οι οποίοι εκφράζονται στα καρκινικά κύτταρα.

Χωρίς τη χορήγηση του pembrolizumab, οι συνδέτες PD-L1 και PD-L2 προσδένονται και ενεργοποιούν τον υποδοχέα PD-1 ο οποίος απενεργοποιεί τα Τ-κύτταρα, δηλαδή την άμυνα του οργανισμού μας. Με τον τρόπο αυτό τα καρκινικά κύτταρα αποφεύγουν τη καταστροφή τους.

Το pembrolizumab παρεμποδίζει αυτή τη σύνδεση, επανενεργοποιώντας τη καταστροφή των καρκινικών κυττάρων από το Τ-κύτταρο.

Θεραπευτικές ενδείξεις

Το pembrolizumab, ως μονοθεραπεία, ενδείκνυται ως αγωγή του :

-προχωρημένου (ανεγχείρητου ή μεταστατικού) μελανώματος σε ενήλικες

-μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ). Το Keytruda χρησιμοποιείται συγκεκριμένα όταν ο όγκος παράγει μια πρωτεΐνη γνωστή ως PD-L1 στις περιπτώσεις όπου ο καρκίνος είναι προχωρημένος ή έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.

-καρκίνο του ουροθηλίου, μια μορφή καρκίνου της κύστης και του ουροποιητικού συστήματος, που είναι προχωρημένος ή έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Το Keytruda χορηγείται σε ασθενείς που έχουν λάβει προηγούμενη θεραπεία με αντικαρκινικά φάρμακα με βάση την πλατίνη ή οι οποίοι δεν μπορούν να ακολουθήσουν αγωγή με αντικαρκινικά φάρμακα που περιέχουν σισπλατίνη.

Δοσολογία και τρόπος χορήγησης

Η έναρξη της θεραπείας και η επίβλεψη της πρέπει να γίνεται από ειδικό ιατρό με εμπειρία στη θεραπεία του καρκίνου.

Η δόση του pembrolizumab που θα λάβετε εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το βάρος σας, τη γενική κατάσταση της υγεία σας καθώς και από τον τύπο του καρκίνου που αντιμετωπίζετε. Ο ογκολόγος σας θα καθορίσει τη δόση και το πρόγραμμά σας.

Δοσολογία

-Η συνιστώμενη δόση του pembrolizumab είναι 2 mg/kg χορηγούμενα ενδοφλεβίως σε 30 λεπτά κάθε 3 εβδομάδες. 

-Οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν το pembrolizumab μέχρι την εξέλιξη της νόσου ή την εμφάνιση μη αποδεκτής τοξικότητας. 

-Έχουν παρατηρηθεί άτυπες ανταποκρίσεις (δηλαδή μια αρχική παροδική αύξηση του μεγέθους του όγκου ή μικρές νέες αλλοιώσεις εντός των πρώτων λίγων μηνών ακολουθούμενες από συρρίκνωση του όγκου).

-Συνιστάται η συνέχιση της θεραπείας σε κλινικά σταθερούς ασθενείς με αρχικές ενδείξεις εξέλιξης της νόσου μέχρις ότου επιβεβαιωθεί η εξέλιξη της νόσου.

Ηλικιωμένοι 

Δεν αναφέρθηκαν συνολικά διαφορές στην ασφάλεια ή αποτελεσματικότητα μεταξύ ηλικιωμένων ασθενών (≥ 65 ετών) και νεότερων ασθενών (< 65 ετών). Δεν είναι απαραίτητη η προσαρμογή της δόσης σε αυτό τον πληθυσμό.

Νεφρική δυσλειτουργία

Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με ήπια ή μέτρια νεφρική δυσλειτουργία.

Ηπατική δυσλειτουργία

Δεν απαιτείται προσαρμογή της δόσης σε ασθενείς με ήπια ηπατική δυσλειτουργία.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Το pembrolizumab έχει συνδεθεί πιο συχνά με σχετιζόμενες με το ανοσοποιητικό ανεπιθύμητες ενέργειες. Με απλά λόγια, απελευθερώνοντας τη λειτουργία των Τ-κυττάρων κατά των καρκινικών κυττάρων, το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιτίθεται όχι μόνο στα καρκινικά αλλά και στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού προκαλώντας τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Οι περισσότερες από αυτές, συμπεριλαμβανομένων των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών υποχωρούν μετά την έναρξη της κατάλληλης ιατρικής θεραπείας ή της παύσης του pembrolizumab.

Με βάση τη σοβαρότητα της ανεπιθύμητης ενέργειας, θα πρέπει να γίνει παύση του pembrolizumab και χορήγηση κορτικοστεροειδών.

Σημαντικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες:

•             Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν όλες τις αναφερόμενες παρενέργειες του pembrolizumab. 

•             Οι παρενέργειες είναι συχνά προβλέψιμες όσον αφορά την έναρξη και τη διάρκειά τους.

•             Μερικές παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες ή και μήνες μετά το τέλος της θεραπείας.

•             Οι παρενέργειες είναι σχεδόν πάντα αναστρέψιμες και θα υποχωρήσουν όταν η θεραπεία ολοκληρωθεί.

•             Υπάρχουν πολλές επιλογές που θα βοηθήσουν στη διαχείριση και την αποφυγή της επιδείνωσης των παρενεργειών.

•             Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της παρουσίας ή της σοβαρότητας των παρενεργειών και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.

Οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές (εμφανίζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10%) σε ασθενείς που λαμβάνουν pembrolizumab.

•             Αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης)

•             Κόπωση

•             Υπεργλυκαιμία (αυξημένες τιμές σακχάρου)

•             Υπονατριαιμία (πτώση των τιμών του νατρίου στο αίμα)

•             Υπολευκωματιναιμία (πτώση των τιμών της αλβουμίνης στο αίμα)

•             Κνησμός (φαγούρα)

•             Εξάνθημα

•             Βήχας

•             Ναυτία

•             Διάρροια

•             Αρθραλγίες, μυαλγίες

Παρενέργειες λιγότερο συχνές (εμφανίζονται στο 1 - 10 %) των ασθενών που λαμβάνουν pembrolizumab:

•             Ανορεξία

•             Υποφυσίτιδα, υπερθυρεοειδισμό, υποθυρεοειδισμό

•             Κεφαλαλγία

•             Δυσγευσία

•             Ξηροφθαλμία

•             Ίλιγγος

•             Υπερτριγλυκεριδαιμία

•             Αυξημένα ηπατικά ένζυμα

•             Υπασβεστιαιμία

•             Δυσκοιλιότητα

•             Δυσκολία στην αναπνοή

•             Πρήξιμο

•             Πονοκέφαλος

•             Πυρετός, ρίγος

•             Αυπνία

•             Κοιλιακό άλγος

•             Λεύκη

•             Λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Μια σοβαρή, αλλά όχι συχνή παρενέργεια του pembrolizumab μπορεί να είναι μια “υπερβολική“ αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά των φυσιολογικών κυττάρων. Όταν και εάν παρουσιαστεί αυτή η παρενέργεια, επηρεάζει κυρίως το έντερο, το συκώτι, το δέρμα, τα νεύρα και το ενδοκρινικό σύστημα.

Αυτή η ανοσολογική αντίδραση μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί εβδομάδες ή και μήνες μετά την ολοκλήρωση της αγωγής.

Ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται καθ 'όλη τη διάρκεια της θεραπείας για τη παρουσία συμπτωμάτων όπως διάρροια, εξάνθημα, κοιλιακό άλγος, δύσπνοια και νευροπάθεια αλλά και με εργαστηριακές εξετάσεις για την ηπατική λειτουργία, τη νεφρική λειτουργία και τη λειτουργία του θυρεοειδούς, της υπόφυσης και του παγκρέατος.

Σχετιζόμενες με την έγχυση αντιδράσεις

Σοβαρές σχετιζόμενες με την έγχυση αντιδράσεις έχουν αναφερθεί σε ασθενείς που λαμβάνουν pembrolizumab.

Σε σοβαρές αντιδράσεις κατά την έγχυση, θα πρέπει να σταματήσει η έγχυση και να διακοπεί οριστικά το pembrolizumab. Ασθενείς με ήπια ή μέτρια αντίδραση κατά την έγχυση μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν το pembrolizumab με στενή παρακολούθηση.

Το ενδεχόμενο προ-φαρμακευτικής αγωγής με αντιπυρετικό και αντιισταμινικό μπορεί να εξεταστεί.

Εδώ σας παρουσιάζουμε τις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν έχουν συμπεριληφθεί οι πιο σπάνιες. Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε συμπτώματα, πρέπει να τα  συζητήσετε άμεσα με τον ογκολόγο σας. Οι περισσότερες παρενέργειες μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπισθούν από τον ογκολόγο σας με την κατάλληλη αγωγή.

Πότε να αναζητήσετε τον ογκολόγο σας

Επικοινωνήστε με τον ογκολόγο σας αμέσως, μέρα ή νύχτα, εάν αντιμετωπίσετε:

•             Πυρετό 38 º C και άνω, ρίγος (πιθανά συμπτώματα λοίμωξης).

•             Παρουσία έντονου πρωτοεμφανιζόμενου βήχα ή επιδείνωση ενός βήχα που προϋπήρχε.

•             Σημεία και συμπτώματα αντίδρασης στο φάρμακο όπως συριγμό (θορυβώδη αναπνοή), πυρετό, φαγούρα, έντονο βήχα, μπλε ή γκρι χρώμα του δέρματος, ρίγος, οίδημα του προσώπου, των χειλιών, της γλώσσας ή του λαιμού.

•             Δυσκολία στην αναπνοή.

•             Πόνο ή σφίξιμο στο στήθος.

•             Έντονο, οξύ κοιλιακό άλγος.

•             Επίμονο ή ασυνήθιστο πονοκέφαλο, έντονη αδυναμία, ζάλη ή τάση για λιποθυμία και αλλαγές στην όραση.

•             Μαύρα κόπρανα ή αίμα στα κόπρανα.

•             Κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών

Τα ακόλουθα συμπτώματα απαιτούν ιατρική φροντίδα, αλλά δεν αποτελούν μια έκτακτη ανάγκη. Επικοινωνήστε με τον ογκολόγο σας μέσα σε 24 ώρες αφού παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

•             Εάν δεν είστε σε θέση να φάτε ή να πιείτε για 24 ώρες ή έχετε σημεία και συμπτώματα αφυδάτωσης όπως κόπωση, έντονη δίψα, ξηροστομία, σκούρα και μειωμένα σε ποσότητα ούρα ή ζάλη.

•             Ούρα σκούρα ή καφέ (χρώμα τσαγιού).

•             Δερματικό εξάνθημα με ή χωρίς κνησμό.

•             Μικρές ή μεγάλες φυσαλίδες με διάφανο υγρό στο δέρμα ή / και ξεφλούδισμα του δέρματος.

•             Ανορεξία.

•             Στοματίτιδα.

•             Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα χέρια ή τα πόδια.

•             Εάν παρουσιάζετε αιμορραγία ή μώλωπες πιο εύκολα από το φυσιολογικό.

•             Ναυτία (η οποία παρεμποδίζει την ικανότητά σας να φάτε και λάβετε υγρά ή την οποιαδήποτε, από του στόματος, φαρμακευτική σας αγωγή)

•             Εμετός (περισσότερες από 2-3 φορές σε διάστημα 24 ωρών).

•             Διάρροια (3-4 επεισόδια στο 24 ωρο).

Πάντα να ενημερώνετε τον ογκολόγο σας εάν παρουσιάσετε οποιαδήποτε συμπτώματα.

Μέτρα προφύλαξης

•             Πριν την έναρξη της θεραπείας με pembrolizumab φροντίστε να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας για άλλα φάρμακα που λαμβάνετε.  

•             Μην εμβολιάζεστε κατά τη διάρκεια της θεραπείας χωρίς την έγκριση του ογκολόγου σας.

•             Ενημερώστε τον ογκολόγο σας εάν υπάρχει η πιθανότητα να είστε έγκυος πριν από την έναρξη αυτής της θεραπείας.

•             Για τους άνδρες και τις γυναίκες: Πρέπει να χρησιμοποιείτε μία αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης (όπως προφυλακτικά) κατά τη διάρκεια της θεραπείας ώστε να αποφευχθεί μια πιθανή εγκυμοσύνη. Αποτελεσματική αντισύλληψη πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της θεραπείας και για 6 μήνες μετά τη θεραπεία.

•             Μην θηλάζετε ενώ λαμβάνετε pembrolizumab.

Συμβουλές αυτοφροντίδας

•             Πίνετε τουλάχιστον δύο έως τρία λίτρα υγρών καθημερινά, εκτός εάν υπάρχουν αντίθετες οδηγίες από τον ογκολόγο σας λόγω συνοδών προβλημάτων υγείας.

•             Εάν παρουσιάσετε ναυτία, λάβετε τακτικά τα αντιεμετικά φάρμακα που σας συνταγογράφησε ο ογκολόγος σας και τρώτε μικρά και συχνά γεύματα. 

•             Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό με τουλάχιστον 50 βαθμούς προστασίας (ή μεγαλύτερο) και προστατευτική ενδυμασία.

•             Μπορεί να βρίσκεστε σε κίνδυνο λοίμωξης γι' αυτό προσπαθήστε να αποφύγετε τους πολυσύχναστους χώρους και τα άτομα με ιώσεις (κρυολόγημα, γρίπη, παιδικές ιώσεις και άλλα). Εάν παρουσιάσετε πυρετό, ρίγη ή οποιαδήποτε άλλα σημεία λοίμωξης ενημερώστε αμέσως τον ογκολόγο σας.

•             Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο ή να αποφεύγεται εντελώς. Θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.

•             Χρησιμοποιήστε ηλεκτρική ξυριστική μηχανή για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας.

•             Πλένετε τα χέρια σας συχνά.

•             Για τη πρόληψη και τη θεραπεία πληγών στη στοματική κοιλότητα, χρησιμοποιήστε μαλακή οδοντόβουρτσα και κάντε πλύσεις με στοματικά διαλύματα που δεν περιέχουν αλκοόλ. Θα βοηθήσει στη πρόληψη και την αντιμετώπιση των ελκών στο στόμα η χρήση μιας μαλακής οδοντόβουρτσας καθώς και οι καθημερινές πλύσεις, 6-7 φορές την ημέρα, του στόματος με σοδόνερο (ένα κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα

και / ή 1/2 έως 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι σε 250ml νερό) (για περισσότερες πληροφορίες δείτε την ενότητα “παρενέργειες της θεραπείας-

•             Αποφύγετε αθλητικές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να σας προκαλέσουν τραυματισμό.

•             Ακολουθήστε την αντιδιαρροϊκή φαρμακευτική αγωγή, όπως σας συνταγογράφησε ο ογκολόγος σας.

•             Τρώτε τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της διάρροιας (για περισσότερες πληροφορίες δείτε την ενότητα “παρενέργειες της θεραπείας- διάρροια”).

•             Να ξεκουράζεστε τακτικά και όποτε αισθάνεστε ότι το χρειάζεστε.

•             Διατηρήστε μια σωστή, θρεπτική και υγιεινή διατροφή.

•             Προσπαθήστε να τηρείτε μια καθημερινή ελαφριά άσκηση, όπως 20 με 30 λεπτά χαλαρό περπάτημα.

Εάν παρουσιάσετε οποιαδήποτε συμπτώματα, φροντίστε να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας. Μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα ή να σας δώσει απλές πρακτικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν στη διαχείριση και την αντιμετώπιση τους.

Παρακολούθηση και έλεγχος ενώ λαμβάνεται pembrolizumab

Θα πρέπει να παρακολουθείστε τακτικά από τον ογκολόγο σας όσο θα λαμβάνετε pembrolizumab προκειμένου να ελεγχθούν και να αντιμετωπισθούν έγκαιρα οι πιθανές παρενέργειες.

Θα υποβάλλεστε σε τακτικές αιματολογικές εξετάσεις οι οποίες περιλαμβάνουν γενική εξέταση αίματος, ηλεκτρολύτες, εξετάσεις νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας και εξετάσεις που αφορούν τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος. Εκτός από τις αιματολογικές εξετάσεις ο έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει τη φυσική εξέταση αλλά και απεικονιστικές εξετάσεις για τον έλεγχο της ανταπόκρισης της νόσου στη θεραπεία.   

Σας συνιστούμε να μιλήσετε με τον ογκολόγο σας για οποιαδήποτε ιατρική κατάσταση αντιμετωπίζετε είτε ως αποτέλεσμα της θεραπείας είτε ως αποτέλεσμα της νόσου. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτή την ιστοσελίδα είναι χρήσιμες και ενημερωτικές, αλλά, σε καμία περίπτωση, δεν υποκαθιστούν τη συμβουλή του θεράποντος ογκολόγου.