.

ΑΛΛΑΓΕΣ  ΣΤΗ ΓΕΥΣΗ

Υπάρχουν 4 βασικοί τύποι γεύσης:  γλυκό, ξινό, πικρό και το αλμυρό. Οι αισθητήρες της γεύσης βρίσκονται κατά κύριο λόγο στη γλώσσα και κάθε είδος γεύσης βρίσκεται

σε

διάφορετικά τμήματα της. Καθώς μασάτε την τροφή σας, αναμειγνύεται με το σάλιο και καθώς έρχεται σε επαφή με τους

γευστικούς κάλυκες, τα μηνύματα αποστέλλονται στον εγκέφαλο σχετικά με την αίσθηση της γεύσης. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα

μηνύματα και σας βοηθά να τις προσδιορίσετε.

Γιατί, πότε και πως παρουσιάζονται οι αλλαγές της γεύσης;

Οι αλλαγές τις γεύσης είναι αρκετά συνηθισμένες κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Ο ακριβής λόγος για τις μεταβολές αυτές δεν είναι σαφής, αν και πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα των βλαβών στα κύτταρα της στοματικής κοιλότητας, η οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στη χημειοθεραπεία.  

Περίπου το 50% των ασθενών που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία θα παρουσιάσουν αλλαγές στη γεύση.   

Φάρμακα που συνήθως συνδέονται με αλλαγές της γεύσης περιλαμβάνουν τη καρβοπλατίνη, σισπλατίνη, κυκλοφωσφαμίδη, δακαρβαζίνη, δοξορουβικίνη, 5-φθοριοουρακίλη, μεθοτρεξάτη, πακλιταξέλη, και βινκριστίνη.  

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναφέρουν ότι οι αλλαγές της γεύσης αφορούν κυρίως το γλυκό και το πικρό. 

Μερικά φάρμακα παράγουν επίσης μια ‘γεύση μετάλλου’ κατά τη διάρκεια της ενδοφλέβιας έγχυσης. Αυτές περιλαμβάνουν τη βινκριστίνη, σισπλατίνη και τη κυκλοφωσφαμίδη.  

Η απώλεια της αίσθησης της γεύσης μπορεί να προκύψει και αποκλειστικά από την έντονη ναυτία και έμετο.  

Οι αλλάγές αυτές στη γεύση μπορούν να συμβούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας και διαρκούν ώρες, ημέρες, εβδομάδες ή ακόμη και μήνες μετά τη χημειοθεραπεία.

Τι μπορείτε να κάνετε προκειμένου να διαχειριστείτε τις αλλαγές στη γεύση: 

-Διατηρήστε μια καλή στοματική υγιεινή, βουρτσίζοντας τα δόντια σας πριν και μετά από κάθε γεύμα.

-Επιλέξτε να προετοιμάσετε και να καταναλώνετε τρόφιμα που στη γεύση, στην όψη και στην όσφρηση είναι αρεστά σε εσάς. 

-Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα.

-Μην τρώτε 1-2 ώρες πριν από τη χημειοθεραπεία έως και 3 ώρες μετά τη θεραπεία (με εξαίρεση τις παγωμένες γρανίτες ή ακόμα και παγάκια τα οποία θα σας βοηθήσουν μειώνοντας τις στοματικές παρενέργειες όπως τις αλλαγές στη γεύση, καλύπτοντας την πικρή ή μεταλλική γεύση και προλαμβάνοντας τη στοματίτιδα). 

-Χρησιμοποιήστε πλαστικά σκεύη εάν το φαγητό σας δημιουργεί μεταλλική γεύση.

-Φάτε καραμέλες (χωρίς ζάχαρη), μασήστε τσίχλα (χωρίς ζάχαρη) ή μασήστε πάγο ή παγωμένες γρανίτες για να καλύψετε την πικρή ή μεταλλική γεύση. 

-Μαρινάρετε τα κρέατα με γλυκούς χυμούς φρούτων, κρασιά, σάλτσες μπάρμπεκιου ή γλυκόξινη σάλτσα.

-Δώστε γεύση στα τρόφιμα με μυρωδικά, μπαχαρικά, λεμόνι, και γευστικές σάλτσες.

-Η γεύση συχνά βελτιώνεται, αν οι τροφές καταναλωθούν κρύες ή σε θερμοκρασία δωματίου. 

- Αν το κόκκινο κρέας δεν έχει πια την ίδια γεύση, προτιμήστε κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψάρι, φασόλια, σόγια, αυγά ή γαλακτοκομικά που δεν έχουν έντονη μυρωδιά.

- Η προσθήκη ζάχαρης σε ορισμένες τροφές μπορεί να μετριάσει την πολύ αλμυρή, πικρή ή δυσάρεστη γεύση.

-Τα ξινά τρόφιμα και ποτά π.χ. πορτοκάλια, λεμόνια, γιαούρτι ή λεμονάδα πίνονται επίσης πολύ ευχάριστα. (Αποφύγετέ τα αν το στόμα σας είναι ερεθισμένο.)

-Αποφύγετε το κάπνισμα.

-Αποφύγετε τις δυσάρεστες οσμές. 

-Φάτε σε ένα ευχάριστο περιβάλλον.

-Αυξήστε την πρόσληψη υγρών.

Δεν υπάρχει μια κοινή για όλους λύση για τις αλλαγές της γεύση. Προσπαθήστε να βρείτε με δοκιμές τα τρόφιμα που σας ταιριάζουν καλύτερα και που σας δημιουργούν το μικρότερο γευστικό πρόβλημα. Μερικοί άνθρωποι που αντιμετωπίζουν αυτές τις αλλαγές της γεύσης αποφεύγουν προσωρινά τα αγαπημένα τους φαγητά, έτσι ώστε να μην αλλοιωθεί η γεύση τους.

Δεν υπάρχουν φάρμακα που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τη παρενέργεια αυτή. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια σε ψευδάργυρο, χαλκό, νικέλιο, νιασίνη (βιταμίνη Β3) και βιταμίνη Α μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία των αλλαγών αυτών. 

Εάν λάβετε τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία αλλά και τις βιταμίνες αυτές σε συμπλήρωμα μην παίρνετε περισσότερο από το 100% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης. Θυμηθείτε, θα πρέπει να συζητήσετε τη λήψη βιταμινών ή οποιαδήποτε άλλη "θεραπεία" με τον ογκολόγο σας πριν ξεκινήσετε.

Πότε να καλέσετε το γιατρό σας σχετικά με τις αλλαγές γεύση: 

Εάν οι αλλαγές στη γεύση σας έχουν αναγκάσει να σταματήσετε να τρέφεστε σωστά και έχετε χάσει 5 ή περισσότερα κιλά, θα πρέπει να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας.