.

Όταν ο Ογκολόγος αναφέρει τη λέξη: ΚΑΡΚΙΝΟΣ


Βασικά μηνύματα


  • Μετά από μια διάγνωση καρκίνου, συνεχίστε να φροντίζετε τον εαυτό σας, αντιμετωπίζοντας παράλληλα την είδηση αυτή.
  • Ξεκινήστε να μαθαίνετε για τη νόσο σας μέσα από ερωτήσεις σε ιατρούς ειδικούς για την αντιμετώπιση του καρκίνου, δηλαδή ογκολόγους-παθολόγους, και καταγράψτε τις απαντήσεις τους. Εάν ενημερωθείτε από το διαδίκτυο σιγουρευτείτε ότι αυτά που διαβάζετε είναι γραμμένα από ειδικούς ιατρούς για τον καρκίνο (ογκολόγους)
  • Ζητήστε υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και άλλους, και βρείτε τρόπους να εκφράσετε τα συναισθήματά σας.
  • ΜΗΝ ΚΛΕΙΝΕΣΤΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ
  • Να θυμάστε πάντα ότι τα περισσότερα είδη καρκίνου πλέον αντιμετωπίζονται επιτυχώς με τις διάφορες θεραπείες !!!

Πρόκειται για μια κατάσταση που συχνά προκαλεί φόβο και πανικό τόσο στους ίδιους τους καρκινοπαθείς όσο και στους στενούς συγγενείς τους.

Οι άνθρωποι που διαγνώστηκαν με καρκίνο λένε ότι έμειναν έκπληκτοι όταν άκουσαν τη διάγνωση και ότι δεν θυμούνται πολλά από όσα ο ογκολόγος τους

είπε αργότερα :

« τα χείλη του γιατρού κινούταν, αλλά δεν μπορούσα να ακούσω τι έλεγε»

Μετά το αρχικό σοκ, οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αναζητούν πηγές πληροφόρησης και υποστήριξης.

Σε αυτή τη σελίδα

Αναζητώντας πληροφορίες

Είναι σημαντικό να κατανοήσετε την πάθησή σας, τη διαδικασία της διάγνωσης, της επιβεβαίωσης και τη θεραπείας της.

Κατά την πρώτη επίσκεψη στον ογκολόγο, η κατανόηση της είδησης του καρκίνου και της πιθανώς άγνωστης ιατρικής ορολογίας είναι σίγουρα δύσκολη. Μπορεί να θελήσετε να έχετε μαζί σας στο ραντεβού με τον ογκολόγο ένα μέλος της οικογένειας σας ή ένα φίλο. Αυτός δεν θα είναι μαζί σας μόνο για ψυχολογική υποστήριξη, αλλά μπορεί να σας βοηθήσει να ακούσετε και να θυμηθείτε τα στοιχεία που ο ιατρός θα σας δώσει. Χρησιμοποιείστε ένα μαγνητόφωνο ή σημειώστε σε ένα χαρτί, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τις πληροφορίες για μελλοντική χρήση.

Το να λάβετε από τον ογκολόγο τα σωστά στοιχεία για την κατάστασή σας, θα σας βοηθήσει να πάρετε και τις κατάλληλες αποφάσεις κατά τις προσεχείς ημέρες. Επιπλέον, το να είστε σωστά και πλήρως ενημερωμένοι και το να συμμετέχετε και να εκφράζετε τα ερωτήματα και τις ανησυχίες σας μπορεί να είναι χρήσιμο σε εσάς και τον ογκολόγο σας στη διαμόρφωση μιας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ σας. Σας δίνει επίσης τη δυνατότητα να συμμετέχετε στον έλεγχο και την εξέλιξη της νόσου. Ορισμένοι ασθενείς θέλουν να γνωρίζουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη νόσο τους ενώ άλλοι λιγότερες.

Ενημερώστε τον ογκολόγο σας πώς και ποιες πληροφορίες προτιμάτε να σας δοθούν σχετικά με τη διάγνωση, τη θεραπεία, και την πρόγνωση (εξέλιξη). Μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις ή να ενημερώνετε τον ογκολόγο σας για ότι δεν καταλαβαίνετε.

Οι ακόλουθες ερωτήσεις μπορεί να σας είναι χρήσιμες:

  • Ποιος είναι ο ακριβής τύπος και το όνομα του καρκίνου που έχω;
  • Πώς έγινε η διάγνωση;
  • Τι εξετάσεις έγιναν και τι δείχνουν;
  • Θα πρέπει να υποβληθώ σε επιπλέον εξετάσεις;
  • Σε ποιο στάδιο είναι ο καρκίνος και τι σημαίνει αυτό;
  • Ποιες είναι οι επιλογές για θεραπεία;
  • Ποιος θα συντονίζει συνολικά τη θεραπεία μου και τη παρακολούθηση μου;
  • Ποιά θα είναι τα μέλη της ομάδας ιατρικής φροντίδας μου, και τι κάνει ο καθένας;
  • Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες της θεραπείας αυτής της τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα;
  • Πόσο θα μου στοιχίσει οικονομικά; Αν δεν μπορώ να ανταπεξέλθω στις δαπάνες που σχετίζονται με τη φροντίδα του καρκίνου μου, τι μπορώ να κάνω;
  • Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
  • Ποιες υπηρεσίες υποστήριξης είναι διαθέσιμες για εμένα και την οικογένειά μου;

Η κατανόηση της νόσου και η επικοινωνία με τον ογκολόγο σας είναι σημαντικό κομμάτι στη διαδικασία της αντιμετώπισης.

Αρκετές πηγές είναι διαθέσιμες ώστε να κατανοήσετε τη φύση της νόσου και τον τρόπο αντιμετώπισης της. Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας δώσει τις πηγές αυτές, συμπεριλαμβανομένης της γραπτής ύλης.

"Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσετε ότι η ψυχική υγεία σε αυτές τις περιπτώσεις έχει άμεση σχέση με την έκβαση της νόσου"

Μην φοβάστε να απευθυνθείτε σε ψυχολόγους οι οποίοι θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τα συναισθήματα σας αλλά και το ότι ίσως δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτή τη κατάσταση μόνοι αλλά έχετε ανάγκη τα αγαπημένα σας πρόσωπα δίπλα σας. Μην φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια.

Η ασθένεια αλλάζει τη σχέση μας με τους ανθρώπους γύρω μας. Η διάγνωση του καρκίνου είναι μια δύσκολη εμπειρία, και είναι αναπόφευκτο ότι θα υπάρξουν ημέρες κατά τις οποίες θα αισθάνεστε απαισιόδοξοι. Αυτό είναι φυσιολογικό, ειδικά αν αισθάνεστε σωματικά άρρωστοι ή κουρασμένοι. Φροντίστε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων στιγμών και συνειδητοποιήστε ότι η ιατρική επιστήμη στον τομέα της ογκολογίας έχει εξελιχθή κατά τα τελευταία χρόνια ώστε να είναι σε θέση να χειριστεί αποτελεσματικά τη διαδικασία της θεραπείας του καρκίνου.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το να μοιράζεστε τους φόβους και τα άγχη σας με την οικογένεια ή τους φίλους, ψυχολόγους, ιερείς, ή άλλες ομάδες υποστήριξης ασθενών συμβάλλει στην ενίσχυση της συναισθηματικής, και ίσως ακόμη και της σωματικής σας υγείας.

Τα συναισθήματα

Είναι πλέον σαφές ότι μετά την διάγνωση και την ανακοίνωσή της σε εσάς, το πρώτο συναίσθημα είναι ο πανικός και είναι επίσης πιθανό να παρουσιάσετε κάποια από τα

σωματικά συμπτώματα που συνοδεύουντον πανικό:

  • Δυσκολία στην αναπνοή και γρήγορη αναπνοή
  • τρόμο
  • αίσθημα παλμών (αίσθημα ότι η καρδιά σας χτυπά πολύ γρήγορα)
  • ζάλη
  • εφίδρωση
  • ξηροστομία
  • ναυτία
  • διάρροια
  • πόνο στο στήθος
  • ένα “κόμπο” στο λαιμό
  • μουδιάσματα
  • εξάψεις (ερυθρότητα του δέρματος), ή ένα χρώμα δέρματος αφύσικα χλωμό.

Μπορεί επίσης να αισθανθείτε ότι δεν καταλαβαίνετε αυτά που σας λένε και έτσι θα πρέπει να θέτετε διαρκώς τις ίδιες ερωτήσεις ξανά και ξανά.Ο ογκολόγος σας μπορεί να χρειαστεί να σας δώσει τις ίδιες πληροφορίες επανειλημμένα.Αυτό είναι μια συχνή αντίδραση και οφείλεται στο σοκ.Μερικοί άνθρωποι θεωρούν δύσκολο και αποφεύγουν να μιλήσουν για την πάθησή τους με την οικογένεια ή τους φίλους τους.Άλλοι, αισθάνονται μια δυνατή επιθυμία να το συζητήσουν με όλους.

Μετά τη πρώτη αντίδραση πανικού, θα παρουσιάσετε ένα πλήθος συναισθημάτων, δύσκολα διαχειρίσιμα:

  • Αβεβαιότητα
  • Ανησυχία, άγχος
  • Θυμό
  • Μνησικακία: Γνώρισμα του ανθρώπου που δεν ξεχνά τη βλάβη που του προκάλεσαν καθώς τρέφεται από το μίσος του για το «δράστη» και την επιδίωξη να τον εκδικηθεί. Ο «δράστης» σε αυτή τη περίπτωση μπορεί να είναι οποιοσδήποτε, από το θεό έως ένα αγαπημένο πρόσωπο.
  • Θλίψη και μελαγχολία
  • Απόσυρση
  • Κατάθλιψη
  • Απώλεια αυτοεκτίμησης

Αβεβαιότητα

Ο καρκίνος μπορεί να οδηγήσει σε αβεβαιότητα πολλούς τομείς της ζωής μας.

Το αίσθημα ότι έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας, μας δίνει μια αίσθηση ασφάλειας.Είναι φυσικό να θέλουμε να γνωρίζουμε τι θα μας συμβεί, έτσι ώστε να μπορούμε να σχεδιάσουμε το μέλλον μας.

Με τη διάγνωση του καρκίνου, αυτή η αίσθηση της ασφάλειας και του ελέγχου της ζωής μας χάνετε και αυτό μπορεί να είναι για τον καθένα τρομακτικό.Η αβεβαιότητα μπορεί να είναι ένα από τα δυσκολότερα συναισθήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ένταση.Μπορεί να νιώθουμε νευρικοί, θυμωμένοι και φοβισμένοι.Μερικές φορές βοηθάει το να γνωρίζουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για την ασθένεια και το ποιά μπορεί να είναι η εξέλιξή της.

Συχνά, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν η θεραπεία θα είναι επιτυχής και αν ο συγκεκριμένος καρκίνος μπορεί να θεραπευτεί.Μόλις ολοκληρωθεί η θεραπεία θα υπάρχει έντονη η ανησυχία για το εάν η νόσος μπορεί να επανέλθει (υποτροπή).Αυτή η αβεβαιότητα κάνει πολύ δύσκολο να προγραμματίσουμε το μέλλον. Έτσι, ορισμένοι θέλουν να γνωρίζουν με ακρίβεια το τι θα συμβεί αν και συχνά αυτό είναι αδύνατο.

Εάν ο καρκίνος επανεμφανιστεί είναι δύσκολο να πούμε ακριβώς ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της θεραπείας και ποια η

διάρκεια ζωής.Θα διαπιστώσετε ότι ο ογκολόγος σας δεν μπορεί να απαντήσει στις ερωτήσεις σας πλήρως ή ότι οι απαντήσεις του ακούγονται αόριστες.Πολλοί άνθρωποι θεωρούν πολύ δύσκολο να αντεπεξέλθουν σε αυτή την αβεβαιότητα.

Εάν διαπιστώσετε ότι η αβεβαιότητα αποτελεί ένα συνεχιζόμενο πρόβλημα και αισθάνεστε ότι κατακλύζεστε από αυτήν, πρέπει να μιλήσετε με ένα ψυχολόγο. Αυτός θα σας βοηθήσει να βρείτε τρόπους αντιμετώπισης των συναισθημάτων σας.

Ανησυχία και άγχος 


Όταν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο πάσχει από καρκίνο, είναι φυσικό να ανησυχείτε για το τι θα συμβεί.Μερικές φορές η ανησυχία αυτή μπορεί να είναι πολύ έντονη, και μετατρέπετε σε φόβο ή/και άγχος.Ο φόβος και το άγχος είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε στρεσογόνες καταστάσεις, όπως ακριβώς η διάγνωση του καρκίνου και η θεραπεία του.

Ο φόβος και το άγχος μπορεί να παρουσιάζονται σταθερά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και για αρκετές εβδομάδες ή μήνες ή μπορεί να είναι μικρότερης διάρκειας και να επαναλαμβάνονται.Μερικές φορές τα συναισθήματα αυτά μπορεί να είναι πολύ ισχυρά και να σας είναι δύσκολο να αντεπεξέλθετε.Μπορεί να διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε, ότι είστε οξύθυμοι, ότι αποσπάται εύκολα η προσοχή σας, ότι κοιμάστε άσχημα και ότι κουράζεστε εύκολα.

Γρήγορες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να ελέγξετε το άγχος

Έχει διαπιστωθεί ότι οι παρακάτω γενικές οδηγίες μπορούν να σας βοηθήσουν να καταπολεμήσετε το άγχος, σε συνδυασμό με ασκήσεις χαλάρωσης:

  1. Καταγράψτε σε καθημερινή βάση καταστάσεις που σας αγχώνουν και αναλύστε τον δικό σας ρόλο σε αυτές.
  2. Καταστρώστε ένα σύνολο ενεργειών που θα εφαρμόζετε σε μια κατάσταση που πιθανολογείτε ότι θα μπορούσε να σας αγχώσει. Έτσι ελαχιστοποιείτε το άγχος σας όταν συμβεί πραγματικά το υποθετικό σενάριο.
  3. Αν το άγχος προέρχεται από τον τρόπο που σας συμπεριφέρονται συγκεκριμένα άτομα γύρω σας, επαναπροσδιορίστε τη σχέση σας μαζί τους, δοκιμάζοντας νέες επικοινωνιακές τακτικές.
  4. Αν υπάρχουν άτομα γύρω σας που αντιμετωπίζουν επιτυχώς το δικό τους άγχος, παραδειγματιστείτε από αυτά και εφαρμόστε τα κύρια χαρακτηριστικά του τρόπου αντίδρασης τους σε δύσκολες καταστάσεις .
  5. Στην φάση που νιώθετε άγχος προσπαθήστε να αποφύγετε την επαφή με άλλα άτομα που αισθάνεστε ότι μεταβιβάζουν το δικό τους άγχος σε εσάς.
  6. Ξεκινήστε την σωματική άσκηση. Έρευνες απέδειξαν ότι η άσκηση απελευθερώνει ουσίες ικανές να μειώσουν δραστικά το άγχος.
  7. Εισάγετε στην καθημερινότητα σας νέες δραστηριότητες οι οποίες σας προκαλούν τη μέγιστη ευχαρίστηση.
  8. Εφαρμόζοντας τις παραπάνω οδηγίες, προσπαθήστε να επιτύχετε, ωστόσο για κανένα λόγο μην εκλάβετε την προσπάθεια αυτή ως επιπρόσθετο άγχος.
  9. Ορίστε ξεκάθαρα χρονικά διαστήματα 'ηρεμίας' κατά τα οποία θα βρίσκεστε μακριά από κάθε αγχογόνο ερέθισμα .
  10. Αγοράστε βιβλία αυτοβοήθειας σχετικά με το άγχος.

Θυμός και αγανάκτηση

Δικαιολογημένα μπορεί να νοιώθετε αναστατωμένοι και να αγωνιάτε. Αυτή η αγωνία μπορεί να σας οδηγήσει σε θυμό και ευερεθιστότητα.

Μπορεί να αισθάνεστε αγανάκτηση όταν εσείς ή κάποιος που αγαπάτε πάσχει από καρκίνο, ενώ άλλοι άνθρωποι είναι καλά. Αυτά τα συναισθήματα είναι μια κοινή αντίδραση και δεν υπάρχει κανένας λόγος να αισθάνεστε ένοχοι για τέτοιες σκέψεις ή συναισθήματα.

Ωστόσο, οι συγγενείς και οι φίλοι συχνά δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι ο θυμός σας στη πραγματικότητα απευθύνεται

στην ασθένεια και όχι σε αυτούς. Θα βοηθήσει πολύ, εάν κάποια χρονική στιγμή που δεν αισθάνεστε θυμωμένοι, στενοχωρημένοι ή αγανακτισμένοι, συζητήσετε μαζί τους και τους το εξηγήσετε.

Θλίψη και μελαγχολία

Είναι λογικό και συχνό να αισθάνεστε λυπημένοι μετά από τη διάγνωση του καρκίνου.Η θλίψη μπορεί να παρουσιάζετε για ένα μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια να

υποχωρεί, ή μπορεί να υπάρχει συνεχώς για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Υπάρχουν πλέον, μετά τη διάγνωση του καρκίνου, πολλές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον τρόπο και τη ποιότητα της ζωής και αυτό σας κάνει να νιώθετε θλίψη, καθώς και η σκέψη ότι το μέλλον δεν μπορεί να είναι όπως είχε προγραμματιστεί.

Απόσυρση

Μπορεί να υπάρχουν στιγμές που θέλετε να μείνει μόνοι σας για να βάλετε σε τάξη τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Αυτή είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση.

Ωστόσο, αν διαπιστώσετε ότι αυτό καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου σας και αποφεύγετε να μιλάτε με άλλους ανθρώπους, τότε μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι οδηγήστε σταδιακά ή ήδη πάσχετε από κατάθλιψη.

“Μην κλείνεστε στον εαυτό σας και ελάτε σε επαφή και επικοινωνία με τα αγαπημένα σας πρόσωπα”

Απώλεια της αυτοεκτίμησης

Η διάγνωση του καρκίνου μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ιδιαίτερα ευάλωτοι. Μπορεί ακόμα να αισθανθείτε ότι έχετε χάσει πλέον την ανεξαρτησία σας, ότι δεν έχετε

τον

έλεγχο της ζωής σας, να αισθάνεστε κουρασμένοι και γεμάτοι στρες. Θα ανακαλύψετε ότι τα πράγματα που συνηθίζατε να

κάνετε και τα οποία θεωρούσατε εύκολα, τώρα πια σας φαίνονται πολύ πιο δύσκολα και ίσως αυτό ίσως σας κάνει να χάσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.

Σίγουρα κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά θα ανακαλύψετε τους δικούς σας τρόπους για το πώς να προσαρμοστείτε στην ασθένειά σας και στη νέα πραγματικότητα και καθημερινότητα, αποκτώντας μια νέα αίσθηση του ελέγχου. Ωστόσο, για να γίνει αυτό θα χρειαστεί κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα και η εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και η αυτοεκτίμηση, θα δημιουργηθούν και πάλι σταδιακά.

Κατάθλιψη                                                                                                                                                                   (πηγή: katathlipsi.gr) 

Η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες της εποχής μας και σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο. Στόχος αυτής της σελίδας είναι η ενημέρωση σας, για την αναγνώριση της κατάθλιψης και για την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας, ώστε τελικά αυτός/ αυτή που υποφέρει να ξαναβρεί τη ζωή του/ της, και να ξαναγίνει παραγωγικός/ ή και ευχαριστημένος/ η. Αυτό που πρέπει να έχουμε στο νου όλοι είναι:

Η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που αντιμετωπίζεται καλύτερα όταν αντιμετωπίζεται έγκαιρα”

Ο όρος Κατάθλιψη στην Ψυχιατρική υποδηλώνει μια συγκεκριμένη νόσο, δηλαδή μια διαταραχή η οποία προκαλεί έναν συνδυασμό συμπτωμάτων που δεν συναντάται σε άλλη νόσο (οι γιατροί συνηθίζουν να ονομάζουν αυτούς τους συνδυασμούς συμπτωμάτων, που εμφανίζονται μαζί πολύ πιο συχνά απ' ότι θα περίμενε κανείς μόνο από τύχη, ως σύνδρομα). Ένα από τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου της Κατάθλιψης είναι και η άσχημη διάθεση και γι' αυτό το σύνδρομο ονομάστηκε έτσι. Δεν είναι όμως το μοναδικό ενώ μερικές φορές μπορεί και να απουσιάζει. Σαν αρρώστια, η Κατάθλιψη έχει κάποιους προδιαθεσικούς και αιτιολογικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της, μια συγκεκριμένη πορεία, πρόγνωση και θεραπεία.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του φυσιολογικού καταθλιπτικού συναισθήματος και της κλινικής κατάθλιψης;

Είδαμε πιό πριν ότι ένα από τα συμπτώματα της Κατάθλιψης είναι και το καταθλιπτικό συναίσθημα. Η διαφορά αυτού του συναισθήματος από το φυσιολογικό είναι ότι στην Κατάθλιψη το καταθλιπτικό συναίσθημα έχει μεγάλη ένταση και είναι μόνιμο. Δεν επηρεάζεται από τις καταστάσεις που ζεί ο ασθενής, π.χ., ο ασθενής δν θα γελάσει και δεν θα αισθανθεί παροδικά καλύτερα όταν συμβεί κάτι χαρούμενο. Επίσης, στην κατάθλιψη το συναίσθημα μπορεί να είναι χειρότερο το πρωϊ σε σχέση με το βράδυ, ενώ στους φυσιολογικούς ανθρώπους, που απλά νιώθουν στεναχωρημένοι, η διάθεση είναι συνήθως καλύτερη όταν σηκώνονται το πρωϊ.

Πόσο συχνή είναι η Κατάθλιψη;

Από έρευνες που έχουν γίνει υπολογίζεται ότι σε μια δεδομένη χρονική στιγμή 5% του πληθυσμού εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ κατά την διάρκεια ενός έτους 10% του πληθυσμού θα εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης. Κατά την διάρκεια της ζωής 20% των γυναικών και 12% των ανδρών εμφανίζουν συμπτώματα συμβατά με κατάθλιψη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα νούμερα αυτά περιλαμβάνουν όλες τις μορφές κατάθλιψης από τις ελαφριές μέχρι τις σοβαρές γι'αυτό και είναι λίγο ψηλά.

Έχω κατάθλιψη;

Όλοι θα νιώσουμε κατά καιρούς αυτά τα ενοχλήματα. Είναι φυσιολογικό. Αν έχετε διαπιστώσει, όμως, ότι μερικά από τα συμπτώματα που ακολουθούν εμφανίζονται για

δύο ή τρεις εβδομάδες ή και περισσότερο, επισκεφτείτε τον ψυχολόγο σας ή τον ψυχίατρο, για να αξιολογήσει αν έχετε κατάθλιψη.

Δείτε πιο αναλυτικά τα ερωτήματα που ακολουθούν και αναρωτηθείτε αν όντως σας συμβαίνουν τα παρακάτω:

Αλλαγή στη διάθεση
Νιώθετε συνεχώς λυπημένος, απογοητευμένος, απελπισμένος, άκεφος. Δακρύζετε με το παραμικρό, εκνευρίζεστε εύκολα. Είστε ανήσυχος, αγχωμένος, χωρίς πολλές φορές να ξέρετε το γιατί. Σας απασχολούν μικροπράγματα, για τα οποία στο παρελθόν θα αδιαφορούσατε. Δε χαίρεστε, δεν απολαμβάνετε πια δραστηριότητες και χόμπι που κάποτε σας ευχαριστούσαν. Τίποτα δε σας ευχαριστεί «σα να στέρεψε η χαρά της ζωής».

Αλλαγές στη σωματική ευεξία
Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, ξυπνάτε συχνά τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί ή έχετε υπερβολική υπνηλία στη διάρκεια της μέρας. Η όρεξή σας και το βάρος έχουν μειωθεί, κάποιες φορές όμως μπορεί και να αυξηθούν. Έχετε πονοκεφάλους και ναυτία, ζαλάδες, πόνους στα πόδια στα χέρια. Δεν έχετε επιθυμία για σεξουαλικές σχέσεις. Όταν ξυπνάτε το πρωί, δεν νοιώθετε την ευεξία που ο ύπνος επιφέρει. Νοιώθετε νευριασμένος και κουράζεστε εύκολα. Δραστηριότητες που πριν λίγο καιρό τις πραγματοποιούσατε εύκολα, τώρα σας φαίνονται «βουνό». Πολλές φορές δεν έχετε διάθεση να σηκωθείτε από το κρεβάτι.


Αλλαγές στον τρόπο σκέψης

Όλα σας φαίνονται μάταια. Κατακλύζεστε από ιδέες ενοχής, τα βάζετε με τον εαυτό σας, νιώθετε ότι δεν αξίζετε, νιώθετε μόνος, αβοήθητος, εγκλωβισμένος σε αδιέξοδα. Το μέλλον σας τρομάζει, φαντάζει ζοφερό και απειλητικό. Νιώθετε τη σκέψη σας σα να μη λειτουργεί. Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε, με πολύ κόπο ανακαλείτε πληροφορίες που προσφάτως έχετε δεχθεί. Σκέπτεστε μόνο τις δυσάρεστες πτυχές των πραγμάτων και τις διογκώνετε.

Αλλαγές στην καθημερινότητα
Δεν επιθυμείτε, πλέον, τη συναναστροφή με ανθρώπους που κάποτε σας ευχαριστούσαν. Δεν έχετε διάθεση να μιλήσετε. Όλα μοιάζουν πληκτικά, ανιαρά, χωρίς νόημα. Κλείνεστε στο σπίτι. Αδιαφορείτε για την προσωπική σας υγιεινή, δε μεριμνάτε για την εμφάνισή σας. 

Έντονη θλίψη ή Κατάθλιψη;

Αρνητικά αισθήματα θλίψης, στενοχώριας και απογοήτευσης είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους. Αισθανόμαστε απογοήτευση μετά από μια αποτυχία ή θλίψη μετά από ένα χωρισμό ή μια απώλεια. Τα αρνητικά αυτά αισθήματα είναι φυσιολογικά και δεν επηρεάζουν σημαντικά τη δυνατότητά μας να ανταποκρινόμαστε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι είναι και χρήσιμα στο βαθμό που μας βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα κάποιες αδυναμίες του χαρακτήρα μας. Η θλίψη μας σκληραγωγεί και μας εκπαιδεύει ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δυναμικά τις αντιξοότητες που μπορεί να προκύψουν αργότερα στη ζωή μας. Η αυτογνωσία που προκύπτει μέσα από τις αρνητικές εμπειρίες μας βοηθά να κάνουμε προσπάθειες να αλλάξουμε τον εαυτό μας ώστε να αποφεύγουμε στο μέλλον τις αρνητικές συνέπειες των ανώριμων συμπεριφορών.
Όταν η θλίψη αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου γίνεται πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες εμποδίζοντας τις φυσιολογικές δραστηριότητες της ομαλής ζωής όπως είναι η δουλειά, η διατροφή, ο ύπνος και οι στενές μας σχέσεις τότε είναι πιθανόν να υποφέρουμε από κατάθλιψη και να χρειαζόμαστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιμετωπίσουμε. Αυτό που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη δεν είναι η παρουσία των αρνητικών αισθημάτων αλλά η μεγάλη ένταση και η μακρά τους διάρκεια.

Η κατάθλιψη σε κάνει αδύναμο!

Το πρόβλημα είναι ότι όταν υποφέρουμε από κατάθλιψη αισθανόμαστε ότι τίποτε δεν μπορεί να μας παρηγορήσει. Ακόμη και όταν γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ανεβάσει τη διάθεσή μας, δεν μπορούμε να το κάνουμε. Η γνώση από μόνη της δεν μπορεί να μας ελευθερώσει. Ξέρουμε αλλά δεν μπορούμε. Οι συμβουλές που μας δίνουν τα αγαπημένα μας άτομα είναι περιττές και μάταιες. Ακόμη και όταν συμφωνούμε μαζί τους ότι όλα όσα μας προτείνουν θα μπορούσαν πράγματι να μας φτιάξουν τη διάθεση νιώθουμε ότι μας είναι αδύνατον να κάνουμε κάτι που θα μπορούσε να μας βοηθήσει. Αυτό που νιώθουμε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η αδυναμία μας να επιθυμήσουμε κάτι, να εμπνευσθούμε από κάτι, να ενδιαφερθούμε για κάτι. Σαν να έχει αρρωστήσει μέσα μας ο ψυχικός μηχανισμός που μας βοηθά να δημιουργούμε δεσμούς νοήματος με την πραγματικότητα. Έχει διαταραχθεί η ικανότητά μας να επιθυμούμε και να προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τις επιθυμίες μας. Γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει αλλά δεν νιώθουμε να μας ενδιαφέρει. Γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα έπρεπε να μας αρέσει αλλά δεν μας αρέσει. Γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε. Γνωρίζουμε τι είναι αυτό που οι άλλοι θέλουν από εμάς αλλά δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Και δεν μπορούμε ούτε να ελπίσουμε ότι σε λίγο καιρό θα νιώθουμε καλύτερα. Έχουμε χάσει την ελπίδα ή καλύτερα η ελπίδα έπαψε να λειτουργεί μέσα μας. Η κατάθλιψη δεν επιτρέπει στην παρούσα φάση της ζωής μας να ελπίζουμε. Δεν υπάρχει μέσα μας η ελπίδα που θα μπορούσε να κινητοποιήσει την θεραπευτική αλλαγή.
Ακριβώς επειδή έχει διαταραχθεί η ικανότητά μας να επιδιώκουμε αυτό που είναι ωφέλιμο για εμάς και για τους άλλους νιώθουμε ενοχές και κατηγορούμε τον εαυτό μας για όσα δεν μπορούμε να καταφέρουμε. Είμαστε παγιδευμένοι ανάμεσα στην αδυναμία και την ενοχή. Νιώθουμε κατώτεροι, μειωμένοι, ανάξιοι, άχρηστοι.
Είναι όμως αδύνατο να ελευθερωθούμε από την παγίδα της κατάθλιψης μόνο με τις δικές μας συνειδητές προσπάθειες. Όσο περισσότερο προσπαθούμε τόσο περισσότερο αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Εφόσον δεν μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας και όλες οι προσπάθειες που κάνουμε επιβαρύνουν τη θέση μας το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποδεχτούμε όσο πιο φιλικά γίνεται αυτή τη αδυναμία. Αντί να προσπαθούμε βίαια να αλλάξουμε τον εαυτό μας, να συμφιλιωθούμε με αυτό που είμαστε, με αυτό που νιώθουμε και με αυτό που μπορούμε. Η θλίψη θα μειωθεί και θα φύγει από πάνω μας αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Η θεραπευτική μας πορεία θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Δεν χρειάζεται να προσπαθούμε να αλλάξουμε που δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Κάθε στιγμή κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Δεχόμαστε όμως ήσυχα και την αδυναμία μας. Ζούμε μαζί της. Συμβιώνουμε όσο πιο αρμονικά γίνεται με την κατάθλιψη μας μέχρι να απαλλαγούμε από αυτήν. Δεν μας αρέσει η κατάθλιψη αλλά καταλαβαίνουμε ότι είναι μάταιο να την πολεμούμε δυναμικά αφού άλλωστε στην παρούσα φάση της ζωής μας αυτό που μας λείπει είναι η δύναμη, η αποφασιστικότητα και η αγωνιστικότητα. Δεχόμαστε όσο πιο ήρεμα γίνεται όσα διαδραματίζονται μέσα μας και γύρω μας και περιμένουμε να επιστρέψουν οι δυνάμεις μας ώστε να μπορέσουμε να συμπεριφερθούμε και πάλι δυναμικά. Αφού δεν μπορούμε να κάνουμε δυναμικές προσπάθειες είναι καλύτερα να συμβιώνουμε αρμονικά με τη θλίψη μας.

Συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζει κάποιος όταν έχει κατάθλιψη είναι:

1. Καταθλιπτική διάθεση, σχεδόν κάθε μέρα.

2. Απώλεια του ενδιαφέροντος ή μείωση της ευχαρίστησης από δραστηριότητες
που τον ευχαριστούσαν στο παρελθόν.

3. Μείωση ή αύξηση της όρεξης ή του βάρους.

4. Αϋπνία ή υπερυπνία, σχεδόν καθημερινά.

5. Ψυχοκινητική ανησυχία ή ψυχοκινητική επιβράδυνση, καθημερινά.

6. Εύκολη κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας.

7. Ιδέες ενοχής και αναξιότητας.

8. Δυσκολία στη συγκέντρωση, βραδύτητα στη σκέψη και δυσχέρεια στη λήψη των
αποφάσεων.

9. Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή ιδέες αυτοκαταστροφής.
Για να οριστικοποιηθεί η διάγνωση πρέπει τα συμπτώματα να είναι παρόντα συνεχώς για δεκαπέντε τουλάχιστον μέρες, να επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου και να μην αποτελούν αντίδραση πένθους σε μια απώλεια. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να αποκλεισθούν σωματικές νόσοι (π.χ. υποθυρεοειδισμός) ή η επίδραση κάποιων ουσιών ή φαρμάκων (π.χ. αντιυπερτασικά) που προκαλούν κατάθλιψη.

Θεραπεία

Χωρίς θεραπεία ένα επεισόδιο κατάθλιψης διαρκεί κατά μέσο όρο δέκα μήνες σε νέους ασθενείς (από λίγες μέρες έως πολλά χρόνια) και περίπου 2 χρόνια στους ηλικιωμένους. Η θεραπεία είναι σημαντική όχι μόνο για την υποχώρηση ενός μεμονωμένου επεισοδίου το συντομότερο δυνατό, αλλά και για να προληφθούν μελλοντικά επεισόδια. Πολλοί άνθρωποι που υπέστησαν ένα επεισόδιο κατάθλιψης παρουσιάζουν και άλλα επεισόδια (δηλ. υποτροπές). Ο κίνδυνος υποτροπών αυξάνεται με τον αριθμό και τη σοβαρότητα προηγούμενων επεισοδίων.

Η Θεραπεία της κατάθλιψης συνήθως περιλαμβάνει δύο στάδια :

1. Θεραπεία του οξέος σταδίου

2. Συντήρηση του αποτελέσματος που επιτεύχθηκε στο στάδιο 1

Ο στόχος του σταδίου 1 είναι να θεραπεύσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης έτσι ώστε ο ασθενής να αρχίσει πάλι να νιώθει καλά και να ξαναγυρίσει στις συνηθισμένες του δραστηριότητες. Συνήθως αυτό το στάδιο όταν χρησιμοποιείται φαρμακευτική θεραπεία κρατάει περίπου ένα μήνα.

Έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς που σταματούν την θεραπεία στο στάδιο 1 έχουν μεγάλο πιθανότητα υποτροπής τους αμέσως επόμενους μήνες. Αντίθετα, αυτοί που συνεχίζουν την θεραπεία και στο στάδιο 2 θεωρείται ότι θεραπεύονται από το παρόν επεισόδιο κατάθλιψης. Η συνέχιση αυτή της θεραπείας συνήθως εκτείνεται από 3-6 μήνες.

Μερικοί ασθενείς, που παθαίνουν συχνά επεισόδια κατάθλιψης στην ζωή τους μπορεί να ωφεληθούν από την συνεχή χορήγηση αντικαταθλιπτικής θεραπείας. Έχει βρεθεί ότι εάν κάποιος έχει ιστορικό τουλάχιστον 3 διαφορετικών επεισοδίων κατάθλιψης στην ζωή του τότε μπορεί να ωφεληθεί από την χρόνια προληπτική θεραπεία, με μεγάλες πιθανότητες να μην ξαναπάθει επεισόδιο στην ζωή του.

Είδη θεραπείας υπάρχουν για την κατάθλιψη;

Οι κύριοι τύποι θεραπείας είναι οι εξής :

1. Ψυχοθεραπεία

2. Αντικαταθλιπτική φαρμακευτική θεραπεία

3. Συνδυασμός φαρμακευτικής θεραπείας και ψυχοθεραπείας

4. Άλλες Θεραπείες (κυρίως Ηλεκτροσπασμοθεραπεία)

Για τις σοβαρές μορφές κατάθλιψης η φαρμακευτική θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική. Η ψυχοθεραπεία μόνη της δεν έχει δοκιμαστεί σε τέτοιες μορφές.

Μύθοι και Αλήθειες

ΜΥΘΟΣ:
Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα προκαλούν εθισμό και αλλάζουν την προσωπικότητα.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν εξάρτηση και εθισμό ούτε αλλάζουν την προσωπικότητα. Όταν η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί, ο ασθενής, με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού, μπορεί να διακόψει τα φάρμακα, χωρίς να προκύψει κανένα πρόβλημα.

ΜΥΘΟΣ: Αν κάποιος που έχει κατάθλιψη κάνει απλά υπομονή και περιμένει, η νόσος θα περάσει.
ΑΛΗΘΕΙΑ:
Η κατάθλιψη μπορεί να μην υποχωρήσει από μόνη της. Σε κάποιους ασθενείς διαρκεί χρόνια, αν δεν αντιμετωπιστεί. Η κατάθλιψη στις σοβαρότερες τουλάχιστον μορφές της είναι μια βιολογική νόσος που απαιτεί βιολογικά μέσα -φάρμακα- για να αντιμετωπιστεί.

ΜΥΘΟΣ: Μόνο οι ασθενείς με ιδέες αυτοκαταστροφής (αυτοκτονίας) χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή.
ΑΛΗΘΕΙΑ:
Η φαρμακευτική αγωγή δεν απευθύνεται μόνο στους ασθενείς με ιδέες αυτοκαταστροφής. Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να βοηθήσουν όλους τους ανθρώπους που υποφέρουν να γίνουν καλά, να ζουν τη ζωή τους με τον τρόπο που επιθυμούν και να την απολαμβάνουν.

ΜΥΘΟΣ: Η κατάθλιψη εκδηλώνεται πάντα ως αντίδραση σ' ένα τραυματικό ή δυσάρεστο γεγονός της ζωής, όπως το διαζύγιο, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή η απώλεια της εργασίας.
ΑΛΗΘΕΙΑ:
Η κατάθλιψη μπορεί, πράγματι, να πυροδοτείται από δυσάρεστα ή τραυματικά γεγονότα ζωής, αλλά αυτό δε συμβαίνει πάντα. Στην αιτιολογία της εμπλέκονται και βιολογικοί συντελεστές, όπως η διαταραχή της ισορροπίας βιοχημικών ουσιών του εγκεφάλου, που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές.

ΜΥΘΟΣ: Αν κάποιος δεν καταφέρει να συνέλθει από την κατάθλιψη, αυτό σημαίνει ότι είναι αδύναμος χαρακτήρας.
ΑΛΗΘΕΙΑ:
Η κατάθλιψη δεν υποδηλώνει ότι κάποιος είναι αδύναμος χαρακτήρας. Αντιθέτως, σε κάποιες μορφές της προσβάλλονται οι εξωστρεφείς, συμπαθείς, συνεπείς και δημιουργικοί συνάνθρωποί μας, άτομα, δηλαδή, με σταθερή, υγιή και λειτουργική προσωπικότητα.

Τι μπορώ να κάνω

Το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για κάποιον φίλο σας με κατάθλιψη είναι να τον βοηθήσετε να ζητήσει θεραπεία. Αυτό μπορεί να σημαίνει να τον ενθαρρύνετε να αναζητήσει βοήθεια από κάποιον ειδικό και να παραμείνει στη θεραπεία όταν την ξεκινήσει. Αυτό επίσης που μπορείτε να κάνετε είναι να του προσφέρετε συναισθηματική υποστήριξη, που σημαίνει κατανόηση, υπομονή, στοργή και ενθάρρυνση. Εμπλέξτε το άτομο σε συζητήσεις και δραστηριότητες και σε περίπτωση που αρνηθεί, επιμείνετε χωρίς όμως να ασκείτε πίεση. Θυμίστε στο άτομο ότι με τον καιρό και την κατάλληλη θεραπεία, θα αισθανθεί καλύτερα. 

Πριν από δυόμισι χιλιετίες ο Ιπποκράτης την αποκάλεσε μελαγχολία. Σήμερα εκτιμάται ότι παγκοσμίως ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη ξεπερνά τα εκατό εκατομμύρια. Η κοινωνική θέση και ο πλούτος δεν την αναχαιτίζουν. Ο πάσχων έχει ανάγκη από ειδικό γιατρό και από τη δέουσα συμπεριφορά των γύρω του, για να ξεπεράσει την "ανηδονία", δηλαδή την αδυναμία για άντληση ευχαρίστησης, ή το άγχος και το φόβο, τη λύπη και την ενοχή, το θυμό και την ντροπή.