.

Η χειρουργική επέμβαση στον καρκίνο του μαστού

Η χειρουργική επέμβαση συνήθως περιλαμβάνει την αφαίρεση τμήματος ή μερικές φορές ολόκληρου του μαστού (μαστεκτομή). Το είδος της επέμβασης που θα κάνετε συνήθως εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του καρκίνου. Ο χειρουργός και ο ογκολόγος θα σας συστήσουν τη κατάλληλη χειρουργική επέμβαση

Η επέμβασή θα περιλαμβάνει επίσης και τον έλεγχο των μασχαλιαίων λεμφαδένων και συχνά την εξαίρεσή τους.

Μερικές φορές, πριν τη χειρουργική εξαίρεση, είναι αναγκαία η χορήγηση χημειοθεραπείας, προκειμένου να συρρικνωθεί ο καρκίνος.

Για το λόγο αυτό  είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση και η συμμετοχή στην απόφαση ενός ειδικού ιατρού για το καρκίνο όπως ο ογκολόγος-παθολόγος και δεν πρέπει να βασιζόμαστε στη μόνη απόφαση του χειρουργού ο οποίος είναι βέβαια ο κατάλληλος να αφαιρέσει τον όγκο αλλά όχι να σχεδιάσει και να προγραμματίσει το σύνολο της θεραπείας η οποία συχνότερα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από τη χειρουργική εξαίρεση και άλλες θεραπείες όπως τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία και την ορμονοθεραπεία, και συχνά η χημειοθεραπεία πρέπει να προηγείται της χειρουργικής εξαίρεσης.

Τύποι χειρουργικής επέμβασης για το καρκίνο του μαστού

Επέμβαση με διατήρηση του μαστού

Στο αρχικό στάδιο του καρκίνου του μαστού, οι μελέτες δείχνουν ότι η περιορισμένης έκτασης χειρουργική εκτομή του μαστού που ακολουθείται από ακτινοθεραπεία είναι τόσο αποτελεσματική όσο και η μαστεκτομή. Μερικές γυναίκες ενδέχεται να κληθούν να επιλέξουν οι ίδιες το ποια χειρουργική επέμβαση θα ακολουθήσουν, μετά από μία σωστή και πλήρη ενημέρωση από τον ογκολόγο γύρω από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μίας.

Ευρεία τοπική εκτομή (ογκεκτομή) και τεταρτεκτομή

Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος και μια έκταση μερικών χιλιοστών του περιβάλλοντος υγιούς ιστού αφαιρείται. Στις περισσότερες γυναίκες (και αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός) η εμφάνιση του στήθους τους, μετά από μια ογκεκτομή πρέπει να είναι αυτή ενός φυσιολογικού μαστού.

Εάν ο όγκος είναι πολύ μικρός, ένα λεπτό σύρμα (οδηγός) τοποθετείται από τον ακτινολόγο στη περιοχή που πρόκειται να αφαιρεθεί έτσι ώστε ο χειρουργός να μπορέσει να το βρει εύκολα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Ο ακτινολόγος θα χορηγήσει κάποιο τοπικό αναισθητικό στην περιοχή, και με τη βοήθεια υπερηχογραφήματος θα τοποθετήσει τον «οδηγό» αυτό.

Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει μια επέμβαση που ονομάζεται τεταρτεκτομή. Αυτή αφαιρεί μια μεγαλύτερη περιοχή  του μαστού (το 1/4). Η επίδραση της στην εμφάνιση του στήθους θα είναι πιο αισθητή από ότι μετά από μια ογκεκτομή. Συνεπώς ο μαστός αυτός  θα είναι μικρότερος από τον άλλο μαστό  και μπορεί να υπάρχει μια ουλή ή αισθητή έλλειψη ιστού (βαθούλωμα). Τα ελλείμματα αυτά μπορούν να διορθωθούν με διορθωτικές (πλαστικές) επεμβάσεις.

Μετά από αυτές τις επεμβάσεις όλες οι γυναίκες θα πρέπει να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία στον εναπομείναντα ιστό του μαστού η οποία θα καταστρέψει οποιοδήποτε καρκινικό κύτταρο έχει επιβιώσει και έχει παραμείνει στο μαστό. 

Χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού. Οι διακεκομμένες γραμμές δείχνουν την περιοχή που περιέχει τον όγκο και που αφαιρείται. Μερικοί από τους λεμφαδένες μπορεί επίσης να αφαιρεθούν.

Χειρουργικά όρια

Μετά από μια ογκεκτομή ή τεταρτεκτομή, ο παθολογοανατόμος εξετάζει τον ιστό που έχει αφαιρεθεί για να εξακριβωθεί εάν ο όγκος περικλείετε πλήρως από υγιή ιστό. Αυτό αναφέρεται ως «ελεύθερα χειρουργικά όρια» και είναι δείκτης σωστής χειρουργικής εξαίρεσης του όγκου. Εάν τα καρκινικά κύτταρα φτάνουν έως την περιφέρεια του  εξαιρεθέντος ιστού, θα χρειαστεί και άλλη επέμβαση για την αφαίρεση περισσότερου ιστού. Αυτό μειώνει την πιθανότητα επανεμφάνισης του καρκίνου στο μέλλον.

Εάν ακόμα και αφαιρώντας περισσότερο ιστό είναι απίθανο να επιτύχουμε ελεύθερα χειρουργικά όρια, τότε η μαστεκτομή είναι η πιο σωστή λύση.

Εικόνα : A. Καρκινικά κύτταρα, B. Υγιής ιστός, C. Όρια της εκτομής

Μαστεκτομή

Σε μερικές γυναίκες χρειάζεται να αφαιρεθεί ολόκληρος ο μαστός ( μαστεκτομή ).

Η μαστεκτομή συνήθως συνιστάται εάν:

•             Ο ιστός που πρέπει να αφαιρεθεί είναι μεγάλος σε αναλογία με το υπόλοιπο του μαστού και δεν θα δώσει επομένως το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα

•             Ο όγκος έχει μεγάλες διαστάσεις

•             Υπάρχουν πολλαπλές εστίες καρκίνου στο στήθος (πολυεστιακός)

•             Υπάρχει εκτεταμένο ενδοπορικό στοιχείο (προκαρκινικό στάδιο 0) που συνοδεύει τον διηθητικό καρκίνο

•             Είχε προηγηθεί παλαιότερα ακτινοθεραπεία στο θώρακα για κάποιο άλλο νόσημα όπως για παράδειγμα, για τη νόσο του Hodgking.

•             Υπάρχουν λόγοι που μας απαγορεύουν μετά τη χειρουργική επέμβαση να χορηγήσουμε ακτινοθεραπεία

Στη μαστεκτομή αφαιρούνται όλοι οι  ιστοί του μαστού. Την ίδια στιγμή, ελέγχονται οι λεμφαδένες στη μασχάλη, οι οποίοι στη συνέχεια μπορεί να αφαιρεθούν.

Απλή μαστεκτομή :

Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ολόκληρου του μαστού που εμφάνισε τον καρκίνο. Μερικοί από τους λεμφαδένες κάτω από τη μασχάλη μπορούν να αφαιρεθούν προκειμένου να εξεταστούν για την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων, κατά την ίδια χρονική στιγμή με την εξαίρεση του μαστού. Αυτό γίνεται μέσω μιας ξεχωριστής τομής.

Απλή μαστεκτομή. Η διακεκομμένη γραμμή δείχνει το τμήμα του μαστού που απομακρύνεται. Μερικοί λεμφαδένες κάτω από τη μασχάλη μπορούν επίσης να αφαιρεθούν.

Τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή :

Κατά τη ριζική τροποποιημένη μαστεκτομή αφαιρείται ο μαζικός αδένας, μια λωρίδα δέρματος μαζί με τη θηλή, και οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες. Μέρος των μυών του θωρακικού τοιχώματος μπορεί επίσης να αφαιρεθεί.

Τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή. Η διακεκομμένη γραμμή δείχνει το τμήμα του μαστού και τους λεμφαδένες που αφαιρούνται. Μέρος των μυών του θωρακικού τοιχώματος μπορεί επίσης να αφαιρεθεί.

Αποκατάσταση του μαστού

Εάν υποβληθήκατε σε μαστεκτομή, είναι εφικτό να προχωρήσετε σε αποκατάσταση του μαστού την ίδια στιγμή ή καλύτερα σε δεύτερο χρόνο (εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια μετά από μαστεκτομή). Η αποκατάσταση του μαστού είναι πολύ εξειδικευμένη επέμβαση. Οι χειρουργοί που κάνουν αυτό το είδος της επέμβασης μπορεί να είναι πλαστικοί χειρουργοί, ή χειρουργοί οι οποίοι είναι εκπαιδευμένοι και στις δύο χειρουργικές πράξεις (αφαίρεση του καρκίνου του μαστού και χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης).

Η επιλογή της θεραπείας

Η πιθανότητα επιβίωσης και ελέγχου του καρκίνου του μαστού είναι η ίδια για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε ογκεκτομή ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία, και για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή.

Η λήψη αποφάσεων που αφορούν τη θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη. Είναι σημαντικό να μιλήσετε πάνω από όλα με τον ογκολόγο σας, τον χειρουργό σας, το σύντροφός σας, την οικογένεια  σας ή ένα στενό φίλο. Βεβαιωθείτε ότι έχετε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να αισθάνεστε σίγουροι ότι έχετε λάβει τη σωστή απόφαση.

Είναι χρήσιμο να δείτε τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και των δύο αυτών θεραπειών, πριν τη λήψη μιας απόφασης.

5

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα της Ογκεκτομής ακολουθούμενης από ακτινοθεραπεία

Πλεονεκτήματα

•             Σε αρχικό στάδιο του καρκίνου του μαστού, είναι τόσο αποτελεσματική όσο η μαστεκτομή.

•             Διατηρεί το σχήμα και το μέγεθος του μαστού.

•             Είναι λιγότερο πιθανό να επηρεάσει τη σεξουαλική ζωή, τις σχέσεις σας και τη ψυχική σας υγεία.

Μειονεκτήματα

•             Θα χρειαστείτε τέσσερις εβδομάδες ακτινοθεραπείας μετά την επέμβαση, αλλά ακόμα και με μια μαστεκτομή μπορεί να χρειαστεί και πάλι ακτινοθεραπεία.

•             Η ακτινοθεραπεία έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρενέργειες. (δες ακτινοθεραπεία)

•             Παρά τις διαβεβαιώσεις, ορισμένες γυναίκες ανησυχούν για τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου στο μαστό που δεν εξαιρέθηκε.

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα της Μαστεκτομής

Πλεονεκτήματα

•             Η ακτινοθεραπεία, η οποία έχει βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες παρενέργειες μπορεί να μην χρειάζεται μετά από τη μαστεκτομή. Ωστόσο, σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να εξακολουθεί να χρειάζεται. Ρωτήστε  τον ογκολόγος σας σχετικά με αυτό.

•             Μερικές γυναίκες αισθάνονται λιγότερο άγχος για την επανεμφάνιση του καρκίνου, διότι ολόκληρος ο μαστός έχει αφαιρεθεί.

Μειονεκτήματα

•             Η απώλεια του μαστού σας μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρή.

•             Θα αλλάξει οριστικά την εμφάνισή σας.

•             Μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθηση σας, τη σεξουαλική σας ζωή και τις σχέσεις σας.

Η αποκατάσταση του μαστού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των προβλημάτων σε ορισμένες γυναίκες.

Έλεγχος των μασχαλιαίων λεμφαδένων

Ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει μέρος ή το σύνολο των λεμφαδένων της μασχάλης σας προκειμένου να ελεγχθούν για πιθανή ύπαρξη καρκινικών κυττάρων. Αυτό παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το στάδιο του καρκίνου και βοηθά τον ογκολόγο σας να αποφασίσει εάν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία αλλά και το είδος της θεραπείας προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης του καρκίνου.

Βιοψία λεμφαδένα φρουρού (SLNB)

Ο λεμφαδένας φρουρός (μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από έναν) είναι ο πρώτος λεμφαδένας  όπου παροχετεύεται το λεμφικό υγρό από τη περιοχή του όγκου. Έτσι, εάν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα που έχουν εξαπλωθεί στη μασχάλη τότε αυτός ο λεμφαδένας θα είναι θετικός. Μία βιοψία λεμφαδένα φρουρού περιλαμβάνει την εύρεση του λεμφαδένα φρουρού, την αφαίρεση του και στη συνέχεια τον έλεγχο για την παρουσία καρκινικών κυττάρων. Η βιοψία  του λεμφαδένα φρουρού δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις. Ο χειρουργός θα σας εξηγήσει ποια πρακτική σκέφτεται να ακολουθήσει και γιατί.

Εάν ο λεμφαδένας φρουρός  δεν περιέχει καρκινικά κύτταρα, δε θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση περισσότερων λεμφαδένων.

Η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού μειώνει τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως η δυσκαμψία και το οίδημα του χεριού σας (λεμφοίδημα), το οποίο μπορεί να παρουσιαστεί μετά από τη χειρουργική αφαίρεση των  λεμφαδένων καθώς μπορεί να την αποτρέψει.

Πώς γίνεται ;

Μια μικρή ποσότητα ραδιενεργού υγρού εγχύεται στην περιοχή γύρω από τον όγκο πριν από την επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, μία μπλε χρωστική ουσία εγχύεται επίσης γύρω από τον όγκο. Μετά από λίγα λεπτά η χρωστική ουσία καταλήγει στους λεμφαδένες. Ο χειρουργός χρησιμοποιεί ένα σαρωτή για να βρει το λεμφαδένα ο οποίος περιέχει τη ραδιενεργό ουσία, και ψάχνει και για αυτόν που είναι χρωματισμένος μπλε. Ο λεμφαδένας που γίνετε μπλε ή/και ραδιενεργός πρώτος είναι ο λεμφαδένας φρουρός. Ο χειρουργός τον αφαιρεί μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα. Στη συνέχεια εξετάζεται κάτω από ένα μικροσκόπιο από έναν παθολογοανατόμο για να διαπιστωθεί εάν περιέχει καρκινικά κύτταρα.

Εάν περιέχει καρκινικά κύτταρα, θα χρειαστεί μια επέμβαση για την αφαίρεση όλων των λεμφαδένων από τη μασχάλη.

Βιοψία του λεμφαδένα φρουρού. Μια ραδιενεργός ουσία και / ή μια μπλε χρωστική ουσία εγχύεται κοντά στον όγκο (πρώτη εικόνα). Το ραδιενεργό υλικό ανιχνεύεται με ένα αισθητήρα που ανιχνεύει τη ραδιενεργό ουσία ενώ η μπλε χρωστική ανευρίσκετε οπτικά (μεσαία εικόνα). Ο λεμφαδένας φρουρός (ο πρώτος λεμφαδένας που θα ανιχνευθεί) αφαιρείται και ελέγχεται για τη πιθανή ύπαρξη καρκινικών κυττάρων (τελευταία εικόνα).

Εκτομή των μασχαλιαίων λεμφαδένων

Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την αφαίρεση όλων των λεμφαδένων από τη μασχάλη. Παρέχει πληροφορίες σχετικά με το στάδιο του καρκίνου, και στο μεγαλύτερο ποσοστό δεν θα χρειαστεί ακτινοθεραπεία στην περιοχή.

Συνήθως γίνεται όταν:

•             Το υπερηχογράφημα ή κλινική εξέταση της μασχαλιαίας χώρας δείχνει την ύπαρξη θετικών λεμφαδένων

•             Η αναρρόφηση με λεπτή βελόνα (FNA) των λεμφαδένων είναι θετική για καρκινικά κύτταρα

•             Η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού δείχνει ότι υπάρχουν καρκινικά κύτταρα στους λεμφαδένες

Υπάρχει ένας αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης οιδήματος του άκρου από την πλευρά της επέμβασης (λεμφοίδημα).

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στην ενότητα μας για το λεμφοίδημα και τη φροντίδα του παρακάτω.