.
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Σε αυτή τη σελίδα
Θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού και εμμηνόπαυση
Υπογονιμότητα
Διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης
-Εξάψεις και εφίδρωση
-Κολπική ξηρότητα
-Συχνουρία
-Αϋπνία
-Ψυχολογικές επιπτώσεις
-Οστεοπόρωση
-Καρδιακή νόσος
Στις γυναίκες ο έμμηνος κύκλος σταματά φυσιολογικά συνήθως τη δεκαετία από τα μέσα της πέμπτης (40+) δεκαετίας έως τα μέσα της έκτης (50+) δεκαετίας. Η εμμηνόπαυση, (πρόκειται για μια ουσιαστική αλλαγή της ζωής), συμβαίνει γιατί οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν τις γυναικείες ορμόνες, οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Η αλλαγή στα επίπεδα ορμονών μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων, όπως:
• εξάψεις και εφιδρώσεις
• κολπική ξηρότητα
• ανάγκη για ούρηση πιο συχνά
• μειωμένη σεξουαλική επιθυμία
• κούραση
• αϋπνία
• ξηρό δέρμα
• μυικούς πόνους
• εναλλαγές της διάθεσης: άγχος και / ή κατάθλιψη
• μειωμένη συγκέντρωση
• απώλεια της μνήμης.
Οι γυναίκες επομένως μπορούν να παρουσιάσουν ένα ή και περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα και σε βαθμό από ήπιο έως πιο σοβαρό.
Η εμμηνόπαυση, και ιδιαίτερα η πρόωρη εμμηνόπαυση, μπορεί να προκαλέσει και άλλες επιπτώσεις στο σώμα. Αυτές περιλαμβάνουν την οστεοπόρωση και τις καρδιακές παθήσεις. Οι επιδράσεις αυτές αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς σε διαφορετικούς ανθρώπους. Η τάση τους για ανάπτυξη είναι, τουλάχιστον εν μέρει, γενετικά καθορισμένη.
Θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού και εμμηνόπαυση
Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού. Αυτό συνεπάγεται ότι ένα από τα είδη θεραπειών για τον καρκίνο του μαστού είναι η ορμονοθεραπεία, η οποία είτε παρεμποδίζει τη δράση των οιστρογόνων στα καρκινικά κύτταρα, είτε μειώνει το επίπεδο των οιστρογόνων στο σώμα. Αυτές οι θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη εμμηνόπαυση ή/και συμπτώματα παρόμοια με αυτά της εμμηνόπαυσης.
Εκτός από την ορμονοθεραπεία και οι άλλες θεραπείες που χρησιμοποιούνται στον καρκίνο του μαστού (χημειοθεραπεία) μπορούν να προκαλέσουν πρόωρη εμμηνόπαυση ή διάφορα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα, επηρεάζοντας τη λειτουργία των ωοθηκών.
Υπογονιμότητα
Η υπογονιμότητα είναι ψυχολογικά δύσκολα αντιμετωπίσιμη για τις γυναίκες είτε έχουν ήδη παιδιά είτε όχι. Γίνεται όμως ακόμα πιο δύσκολο όταν έχουν να αντιμετωπίσουν και τον καρκίνο.
Υπάρχουν δομές που μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη σε γυναίκες με προβλήματα γονιμότητας. Μερικές γυναίκες βρίσκουν χρήσιμο να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους με την οικογένεια, τους φίλους, ή τον ογκολόγο τους.
Πριν την έναρξη οποιασδήποτε αγωγής για την αντιμετώπιση του καρκίνου, συζητήστε με τον ογκολόγο σας τη πιθανότητα εμφάνισης υπογονιμότητας.
Διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης
Υπάρχουν διάφορες, φαρμακευτικές και πρακτικές, προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Η επιλογή θα εξαρτηθεί από τις προσωπικές σας προτιμήσεις, τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη της κάθε προσέγγισης, το είδος και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας.
Εξάψεις και εφίδρωση
Αυτό είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης. Αν και η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, ο έλεγχος της θερμοκρασίας του σώματος φαίνεται να επηρεάζεται από την μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων. Οι εξάψεις μπορεί να κυμανθούν από μια ήπια αίσθηση ζεστασιάς στο πρόσωπο μέχρι πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως η έντονη νυκτερινή εφίδρωση ολόκληρου του σώματος.
Οι εξάψεις γενικά διαρκούν περίπου 4-5 λεπτά. Κατά τη διάρκεια των εξάψεων θα αισθανθείτε μια ξαφνική ζεστασιά στο πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος, θα κοκκινίσετε και θα ιδρώσετε. Μερικές γυναίκες αισθάνονται ταχυκαρδία κατά τη διάρκεια των εξάψεων.
Αν έχετε εξάψεις το βράδυ, αυτές μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά τον ύπνο και την ξεκούραση σας, ειδικά εάν είναι τόσο έντονες που να χρειαστεί να αλλάξετε ρούχα ή και σεντόνια.
Είναι δύσκολο να σταματήσετε τις εξάψεις και τις εφιδρώσεις, αλλά η συχνότητα ή η ένταση τους μπορεί να μειωθεί.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης που μπορεί να βρείτε χρήσιμους:
• Μόλις παρουσιαστεί ένα επεισόδιο τοποθετήστε κάτι δροσερό στο πρόσωπο και το κεφάλι σας.
• Παραμείνετε σε χώρους που είναι δροσεροί.
• Αποφύγετε τις έντονες συγκινήσεις.
• Σε μερικές γυναίκες, ορισμένες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν ένα επεισόδιο έξαψης. Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσετε ότι η πολύ ζέστη μπορεί να προκαλέσει μια έξαψη ή η κατανάλωση τσαγιού, καφέ ή αλκοόλ, ή πικάντικων τροφίμων. Κρατώντας ένα αρχείο του τι σας τις προκαλεί μπορείτε να προσπαθήσετε να αποφύγετε αυτές τις καταστάσεις. Ακόμη και για τις γυναίκες που δεν παρουσιάζουν προφανείς λόγους για την ενεργοποίηση τους, διατηρώντας ένα αρχείο μπορούν να κατανοήσουν το πόσο βοηθά μια συγκεκριμένη θεραπεία στην αντιμετώπιση των εξάψεων.
• Η βιταμίνη Ε 800IU καθημερινά και η βιταμίνη Β6 200mg ημερησίως, μπορούν να βοηθήσουν στη πρόληψη των εξάψεων.
Υπάρχουν επίσης και φάρμακα που ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει για να βοηθήσει στη μείωση της σοβαρότητας και της συχνότητας των εξάψεων και των εφιδρώσεων:
Τα αντικαταθλιπτικά όπως η βενλαφαξίνη (Efexor), μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των εξάψεων κατά περίπου 50% (στο μισό) σε ορισμένες γυναίκες. Ο χρόνος που χρειάζονται τα αντικαταθλιπτικά για να δράσουν είναι συνήθως 1-4 εβδομάδες. Οι παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ναυτία, ανορεξία, ξηροστομία και δυσκοιλιότητα.
Η gabapentin είναι ένα αντιεπιληπτικό φάρμακο που έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικό στη μείωση των εξάψεων, τη σοβαρότητα και τη συχνότητα τους. Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν κόπωση, υπνηλία και ζάλη.
Κολπική ξηρότητα
Ένα χαμηλό επίπεδο οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει κολπική ξηρότητα και κνησμό (φαγούρα) προκαλώντας ερεθισμό, πόνο και επηρεάζοντας τη σεξουαλική επαφή. Αυτά τα προβλήματα οφείλονται στην απώλεια της φυσικής ενυδάτωσης στο εσωτερικό του κόλπου. Υπάρχουν κρέμες που μπορεί να φανούν χρήσιμες όταν εφαρμόζονται απευθείας στο κόλπο (τοπική θεραπεία).
Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συστήσει κάποιο προϊόν που θα είναι κατάλληλο για εσάς. Η θεραπεία σας θα πρέπει να ελέγχετε τακτικά από τον ογκολόγο σας, και θα πρέπει να τον ενημερώνετε για οποιαδήποτε νέα συμπτώματα εμφανίζονται.
Ορισμένες κρέμες μπορούν να βλάψουν τα προφυλακτικά και τα διαφράγματα, οπότε ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε μια άλλη μορφή αντισύλληψης για να αποφύγετε την εγκυμοσύνη.
Σκευάσματα που δεν περιέχουν ορμόνες
Η γέλη Replens MD αποκαθιστά την απαραίτητη υγρασία του κόλπου και εφαρμόζεται εσωτερικά 2-3 φορές την εβδομάδα.
Λιπαντικά με βάση το νερό όπως, KY-Jelly, Astroglide και άλλα που μπορεί να σας συστήσει ο γυναικολόγος σας μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων από την ξηρότητα του κόλπου.
Τοπικές θεραπείες που περιέχουν οιστρογόνα
Ορισμένα σκευάσματα περιέχουν μια μικρή ποσότητα οιστρογόνων. Οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι από τη χρήση προϊόντων που περιέχουν οιστρογόνα μετά τον καρκίνο του μαστού δεν είναι γνωστά. Υπάρχουν ορισμένες μελέτες βάσει των οποίων αυτά τα σκευάσματα μπορούν να αυξήσουν την ποσότητα των οιστρογόνων που κυκλοφορούν στο σώμα αυξάνοντας τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου μέσω της, έστω και μικρής, απορρόφησης τους, αν και αυτό είναι αβέβαιο. Οι τοπικές θεραπείες με οιστρογόνα μπορούν επίσης να επηρεάσουν και το ενδομήτριο.
Ο γυναικολόγος σας μετά από συνεννόηση με τον ογκολόγο μπορεί να σας συμβουλέψει για το ποια σκευάσματα είναι ή όχι κατάλληλα.
Συχνουρία
Μπορεί να αισθάνεστε την ανάγκη να ουρείτε συχνότερα, μπορεί να παρουσιάσετε απώλεια ούρων ή να είστε πιο επιρρεπής σε λοιμώξεις του ουροποιητικού.
Προς αποφυγή όλων αυτών είναι σημαντικό να πίνετε αρκετά υγρά (τουλάχιστον 2-3 λίτρα) κάθε μέρα.
Αν έχετε προβλήματα με την απώλεια ούρων, μπορείτε να κάνετε τακτικές ασκήσεις των μυών που συγκρατούν τα ούρα στη κύστη (ασκήσεις Kegel).
Αυτές οι ασκήσεις ενδυναμώνουν τους μύες που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να διακόψουμε την ούρηση.
Δοκιμάζουμε να σφίξουμε τους μυς που χρησιμοποιούμε όλοι - άνδρες και γυναίκες - όταν θέλουμε να διακόψουμε την ούρηση. Η άσκηση έγκειται στο να κρατήσουμε τους μύες αυτούς σφιγμένους για κάποια δευτερόλεπτα κάνοντας αρκετές επαναλήψεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο ιατρός σας μπορεί να σας εξηγήσει πώς να κάνετε αυτές τις ασκήσεις.
Μιλήστε στον ογκολόγο σας εάν εμφανίσετε συμπτώματα λοίμωξης του ουροποιητικού όπως δυσουρία (επώδυνη ή δύσκολη ούρηση), συχνουρία, έπειξη προς ούρηση, μικρή ποσότητα ούρων, νυκτουρία, ακράτεια και υπερηβικό ή πυελικό πόνο συνοδευόμενα συνήθως από πυρετό με ρίγος.
Αϋπνία
Ενδέχεται να παρουσιάσετε αϋπνία, κυρίως λόγω των εξάψεων και των εφιδρώσεων ή του άγχους.
Οι παρακάτω προτάσεις ενδέχεται να σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε και να κοιμηθείτε καλά:
• Κάνετε ένα χλιαρό μπάνιο πριν πάτε για ύπνο για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε.
• Πίνετε ένα ζεστό ρόφημα, το οποίο φυσικά δεν θα περιέχει καφεΐνη, πριν τον ύπνο. Μπορεί να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε.
• Φορέστε για τον ύπνο σας κάτι από απορροφητικό βαμβάκι, ελαφρύ.
• Εάν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε, μην παραμείνετε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι αλλά σηκωθείτε και διαβάστε, ή ακούσετε ραδιόφωνο ή παρακολουθήσετε τηλεόραση μέχρι να αισθανθείτε υπνηλία.
Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει χάπια, για μικρό χρονικό διάστημα , που μπορούν να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε καλύτερα. Προσέξτε να μην τα συνηθίσετε.
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν όταν ήδη έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον καρκίνο.
Αυτές οι ψυχολογικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, μεταβολές στη διάθεση, έλλειψη εμπιστοσύνης, και απώλεια της συγκέντρωσης και της μνήμης. Μερικές φορές μπορεί να αισθάνεστε συναισθηματικά φορτισμένη, άγχος και κατάθλιψη.
Πολλές γυναίκες βρίσκουν χρήσιμο να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους με την οικογένεια και τους φίλους ή τον ογκολόγο τους.
Συζητήστε με ανθρώπους που αντιμετώπισαν στο παρελθόν επιτυχώς την κατάσταση που αντιμετωπίζετε εσείς τώρα.
Η ψυχολογική υποστήριξη για γυναίκες που βρίσκονται αντιμέτωπες με τον καρκίνο προσφέρει μεγάλη ανακούφιση και βοηθά, σίγουρα όχι στην επίλυση, αλλά στην αντιμετώπιση της νέας πραγματικότητας.
Οστεοπόρωση
Τα οιστρογόνα βοηθούν στη διατήρηση των επιπέδων του ασβεστίου των οστών και της οστικής πυκνότητας, έτσι ώστε ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης.
Τακτικές ασκήσεις όπως το περπάτημα, ο χορός και η ήπια άρση βαρών θα βοηθήσει στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας. Η κολύμβηση δεν είναι τόσο χρήσιμη, επειδή κατά τη διάρκεια της άσκησης αυτής τα οστά σας δεν υποστηρίζουν το βάρος σας. Αν έχετε ήδη οστεοπόρωση, αποφύγετε τις ασκήσεις που δημιουργούν έντονη πίεση στα οστά σας, όπως το τρέξιμο.
Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να σας δώσει περισσότερες συμβουλές για την άσκηση μετά τον καρκίνο του μαστού.
Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι παίρνετε αρκετό ασβέστιο και βιταμίνη D στη διατροφή σας. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι η καλύτερη πηγή ασβεστίου. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο είναι τα αυγά, τα πράσινα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, και τα ψάρια όπως σαρδέλες, γαύρος, μαρίδα. Η βιταμίνη D βοηθά τον οργανισμό να χρησιμοποιήσει το ασβέστιο σωστά και αποτελεσματικά.
Μια καλά ισορροπημένη διατροφή θα πρέπει κανονικά να σας δώσει όλο το ασβέστιο και βιταμίνη D που χρειάζεστε. Εάν όχι συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D μπορεί να είναι χρήσιμα. Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συμβουλεύσει σχετικά με αυτό.
Το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα του ασβεστίου.
Εάν άλλα άτομα της οικογένειας σας είχαν οστεοπόρωση, μπορείτε να μιλήσετε με τον ογκολόγος σας σχετικά με τη χρήση φαρμάκων, όπως τα διφωσφονικά. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Το φάρμακο ταμοξιφαίνη, το οποίο χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, βοηθά στην προστασία των οστών σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ενώ έχει αντίθετο αποτέλεσμα σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση.
Το φάρμακο ραλοξιφαίνη (ανήκει στην ίδια κατηγορία φαρμάκων με την ταμοξιφαίνη) μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Ωστόσο, οι αναστολείς αρωματάσης, όπως η λετροζόλη, τα οποία επίσης χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, αυξάνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
Οι παγκόσμιες κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν ότι οι γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο οστικής πυκνότητας πριν από τη θεραπεία με έναν αναστολέα αρωματάσης. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, μπορεί να χορηγηθεί συμπληρωματική αγωγή (διφωσφονικά) για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος οστεοπόρωσης. Στον ίδιο έλεγχο πρέπει να υποβάλλονται οι γυναίκες αυτές σε τακτικά διαστήματα και κατά τη διάρκεια λήψης των φαρμάκων αυτών.
Καρδιακή νόσος
Ο κίνδυνος καρδιακής νόσου αυξάνει στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οπότε θα πρέπει να ακολουθήσετε τις συμβουλές του ογκολόγου σας για τη μείωση του κινδύνου:
• Εάν καπνίζετε, η διακοπή του καπνίσματος είναι η πιο υγιεινή επιλογή που μπορείτε να κάνετε.
• Τρώτε λιγότερο ζωικό λίπος (ειδικά το κόκκινο κρέας), επιλέξτε προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και τρώτε περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
• Κάντε τακτική άσκηση.
Εάν υπάρχει καρδιακή νόσος στην οικογένειά σας, ενημερώστε τον ογκολόγο σας.