.
Σε αυτή τη σελίδα:
Η θεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
-Πως σχεδιάζεται η θεραπεία
-Τα οφέλη της θεραπείας
-Διλήμματα που αφορούν τη χορήγηση ή όχι της χημειοθεραπείας
-Η θεραπεία ανάλογα με το στάδιο
-Η χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του ορθού
-Η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
-Μονοκλωνικά αντισώματα (στοχευμένες θεραπείες) για τον καρκίνο του ορθού
-Ανοσοθεραπεία
-Η ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
-Ερωτήματα που μπορείτε να θέσετε στον ογκολόγο σας
-Τι πρέπει να κάνω μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας;
Η θεραπεία για το καρκίνο του ορθού
Όπως προαναφέρθηκε, το ορθό είναι το κατώτερο τμήμα του εντέρου (τα τελευταία 15 cm) και η θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του ορθού διαφέρει από εκείνη του παχέος εντέρου καθώς σημαντική θέση σε αυτή καταλαμβάνει και η ακτινοθεραπεία εκτός από τη χειρουργική εξαίρεση του όγκου και τη χημειοθεραπεία.
Η θεραπεία αυτή πρέπει να προγραμματίζεται από μια ογκολογική ομάδα πριν ακόμα προχωρήσουμε στη χειρουργική εξαίρεση του όγκου και αυτό γιατί:
-αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η χειρουργική εξαίρεση είναι το πρώτο βήμα που πραγματοποιείται, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου η αρχική προσέγγιση πρέπει να είναι διαφορετική από αυτή της χειρουργικής και γιατί
-η συνολική θεραπεία είναι διάρκειας αρκετών μηνών και πολύπλοκη και έτσι τόσο ο ενδιαφερόμενος ασθενής όσο και ο κάθε ιατρός που εμπλέκεται στη θεραπεία είναι προτιμότερο να γνωρίζουν εκ των προτέρων το χρονοδιάγραμμα της συνολικής θεραπείας.
Ο καρκίνος του ορθού απαιτεί, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη συμπαγή νεοπλασία, τη συνεργασία περισσότερων ειδικοτήτων και το σχεδιασμό της συνολικής θεραπευτικής στρατηγικής ΠΡΙΝ από την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας στον ασθενή
Η διεπιστημονική ομάδα (MDT) που εμπλέκεται στη θεραπεία του, περιλαμβάνει εκτός από τον ογκολόγο-παθολόγο, ο οποίος είναι υπεύθυνος τόσο του σχεδιασμού της συνολικής θεραπείας όσο και της χορήγησης της χημειοθεραπείας και της πολυετούς παρακολούθησης μετά την ολοκλήρωση της αγωγής, έναν χειρούργο ο οποίος ειδικεύεται σε καρκίνους του πεπτικού, έναν ακτινοθεραπευτή ογκολόγο αλλά και μια σειρά άλλων επαγγελματιών υγείας.
Πώς σχεδιάζεται η θεραπεία
Ο ογκολόγος θα σας ενημερώσει για τον τύπο του καρκίνου που αντιμετωπίζετε και θα σας συμβουλέψει για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της νόσου, λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της γενικής κατάστασης της υγείας σας, την ηλικία σας, το στάδιο και τα ιστολογικά χαρακτηριστικά του όγκου, την απόσταση του όγκου από τον πρωκτό, το εάν και που έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος και άλλα.
Θα σας ενημερώσει επίσης για τις πιθανές παρενέργειες της θεραπείας, τον τρόπο αντιμετώπισης τους και για το ακριβές χρονοδιάγραμμα όχι μόνο της θεραπείας αλλά και της μετέπειτα παρακολούθησης η οποία συνήθως διαρκεί πολλά χρόνια.
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τα ποσοστά επιβίωσης και πως αυτά θα επηρεαστούν από τη χορήγηση της θεραπείας.
Το στάδιο της νόσου είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό της θεραπείας.
- Η χειρουργική επέμβαση είναι η πιο συνηθισμένη θεραπεία στους ασθενείς με σταδίου 1 καρκίνο του ορθού και μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τη νόσο προσφέροντας πλήρη ίαση.
- Για τον σταδίου 2 και 3 καρκίνο του ορθού, η ακτινοθεραπεία και η χημειοακτινοθεραπεία συνήθως χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη χειρουργική επέμβαση προσφέροντας σημαντικά ποσοστά ίασης.
- Δεν είναι συχνά δυνατό να ιαθεί ο καρκίνος του ορθού σταδίου 4 (μεταστατικός), αλλά η θεραπεία μπορεί και συχνότερα πρέπει να δοθεί με σκοπό να ελέγξει την εξέλιξη της νόσου, επιμηκύνοντας την επιβίωση ή άλλες φορές με σκοπό να ελέγξει τα συμπτώματα που η ίδια η νόσος προκαλεί βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών (παρηγορητική θεραπεία).
Παρά το γεγονός ότι πριν τη χειρουργική εξαίρεση του όγκου θα υποβληθείτε σε διάφορες εξετάσεις (κολονοσκόπηση με βιοψία, αξονική τομογραφία και εξετάσεις αίματος), με σκοπό να σταδιοποιηθεί η νόσος, η καλύτερη και ακριβέστερη σταδιοποίηση γίνεται βάσει των ευρημάτων της χειρουργικής εξαίρεσης του όγκου. Πράγματι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο χειρουργός βρίσκεται ενώπιον ευρημάτων τα οποία δεν ήταν εμφανή στον απεικονιστικό προεγχειρητικό έλεγχο και η νόσος να είναι τελικώς πιο εκτεταμένη και υψηλότερου σταδίου απ’ ότι αναμενόταν.
Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον ογκολόγο σας και να κατανοήσετε τη θεραπεία που σας προτείνει, τους στόχους της θεραπείας αυτής, τις πιθανές παρενέργειες και την αντιμετώπισή τους αλλά και τις πιθανές εναλλακτικές θεραπευτικές λύσεις
Τα οφέλη της θεραπείας
Πολλοί καρκινοπαθείς και οι οικείοι τους ανησυχούν για τις παρενέργειες και τρομάζουν στη σκέψη ότι θα υποβληθούν σε θεραπεία, κυρίως όσον αφορά τη χημειοθεραπεία, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που αρνούνται τη χορήγηση της.
Ο ογκολόγος πρέπει να σας βοηθήσει να κατανοήσετε ότι συνήθως τα οφέλη από τη θεραπεία, όπως η βελτίωση της επιβίωσης και της ποιότητας της ζωής, υπερτερούν κατά πολύ της πιθανής «ταλαιπωρίας» των ασθενών από τις παρενέργειες της.
Ο καρκίνος του ορθού παρουσιάζει, κυρίως λόγω της θέσης του, υψηλά ποσοστά τοπικής υποτροπής αλλά συχνά και απομακρυσμένες
μεταστάσεις, σε αντίθεση με τον καρκίνο του παχέος εντέρου όπου συχνότερα η υποτροπή (επανεμφάνιση) του καρκίνου παρουσιάζεται σε μεταστατικές εστίες.
Η χειρουργική εξαίρεση του όγκου και η ακτινοθεραπεία είναι τοπικές θεραπείες σε θέση να περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό την τοπική επανεμφάνιση του καρκίνου του ορθού, ο οποίος όπως προαναφέρθηκε έχει αρκετά υψηλά ποσοστά επανεμφάνισης στη περιοχή απ’ όπου αφαιρέθηκε (τοπική υποτροπή).
Από την άλλη, η χημειοθεραπεία είναι μια θεραπεία η οποία δρα σε ολόκληρο τον οργανισμό και επομένως η μονή που μας δίνει τη δυνατότητα, εκτός από την πρωτοπαθή εστία, να αντιμετωπίσουμε τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα και τις μικρομεταστάσεις που συνήθως ήδη υπάρχουν κατά τη διάγνωση ενός καρκίνου ανεξάρτητα από το στάδιο.
Με τους όρους, κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα και μικρομεταστάσεις, αναφερόμαστε στη παρουσία μεμονωμένων ή μικρών ομάδων καρκινικών κυττάρων διάσπαρτα στο σώμα, τα οποία έχουν διαφύγει από τη πρωτοπαθή εστία (όπου πρωτοεμφανίστηκε ο όγκος), αλλά δεν μπορούν να ανιχνευθούν με τις συνήθεις απεικονιστικές μεθόδους. Η μη υποβολή επομένως σε χημειοθεραπεία αυξάνει κατά πολύ τη πιθανότητα επανεμφάνισης του καρκίνου τόσο σε μεταστατικές εστίες (ήπαρ, πνεύμονες, οστά, εγκέφαλο) όσο και στη πρωτοπαθή εστία (δηλαδή στο ορθό).
Αν και η θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, αυτές μπορούν σήμερα να περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό με τις νέες εξελιγμένες τεχνικές της χειρουργικής και τις ακτινοθεραπείας. Σημαντική εξέλιξη υπάρχει επίσης και στην αντιμετώπιση των παρενεργειών της χημειοθεραπείας, οι οποίες με τις εξελιγμένες και τελευταίας γενιάς βοηθητικές-συμπληρωματικές θεραπείες έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό.
Διλήμματα που αφορούν τη χορήγηση ή όχι της χημειοθεραπείας
Ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του όγκου η χημειοθεραπεία μπορεί:
- Να προσφέρει πλήρη ίαση.
- Να περιορίσει την εξάπλωσή του.
- Να επιβραδύνει την ανάπτυξή του.
- Να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα που μπορεί να έχουν εξαπλωθεί σε σημεία του οργανισμού διαφορετικά από αυτά της πρωτοπαθούς εστίας.
- Να περιορίσει τα συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος και επομένως να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής.
Από την άλλη, παρά τις σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων ετών τόσο με τα νέας γενιάς χημειοθεραπευτικά φάρμακα όσο και με την βελτιωμένη υποστηρικτική αγωγή, η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές παρενέργειες οι οποίες συχνά μπορεί και να απειλούν τη ζωή του ασθενούς.
Ένα συχνό δίλημμα με το οποίο πολλές φορές βρίσκονται αντιμέτωποι οι ασθενείς και οι οικείοι τους αφορά την απόφαση για το εάν πρέπει θα υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή όχι.
Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του ογκολόγου ο οποίος πρέπει να αναλύσει στον ασθενή τα υπέρ και τα κατά της χορήγησης της χημειοθεραπείας, εστιάζοντας στο στόχο της και την επίδρασή της στην επιβίωση και τη ποιότητα της ζωής αλλά και τις πιθανές παρενέργειες, τη βαρύτητά τους και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.
Για τον καρκίνο του ορθού σε πρώιμο στάδιο (στάδια 1, 2) ή τοπικά προχωρημένο (στάδιο 3) και εάν η γενική κατάσταση της υγείας σας το επιτρέπει, ο ογκολόγος πιθανότατα θα σας προτείνει να υποβληθείτε σε ολοκληρωμένη θεραπεία η οποία θα έχει στόχο την πλήρη ίαση με σαφές επομένως όφελος από τη χορήγηση της θεραπείας.
Ωστόσο, εάν ο καρκίνος είναι εκτεταμένος, μεταστατικός (σταδίου 4) και η ίαση δεν είναι δυνατή, ο στόχος της θεραπείας είναι να επιβραδύνει την εξέλιξη του καρκίνου για κάποιο, μικρό ή μεγάλο, χρονικό διάστημα. Η λήψη αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πάντα δύσκολη. Εάν επιλέξετε να μην λάβετε τη θεραπεία, σιγουρευτείτε ότι έχετε κατανοήσει πλήρως όλα όσα σας εξήγησε ο ογκολόγος σας για τα πιθανά οφέλη από τη χημειοθεραπεία. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού έχουν πολλαπλές επιλογές αποτελεσματικής θεραπείας ακόμα και σε προχωρημένου σταδίου όγκους, προσφέροντας σημαντική επιμήκυνση της επιβίωσης.
Από την άλλη, η χημειοθεραπεία θα μπορούσε να μην έχει καμία επίδραση στον όγκο και ο ασθενής να υποστεί τις παρενέργειές της χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος και με επιβάρυνση της γενικής κατάστασης της υγείας του.
Εάν δεν χορηγηθεί η χημειοθεραπεία, η υποστηρικτική (παρηγορητική) αγωγή θα βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων της νόσου.
Η θεραπεία ανάλογα με το στάδιο
Η χειρουργική και ογκολογική διαχείριση αυτών των ασθενών ποικίλλει ανάλογα με το στάδιο και τη θέση του όγκου στο ορθό.
Για τους ασθενείς με μικρούς όγκους του ορθού που είναι περιορισμένοι στο εντερικό τοίχωμα (T1 ή T2), και θέση που επιτρέπει τη διατήρηση του σφικτήρα, η τοπική θεραπεία με τη τεχνική της εκτομής του μεσορθού μπορεί να προσφέρει ικανοποιητικότατα ποσοστά ελέγχου και επιβίωσης, συντηρώντας τη λειτουργία του σφικτήρα.
Για τους ασθενείς με μεγαλύτερους όγκους (Τ3, Τ4) ή όγκους που εντοπίζονται κοντά στο πρωκτικό δακτύλιο, η προεγχειρητική (εισαγωγική-neoadjuvant) θεραπεία με ακτινοβολία (RT) ή χημειοακτινοθεραπεία (ταυτόχρονη χορήγηση χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας) έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία οδηγώντας σε μείωση της έκτασης του πρωτοπαθούς όγκου στη προσπάθεια να διατηρηθεί η φυσιολογική λειτουργία του σφικτήρα.
Τα ποσοστά εμφάνισης τοπικής υποτροπής ελαττώνονται σημαντικά και αποτελεσματικά με την κατάλληλη χειρουργική εξαίρεση του όγκου και με την χορήγηση, πριν ή/και μετά τη χειρουργική επέμβαση, συνδυασμένης χημειοακτινοθεραπείας.
Ενδείξεις μετεγχειρητικής (μετά τη χειρουργική επέμβαση) συμπληρωματικής χημειοθεραπείας και χημειοακτινοθεραπείας:
Σε συμπληρωματική χημειοακτινοθεραπεία (δηλαδή χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία μετά το χειρουργείο) θα πρέπει να υποβάλλονται όλοι οι ασθενείς με Τ3 ή Τ4 όγκους του ορθού ή με θετικούς επιχώριους λεμφαδένες οι οποίοι δεν έλαβαν προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία.
Αποδεκτή συμπληρωματική θεραπεία μετεγχειρητικά αποτελεί η χορήγηση 2-3 μηνών χημειοθεραπείαςακολουθούμενη από τη συνεχή χορήγηση
φλουοροπυριμιδινών (5FU ή καπεσιταβίνη) ταυτόχρονα με ακτινοθεραπεία στην πύελο και στη συνέχεια και πάλι 2-3 μήνες χημειοθεραπείας. Η συνολική διάρκεια της θεραπείας είναι περίπου 6 μήνες.
Προεγχειρητική και μετεγχειρητική (περιεγχειρητική) χημειοθεραπεία και χημειοακτινοθεραπεία:
Η προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία προτιμάται στις περισσότερες ομάδες ασθενών με όγκους του ορθού, δεδομένου ότι με αυτή μειώνεται σημαντικά το ποσοστό των τοπικών υποτροπών, επιτυγχάνονται σαφώς μεγαλύτερα ποσοστά πλήρους ύφεσης και διατήρησης του σφιγκτήρα (και επομένως αποφυγή μόνιμης παρά φύση έδρας-στομίας) χωρίς όμως να είναι επιβεβαιωμένο ότι η προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία βελτιώνει την ολική επιβίωση (διάρκεια ζωής) έναντι της μετεγχειρητικής χημειοακτινοθεραπείας.
Η απόλυτη ένδειξη της προεγχειρητικής χημειοακτινοθεραπείας είναι οι Τ3 και Τ4 όγκοι και οι σχετικές ενδείξεις της είναι η παρουσία θετικών λεμφαδένων, οι όγκοι του κατώτερου τριτημορίου του ορθού και η επέκταση του όγκου στο μεσοορθό.
Μετά από 5 με 10 εβδομάδες από την ολοκλήρωση της χημειοακτινοθεραπείας ακολουθεί η χειρουργική εξαίρεση του όγκου και στη συνέχεια χορηγείται χημειοθεραπεία για ένα συνολικό χρονικό διάστημα προεγχειρητικής και μετεγχειρητικής θεραπείας διάρκειας 6 περίπου μηνών.
Περιγράφονται διάφορα σχήματα προεγχειρητικής χημειοακτινοθεραπείας.
Ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο και καλά μελετημένο είναι: ακτινοθεραπεία σε 6 εβδομάδες (1,8 Gy/ημέρα) μαζί με συνεχή έγχυση 5-FU 225 mg/m2 την ημέρα και ακολουθεί, 6 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας, η χειρουργική επέμβαση.
Εναλλακτικά, αν δεν υπάρχει η δυνατότητα συνεχούς έγχυσης 5-FU χορηγείται:
• 5-FU σε 24ώρη IV έγχυση 1000mg/m2, για 5 ημέρες την 1η και την 5η εβδομάδα της ακτινοθεραπείας, ή
• Καπεσιταμπίνη (Xeloda-από του στόματος) σε δόση 825mg/m2, πρωί-βράδυ, καθημερινά για 5 μέρες την εβδομάδα.
Μετά την επέμβαση ακολουθούν 4 με 5 μήνες συμπληρωματικής χημειοθεραπείας με τα σχήματα που χρησιμοποιούνται στην συμπληρωματική χημειοθεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου (βλέπε χημειοθεραπεία του ορθού).
Η χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του ορθού
Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί βασική θεραπεία για τον καρκίνο του ορθού και θα πρέπει να διενεργείται από έναν χειρούργο εξειδικευμένο στη χειρουργική του πεπτικού.
Μπορεί να χορηγηθεί ακτινοθεραπεία ή/και χημειοακτινοθεραπεία πριν από την επέμβαση με σκοπό να συρρικνώσει τον όγκο και να τον καταστήσει ευκολότερα εξαιρέσιμο.
Τύποι χειρουργικών επεμβάσεων για τον καρκίνο του ορθού
Τοπική εκτομή, διαπρωκτική εκτομή ή διαπρωκτική ενδοσκοπική μικροχειρουργική
Στα πρώιμα στάδια ο καρκίνος του ορθού μπορεί να εξαιρεθεί χρησιμοποιώντας μια τεχνική γνωστή ως τοπική εκτομή ή διαπρωκτική ενδοσκοπική μικροχειρουργική η οποία είναι μια σχετικά νέα, ελάχιστα επεμβατική τεχνική για την τοπική αφαίρεση καλοήθων και ορισμένων κακοήθων όγκων του κατώτερου ορθού.Η διαπρωκτική μικροχειρουργική ενδείκνυται για την αφαίρεση πολυπόδων και αδενωμάτων του ορθού και για την εξαίρεση σχετικώς καλά διαφοροποιημένων κακοήθων νεοπλασμάτων του ορθού, σταδίου Ι (Τ1) που δεν έχουν επεκταθεί στους τοπικούς λεμφαδένες, μικρότερους από 3 cm, που βρίσκονται στα 8 πρώτα εκατοστά από τον πρωκτό και που δεν καταλαμβάνουν περισσότερο από το 30% της περιμέτρου του ορθού . Όπως σε όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις για την εξαίρεση κακοήθων νεοπλασιών, ο όγκος που αφαιρείται θα πρέπει να περιβάλλεται από υγιή ιστό (σε αυτού του τύπου την επέμβαση τουλάχιστον 3 χιλιοστά).
Η μέθοδος αυτή μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και παρηγορητικά (δηλαδή με σκοπό την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και όχι την ίαση) σε ηλικιωμένους και άτομα υψηλού χειρουργικού κινδύνου καθώς και σε άτομα που δεν επιθυμούν τη δημιουργία προσωρινής κολοστομίας.
Ο παθολογοανατόμος θα εξετάσει τον όγκο και εάν χαρακτηρίζεται ως υψηλού κινδύνου τότε ο χειρουργός μπορεί να σας συστήσει μια δεύτερη επέμβαση, με σκοπό να αφαιρέσει μεγαλύτερο τμήμα από το ορθό έτσι ώστε να βεβαιωθεί ότι δεν έχουν παραμείνει καρκινικά κύτταρα στο σημείο της επέμβασης, μειώνοντας έτσι τη πιθανότητα επανεμφάνισης του.
Ως υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται οι όγκοι :
-με θετικά χειρουργικά όρια
-με λεμφαγγειακή διήθηση
-με φτωχή διαφοροποίηση, υψηλού βαθμού κακοήθειας
-με διήθηση του υποβλεννογόνιου χιτώνα σε όλο το βάθος.
Τα στοιχεία αυτά αναγράφονται στην ιστολογική έκθεση.
Ολική εκτομή μεσορθού (TME)
Η ολική εκτομή μεσορθού είναι ίσως ή πιο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική επέμβαση που χρησιμοποιείται με σκοπό να αφαιρεθεί ένας καρκίνος του ορθού. Σε αυτή τη περίπτωση γίνεται προσεκτική αφαίρεση όλου του όγκου καθώς και του λιπώδους ιστού που περιβάλλει το ορθό (μεσορθό), και που περιέχει τους λεμφαδένες οι οποίοι είναι το πρώτο σημείο μετάστασης από τον καρκίνο του ορθού. Αυτή η επέμβαση διαρκεί 3-5 ώρες.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η TME είναι σαφώς αποτελεσματικότερη από άλλους τύπους χειρουργικών επεμβάσεων μειώνοντας κατά πολύ τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου.
Με την εφαρμογή της ολικής μεσο-ορθικής εκτομής τα ποσοστά τοπικής υποτροπής, σε εξειδικευμένα κέντρα, έχουν μειωθεί σε ποσοστά κάτω του 10%.
Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης στο καρκίνο του ορθού είναι :
-η πλήρης εξαίρεση του όγκου με την
-αποφυγή δημιουργίας μόνιμης παρά φύση έδρας (κολοστομίας). Ο σπουδαιότερος παράγοντας που καθορίζει τη δυνατότητα διενέργειας μιας αναστόμωσης (και επομένως την αποφυγή της στομίας) είναι η θέση του όγκου στο ορθό. Αυτό όμως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από την ικανότητα και την εμπειρία του χειρουργού.
Ευνοϊκοί δείκτες, όπως ο χαμηλού βαθμού κακοήθειας όγκος, η περιορισμένη διήθηση του εντερικού τοιχώματος στον απεικονιστικό έλεγχο και το μικρό μέγεθος του, μειώνουν με ασφάλεια το περιφερικό όριο εκτομής (δηλαδή τον υγιή ιστό που πρέπει να περιβάλει τον όγκο) στα 1 με 2 εκατοστά, επιτρέποντας τη διενέργεια αναστόμωσης.
Οι μόνες απόλυτες αντενδείξεις διενέργειας αναστόμωσης (αποφυγή παρά φύση έδρας) είναι η διήθηση από τον καρκίνο του πρωκτού και η διήθηση του μηχανισμού του σφιγκτήρα.
Η ακτινοθεραπεία ή/και η χημειοθεραπεία πριν από την επέμβαση, μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί η πιθανότητα ανάγκης μόνιμης κολοστομίας
Τι είναι η κολοστομία;
Αν για κάποιο λόγο, μετά τη χειρουργική επέμβαση, δεν μπορεί να αποκατασταθεί η συνεχεία του εντέρου, τότε διαμέσου μίας τομής στην περιοχή της κοιλιάς, ο χειρουργός θα εφαρμόσει το έντερο στο επίπεδο του δέρματος απ’ όπου τα κόπρανα θα συλλέγονται σε ένα ειδικό συλλέκτη (σακουλάκι). Αυτός ο χειρισμός ονομάζεται κολοστομία.
Η εκπαίδευση στην φροντίδα της κολοστομίας, σε ορισμένες κλινικές, αρχίζει πριν ακόμα από την επέμβαση. Αυτή η εκπαίδευση προς τους ασθενείς ή και στους συγγενείς τους παρέχεται από εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό και περιλαμβάνει την αλλαγή του συλλέκτη και την περιποίηση που γίνεται στο δέρμα της γύρω περιοχής.
Πριν από την επέμβαση ο χειρουργός θα επιλέξει το σημείο που θα εφαρμόσει τη κολοστομία έτσι ώστε να μην δυσκολεύει τις κινήσεις και την καθημερινότητα σας.
Η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
Η χημειοθεραπεία κάνει χρήση ειδικών αντικαρκινικών (κυτταροτοξικών) φαρμάκων με σκοπό τη καταστροφή των καρκινικών κυττάρων, όχι μόνο στη περιοχή του ορθού αλλά σε ολόκληρο τον οργανισμό.
Στην περίπτωση του καρκίνου του ορθού, μπορεί να χορηγηθεί πριν ή/και μετά από τη χειρουργική επέμβαση κυρίως σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία.
Η φαρμακευτική αγωγή (χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ανοσοθεραπεία) είναι ίδια με εκείνη του παχέος εντέρου και αυτό που μεταβάλλεται ο χρόνος στον οποίο χορηγείται, το στάδιο και ο συχνός συνδυασμός της με την ακτινοθεραπεία
Στόχος της χημειοθεραπείας είναι:
- να ελαττώσει τις διαστάσεις της πρωτοπαθούς εστίας, όταν χορηγείται πριν από την επέμβαση, επιτρέποντας την πλήρη και ολοκληρωμένη χειρουργική εξαίρεση και μειώνοντας την πιθανότητα μιας μόνιμης κολοστομίας και
- η απαλλαγή από τα πιθανά υπολειπόμενα καρκινικά κύτταρα τόσο στη περιοχή του πρωτοπαθούς όγκου όσο και στον υπόλοιπο οργανισμό, όταν χορηγείται μετά από την επέμβαση, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα επανεμφάνισης του καρκίνου.
Εάν ο καρκίνος έχει ήδη κατά τη διάγνωση δημιουργήσει μεταστάσεις (στάδιο 4), η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για να περιορίσει την εξάπλωση του καρκίνου και να τον συρρικνώσει, να επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής αλλά και να ελαττώσει την ένταση των συμπτωμάτων που αυτή η νόσος δημιουργεί.
Με εξαίρεση του σταδίου 1 καρκίνου του ορθού, στον οποίο μετά τη χειρουργική επέμβαση συνιστάται απλός η σωστή και τακτική παρακολούθηση από έναν ογκολόγο παθολόγο, σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις η χημειοθεραπεία πρέπει να χορηγείται.
Ο πιο σωστός τρόπος χορήγησης της χημειοθεραπείας, στη περίπτωση του καρκίνου του ορθού, είναι σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία αλλά και μετά την ολοκλήρωση της. (βλέπε παραπάνω «προεγχειρητική και μετεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία»).
Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του πρώιμου σταδίου καρκίνο του ορθού
Οι ασθενείς που βρίσκονται σε καλή κλινική κατάσταση θα υποβληθούν σε θεραπεία με συνδυασμό φαρμάκων ενώ όσοι δεν βρίσκονται σε καλή κλινική κατάσταση μπορεί να υποβληθούν σε θεραπεία με ένα μόνο φάρμακο.
Τα κυριότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι:
Η φθοριοουρακίλη, η οποία συχνά, αλλά όχι πάντα, χορηγείται με Φυλλινικό ασβέστιο (λευκοβορίνη) το οποίο επαυξάνει την κυτταροτοξική δράση
της 5FU με σκοπό να γίνεται πιο αποτελεσματική
Η καπεσιταμπίνη, η οποία είναι μια μορφή της 5FU σε δισκία
Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως σε συνδυασμούς (θεραπευτικά σχήματα) και η διάρκεια της θεραπείας είναι συνήθως 4 με 6 μήνες, δηλαδή 6 με 8 κύκλους χημειοθεραπείας (αναλυτικά ο τρόπος χορήγησης της χημειοθεραπείας αναφέρεται στο τμήμα μας «χημειοθεραπεία») .
Οι συνδυασμοί φαρμάκων (σχήματα)
1. XELOX
Οξαλιπλατίνη 130 mg/m2 , ημέρα 1, IV
Καπεσιταβίνη 1000 mg/m2 πρωί-βράδυ, ημέρες 1 έως και 14, από του στόματος
Κάθε 21 ημέρες, 8 κύκλοι
2. FOLFOX-4
Οξαλιπλατίνη 85 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 200 mg/m2, ημέρες 1, 2, σε δίωρη IV έγχυση ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2 , ημέρα 1,2 IV bolus, και ακολούθως:
• 5-FU 600 mg/m2, ημέρα 1,2 σε IV έγχυση 22 ωρών
Κάθε 15 ημέρες, 12 κύκλοι
3. Τροποποιημένο FOLFOX-6
Οξαλιπλατίνη 85 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 400 mg/m2, ημέρα 1 σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2, ημέρα 1, IV bolus, και ακολούθως:
• 5-FU 2400 mg/m2 σε έγχυση 46 ωρών
Κάθε 15 ημέρες, 12 κύκλοι
4. Mayo
5-FU bolus 425 mg/m2, ημέρες 1-5
Λευκοβορίνη 20 mg/m2, ημέρες 1-5
Κάθε 28 ημέρες, 6 κύκλοι
5. Roswell Park
5-FU 500 mg/m2 , bolus , ημέρα 1, 8, 15, 22, 29, 36 σε 2ωρη IV έγχυση,
Λευκοβορίνη 500 mg/m2ημέρα 1, 8, 15, 22, 29, 36 IV bolus
Κάθε εβδομάδα, για 6 εβδομάδες, σε κύκλους 8 εβδομάδων, 3 κύκλοι
6. De Gramont
Λευκοβορίνη 200 mg/m2, ημέρες 1,2, σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
5-FU 400 mg/m2, ημέρες 1,2 bolus, και ακολούθως:
5-FU 600 mg/m2 , ημέρες 1,2, σε IV έγχυση 22 ωρών
Κάθε 15 μέρες, 12 κύκλοι
7. Καπεσιταβίνη 1250 mg/m2 πρωί-βράδυ, για 14 ημέρες, PO
(απαιτείται τροποποίηση της δόσης σε περιπτώσεις έκπτωσης της νεφρικής λειτουργίας με ρυθμό σπειραματικής διήθησης < 60 ml/min).
Κάθε 21 μέρες, 8 κύκλοι
Στο τμήμα μας που ασχολείται με τα «χημειοθεραπευτικά φάρμακα» και τις «παρενέργειες τις χημειοθεραπείας» αναφέρονται αναλυτικά οι αναμενόμενες παρενέργειες και οι τρόποι με τους οποίους μπορείτε είτε να τις περιορίσετε είτε να τις αντιμετωπίσετε. Ο ογκολόγος σας θα συζητήσει μαζί σας τη διάρκεια της θεραπείας αλλά και όλα όσα αφορούν τις αναμενόμενες παρενέργειες.
Χημειοθεραπεία για τον μεταστατικό καρκίνο του ορθού
Η χημειοθεραπεία, μαζί με τη στοχευμένη μοριακή θεραπεία και την ανοσοθεραπεία αποτελούν τις βασικές θεραπευτικές μας επιλογές όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί και σε άλλα όργανα του σώματος. Σε αυτή τη περίπτωση η χειρουργική εξαίρεση δεν δίνει τη δυνατότητα πλήρους απαλλαγής από τη νόσο όπως στον πρώιμο ή τοπικά προχωρημένο καρκίνο. Αυτό όμως μπορεί, μερικές φορές, να επιτευχθεί με το συνδυασμό της χειρουργικής επέμβασης και χημειοθεραπείας ακόμα και σε αυτό το στάδιο της νόσου. Σε αυτές τις περιπτώσεις :
- Μπορεί να είναι εξαρχής ξεκάθαρο ότι ο καρκίνος έχει μεγάλη έκταση και δεν θα μπορέσει ποτέ να εξαιρεθεί χειρουργικά οπότε η χημειοθεραπεία είναι η μόνη θεραπευτική λύση με σκοπό να περιορίσει και να συρρικνώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον όγκο, στη προσπάθεια να επιμηκύνουμε την επιβίωση ή
- Μπορεί η έκταση του όγκου να είναι τέτοια (περιορισμένου μεγέθους και αριθμού μεταστατικών εστιών) ώστε με τον συνδυασμό της χημειοθεραπείας και της χειρουργικής επέμβασης να μπορέσουμε να απαλλαγούμε πλήρως από τη νόσο.
Η χημειοθεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί πριν τη χειρουργική επέμβαση με σκοπό να μειώσει την έκταση του όγκου ώστε να εξαιρεθεί με επιτυχία (αυτός είναι ο συχνότερος τρόπος προσέγγισης), μετά τη χειρουργική επέμβαση σε περίπτωση που η έκταση των μεταστάσεων είναι τέτοια που μας επιτρέπει την αφαίρεσή τους αμέσως, οπότε η χημειοθεραπεία χορηγείται μετά την επέμβαση με σκοπό να καταστρέψει οποιαδήποτε υπολειμματικά καρκινικά κύτταρα ή ανάμεσα σε δύο χειρουργικές επεμβάσεις όπως για παράδειγμα μετά την εξαίρεση της πρωτοπαθούς εστίας (ορθό) μπορεί να χορηγηθεί η χημειοθεραπεία με σκοπό να μειώσει την έκταση των ηπατικών μεταστάσεων και στη συνέχεια αυτές να εξαιρεθούν με επιτυχία.
Το πιο συνηθισμένο όργανο στο οποίο εξαπλώνεται ο καρκίνος από το ορθό είναι το ήπαρ. Το επόμενο πιο συχνό όργανο είναι οι πνεύμονες.
Είναι σίγουρο ότι η ογκολογία και η χειρουργική έχουν κάνει μεγάλα βήματα τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας σοβαρές πιθανότητες απαλλαγής από αυτή τη νόσο, είτε βρίσκεται περιορισμένη στο ορθό είτε έχει δημιουργήσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα
Η επιλογή της θεραπευτικής προσέγγισης βασίζεται στους στόχους που θέτουμε, τον τύπο και τον χρόνο χορήγησης τυχόν προηγούμενης θεραπείας, το μοριακό προφίλ του όγκου και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων. Κατά τη πορεία της θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι πιθανό να υπάρξουν αλλαγές στην φαρμακευτική επιλογή ή στους χρόνους συνδυασμού της ενδοφλέβιας θεραπείας με τη χειρουργική επέμβαση ή την ακτινοθεραπεία. Αυτό εξαρτάται κυρίως από την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία και από την τοξικότητα της.
Ο μεταστατικός καρκίνος του ορθού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στη φαρμακευτική αγωγή και η ανταπόκριση της νόσου είναι συχνά εκπληκτική, με σημαντική μείωση της έκτασης του καρκίνου. Επιπλέον αξίζει να υπογραμμίσουμε πως οι παρενέργειες των χημειοθεραπευτικών που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού, δεν είναι συχνές, είναι εύκολα διαχειρίσιμες και δεν επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών. Βάση αυτών, συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο ορθού να ακολουθήσουν την τυπική θεραπευτική προσέγγιση.
Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του ορθού
Τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα χημειοθεραπευτικά φάρμακα για τον μεταστατικό καρκίνο του ορθού είναι:
- 5-φθοριοουρακίλη, που χορηγείται συνήθως με Φυλλινικό ασβέστιο (λευκοβορίνη) το οποίο χρησιμοποιείται ώστε να επαυξάνεται η
κυτταροτοξική δράση της 5FU με σκοπό να γίνεται πιο αποτελεσματική - καπεσιταμπίνη η οποία είναι μια μορφή της 5FU σε δισκία
- οξαλιπλατίνη
- ιρινοτεκάνη
Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμούς ή ως μονοθεραπεία (χορήγηση ενός μόνο φαρμάκου) και η διάρκεια χορήγησης κάθε
σχήματος είναι συνήθως 4 με 6 μήνες, εκτός από τις περιπτώσεις μη ανοχής της χημειοθεραπείας ή της προόδου (επιδείνωσης) της νόσου κατά τη διάρκεια της θεραπείας οπότε και αυτή διακόπτεται. Η διάρκεια θα εξαρτηθεί, επίσης, από το σχήμα που θα επιλεχτεί, το στόχο και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιούνται διάφορα διαδοχικά σχήματα με αποτέλεσμα η διάρκεια της χημειοθεραπείας να είναι πολύ μεγαλύτερη (αναλυτικά ο τρόπος χορήγησης της χημειοθεραπείας αναφέρεται στο τμήμα μας «
Οι συνδυασμοί φαρμάκων (σχήματα) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν :
1)RoswellPark (1ης γραμμής)
5-FU 500 mg/m2, bolus (δηλαδή σε γρήγορη έγχυση-10 min), ημέρα 1, 8, 15, 22, 29, 36 σε 2ωρη ενδοφλεβίως (IV) έγχυση,
Λευκοβορίνη 500 mg/m2ημέρα 1, 8, 15, 22, 29, 36 IV bolus
Κάθε εβδομάδα, για 6 εβδομάδες, σε κύκλους 8 εβδομάδων
2) DeGramont (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Λευκοβορίνη 200 mg/m2, ημέρες 1,2, σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
5-FU 400 mg/m2, ημέρες 1,2 bolus, και ακολούθως:
5-FU 600 mg/m2 , ημέρες 1,2, σε IV έγχυση 22 ωρών
Κάθε 15 ημέρες
3) Καπεσιταβίνη (1ης γραμμής)
1250 mg/m2 πρωί-βράδυ, για 14 ημέρες, PO
Κάθε 21 ημέρες
4) FOLFOX-6 (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Οξαλιπλατίνη 100 mg/m2, μέρα 1, ενδοφλεβίως (IV)
Λευκοβορίνη 400 mg/m2, μέρα 1 σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2, μέρα 1, IV bolus (δηλαδή σε γρήγορη έγχυση-10 min), και ακολούθως:
• 5-FU 2400-3000 mg/m2 σε έγχυση 46 ωρών
Κάθε 15 ημέρες, 12 κύκλοι
5) Τροποποιημένο FOLFOX-6 (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Οξαλιπλατίνη 85 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 400 mg/m2, ημέρα 1 σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2, ημέρα 1, IV bolus, και ακολούθως:
• 5-FU 2400 mg/m2 σε έγχυση 46 ωρών
Κάθε 15 ημέρες, 12 κύκλοι
6) Τροποποιημένο FOLFOX-7 (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Οξαλιπλατίνη 100 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 400 mg/m2, ημέρα 1, σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 3000 mg/m2 σε IV έγχυση 46 ωρών
Κάθε 15 ημέρες
7) Τροποποιημένο FOLFIRI (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Ιρινοτεκάνη 180 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 200mg/m2, ημέρα 1, σε δίωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2, ημέρα 1, IV bolus, και ακολούθως:
• 5-FU 2400-3000 mg/m2 σε IV έγχυση 46 ωρών
Κάθε 15 ημέρες
8) FOLFIRI (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Ιρινοτεκάνη 180 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 200 mg/m2, ημέρες 1, 2, σε δίωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• από 5-FU 400 mg/m2, ημέρες 1, 2, bolus IV, και ακολούθως:
• 5-FU 600 mg/m2 (ημέρα 1,2) σε έγχυση 22 ωρών
Κάθε 15 ημέρες
9) FOLFIRINOX (1ης γραμμής)
Ιρινοτεκάνη 150 mg/m2, ημέρα 1, IV
Οξαλιπλατίνη 85 mg/m2, ημέρα 1, IV
Λευκοβορίνη 200 mg/m2, ημέρα 1, σε 2ωρη IV έγχυση, ακολουθούμενη από:
• 5-FU 400 mg/m2 , ημέρα 1, IV bolus, και ακολούθως
• 5-FU 2400 mg/m2 σε IV έγχυση 48 ωρών
Κάθε 15 ημέρες
10) XELOX (1ης γραμμής ή διάσωσης ≥ 2ης γραμμής)
Οξαλιπλατίνη 130 mg/m2, ημέρα 1, IV
Καπεσιταβίνη 1000 mg/m2 πρωί-βράδυ, ημέρες 1-14, PO
Κάθε 21 ημέρες, 8 κύκλοι
11) XELIRI (1ης γραμμής)
Ιρινοτεκάνη 210 mg/m2, IV
Καπεσιταβίνη 850 mg/m2 πρωί-βράδυ για 14 ημέρες, PO
Κάθε 21 ημέρες
Στο τμήμα μας που ασχολείται με τα «χημειοθεραπευτικά φάρμακα» και τις «παρενέργειες τις χημειοθεραπείας» αναφέρονται αναλυτικά οι αναμενόμενες παρενέργειες και οι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να τις προλάβετε, να τις περιορίσετε ή να τις αντιμετωπίσετε. Ο ογκολόγος θα συζητήσει μαζί σας τη διάρκεια της θεραπείας αλλά και ότι αφορά τις αναμενόμενες παρενέργειες.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της χημειοθεραπείας για τον προχωρημένο καρκίνο του ορθού
Υπάρχουν διάφορα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της χημειοθεραπείας για τον προχωρημένο καρκίνο του ορθού, και είναι σημαντικό να τα συζητήσετε με τον ογκολόγο σας.
Δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί το κατά πόσον η χημειοθεραπεία θα έχει αποτέλεσμα αν και το πιθανότερο είναι, να προσφέρει έστω ένα μικρό
χρονικό διάστημα μεγαλύτερης επιβίωσης (από μερικούς μήνες έως μερικά χρόνια). Επιπλέον μας δίνει τη δυνατότητα να περιορίσουμε τα συμπτώματα που προκαλούνται από τη νόσο βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Υπάρχει όμως ο κίνδυνος η χημειοθεραπεία να μην έχει καμία επίδραση ούτε στον καρκίνο ούτε στα συμπτώματα που προκαλεί και έτσι κάποιοι ασθενείς να υποστούν τις παρενέργειες της θεραπείας χωρίς να έχουν ουσιαστικό όφελος από αυτή.
Μια βασική παράμετρος στην απόφαση της χορήγησης της χημειοθεραπείας στους ασθενής με νόσο σταδίου 4 είναι η ποιότητα ζωής.
Στόχος της χημειοθεραπείας είναι η επιμήκυνση της επιβίωσης με όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα ζωής και όχι η επιμήκυνση της με οποιοδήποτε κόστος.
Εάν η απόφαση από εσάς ή τον ογκολόγο σας είναι να μην υποβληθείτε σε χημειοθεραπεία, η προσπάθεια επικεντρώνεται στη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου με υποστηρικτικά μέσα όπως για παράδειγμα η χορήγηση οξυγόνου για την αντιμετώπιση της δύσπνοιας ή η χορήγηση
αποτελεσματικής αναλγητικής αγωγής για τον πόνο που μπορεί να προκαλεί ο όγκος. Αυτή είναι γνωστή ως υποστηρικτική ή παρηγορητική φροντίδα.
Πώς χορηγείται η χημειοθεραπεία
Ο τρόπος χορήγησης της χημειοθεραπείας αναφέρεται αναλυτικά στο τμήμα μας «χημειοθεραπεία»
Παρενέργειες της χημειοθεραπείας
Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας αναφέρονται αναλυτικά στο τμήμα που ασχολείται με τα «χημειοθεραπευτικά φάρμακα» και τις «παρενέργειες της χημειοθεραπείας»
Αντισύλληψη κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας
Δεν είναι σκόπιμο να μείνετε έγκυος ή να γίνεται πατέρας, ενώ λαμβάνετε κάποιο από τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για
τη θεραπεία του καρκίνου του ορθού, καθώς μπορεί να βλάψει το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται αποτελεσματική αντισύλληψη κατά τη διάρκεια της θεραπείας σας και για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά.
Πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε προφυλακτικό κατά τη διάρκεια του σεξ, τουλάχιστον τις πρώτες 48 ώρες μετά τη χημειοθεραπεία με σκοπό να προστατεύσετε τον/την σύντροφό σας από την πιθανή παρουσία των φαρμάκων αυτών στο σπέρμα ή στα κολπικά υγρά.
Μονοκλωνικά αντισώματα (στοχευμένες θεραπείες) για τον καρκίνο του ορθού
Η στοχευμένη θεραπεία που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου του ορθού περιλαμβάνει τα μονοκλωνικά αντισώματα μπεβασιζουμάμπη, σετουξιμάμπη και πανιτουμουμάμπη, τραστουζουμάμπη, περτουζουμάμπη, ραμουσιρουμάμπη, βεμουραφενίμπη.
Αυτά έχουν συγκεκριμένες αντενδείξεις αλλά και ενδείξεις και χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία κάποιων περιπτώσεων καρκίνου του ορθού που έχει εξαπλωθεί πέραν της πρωτοπαθούς εστίας (σταδίου 4 μεταστατικό καρκίνο).
5mg/kg κάθε 2 εβδομάδες ή 7,5mg/kg κάθε 3 εβδομάδες
Μπορεί να χορηγηθεί με όλα τα σχήματα χημειοθεραπείας 1ης γραμμής, ωστόσο η συγχορήγηση του με FOLFIRI συνίσταται μόνο σε ασθενείς με μεταστατική νόσο στο ήπαρ οι οποίοι είναι υποψήφιοι για τη θεραπευτική εξαίρεσή της
2. Σετουξιμάμπη
250 mg/m2 εβδομαδιαίως (πρώτη εβδομάδα δόση φόρτισης με 400mg/m2) ή 500 mg/m2
Σε ασθενείς με μη-μεταλλαγμένο ογκογονίδιο K-Ras στον όγκο σαν θεραπεία 1ης μαζί με τα σχήματα συνδυασμένης χημειοθεραπείας:
Σε συνδυασμό με FOLFIRI συνίσταται μόνο σε ασθενείς με μεταστατική νόσο στο ήπαρ οι οποίοι είναι υποψήφιοι για τη θεραπευτική εξαίρεση της.
σε δόση 6 mg/kg ανά 2 εβδομάδες
Έχει εγκριθεί σαν μονοθεραπεία στην 3η γραμμή.
Έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό σε ασθενείς με μη-μεταλλαγμένο ογκογονίδιο K-Ras, σαν θεραπεία 1ης ή 2ης γραμμής μαζί με σχήμα FOLFOX ή FOLFIRI
Η τραστουζουμάμπη χρησιμοποιείται για περισσότερο από μια δεκαετία στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, με μεγάλη επιτυχία.
Τα τελευταία χρόνια, μεγάλες μελέτες ανέδειξαν τη δραστικότητα του μονοκλωνικού αντισώματος (στοχευμένη θεραπεία) τραστουζουμάμπη, στον καρκίνο του παχέος εντέρου η οποία στοχεύει έναν υποδοχέα στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου, τον HER2.
Η εκτίμηση της έκφρασης του υποδοχέα αυτού στα καρκινικά κύτταρα έρχεται πλέον να προστεθεί στον μοριακό έλεγχο που γίνεται μετά τη διάγνωση καρκίνου του παχέος εντέρου με KRAS, N-RAS, BRAF και MSI.
Η υπερέκφραση του υποδοχέα HER2 στον καρκίνο του παχέος εντέρου μας δίνει τη δυνατότητα να προσθέσουμε ένα ακόμα μονοκλωνικό αντίσωμα στη θεραπεία αυτού του νοσήματος. Προς το παρόν η χορήγηση της τραστουζουμάμπης βρίσκεται ακόμα υπό μελέτη αλλά φαίνεται πως σύντομα θα έχουμε τη δυνατότητα να τη χρησιμοποιήσουμε.
5. Ραμμουσιρουμάμπη, Αφλίμπερσεπτ
Είναι πλέον γνωστό πως ένας όγκος για να μπορέσει να αναπτυχθεί πρέπει να “τραφεί” και για να γίνει αυτό στο εσωτερικό του πρέπει να δημιουργηθούν νέα αγγεία, όσο αυτός μεγαλώνει σε μέγεθος, που θα του μεταφέρουν τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγει για να αναπτυχθεί.
Στη διακοπή της ανάπτυξης αυτών των νέων αγγείων στοχεύει η μπεβασιζουμάμπη (Avastin) που έχει αποδειχθεί ως ιδιαίτερα αποτελεσματική και πολύτιμη στην αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Δύο ακόμα φάρμακα που στοχεύουν την νεοαγγειογένεση (ανάπτυξη νέων αγγείων) είναι και η Ραμουσιρουμάμπη που χρησιμοποιείται επιτυχώς και στην αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου και το Zaltrap (aflibercept). Μελέτες ανέδειξαν ότι η προσθήκη αυτών των φαρμάκων στη δεύτερης γραμμής θεραπεία βελτίωσε τα ποσοστά επιβίωσης και ανταπόκρισης των ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου.
Η βεμουραφενίμπη είναι ένα φάρμακο στοχευμένης θεραπείας, που χρησιμοποιείται σε ασθενείς των οποίων τα καρκινικά κύτταρα παρουσιάζουν μετάλλαξη στο γονίδιο "BRAF". Το συγκεκριμένο χρησιμοποιείται ήδη τα τελευταία χρόνια με μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση του μελανώματος.
Μελέτες έδειξαν ότι η βεμουραφενίμπη σε συνδυασμό με ιρινιτεκάνη και σετουξιμάμπη ή πανιτουμουμάμπη βελτίωσε τα ποσοστά επιβίωσης και ανταπόκρισης σε σχέση με εκείνα των ασθενών που έλαβαν θεραπεία χωρίς βεμουραφενίμπη.
Αναλυτικά για τον τρόπο δράσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων, τον τρόπο χορήγησης τους, τις παρενέργειές που προκαλούν και τον τρόπο αντιμετώπισης τους θα βρείτε στο τμήμα μας που ασχολείται με τη «στοχευμένη θεραπεία» και τα «μονοκλωνικά αντισώματα».
Ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
Οι αναστολείς ανοσολογικών σημείων ελέγχου αποτελούν σήμερα την πρώτη θεραπευτική επιλογή σε πολλούς τύπους καρκίνου όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, το μελάνωμα, ο καρκίνος νεφρού και ορισμένοι γαστρεντερικοί τύποι καρκίνου. Τον Μάιο του 2017, η Υπηρεσία Τροφίμων και
Φαρμάκων (FDA) παρείχε τη πρώτη έγκριση σε αυτή την “οικογένεια” φαρμάκων , και πιο συγκεκριμένα στο pembrolizumab, για προχωρημένους όγκους οι οποίοι μοριακά χαρακτηρίζονται από αδρανοποίηση του συστήματος επιδιόρθωσης βλαβών του DNA (DNA mismatch repair, MMR) και επομένως υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια (MSI High, MSI-H) και εφόσον δεν ανταποκρίθηκαν επαρκώς στην αρχική θεραπεία.
Αυτό σημαίνει ότι με τη διάγνωση ενός καρκίνου, όπως ο καρκίνος του ορθού, πρέπει να ζητηθεί από τον ογκολόγο μαζί με το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης και ο μοριακός έλεγχος για dMMR ή/και MSI-H. Εφόσον ο έλεγχος αυτός αποβεί θετικός ο ασθενής θα έχει τη δυνατότητα να υποβληθεί σε ανοσοθεραπεία σε περίπτωση αποτυχίας της πρώτης γραμμής θεραπείας.
Οι όγκοι που χαρακτηρίζονται από dMMR περιέχουν χιλιάδες μεταλλάξεις που οδηγούν στη παραγωγή μεταλλαγμένων πρωτεϊνών στα καρκινικά κύτταρα οι οποίες θα μπορούσαν να αναγνωριστούν και να γίνουν “στόχοι” του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Όμως η ύπαρξη και η λειτουργία κάποιων πρωτεϊνών υποδοχέων στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου (PD-L1 και PD-L2) μπορούν να αναστείλουν την ανοσολογική απάντηση μέσω της σύνδεσης τους με άλλες πρωτεΐνες υποδοχείς που βρίσκονται στην επιφάνεια των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας συστήματος (PD-1). Το σύστημα αυτών των υποδοχέων και των αλληλεπιδράσεων τους υπάρχει και έχει διατηρηθεί στην εξέλιξη του ανθρώπου με σκοπό να προστατεύει τα κύτταρα του σώματος μας από το ίδιο μας το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το pembrolizumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει τη δυνατότητα να προσδένεται στον υποδοχέα PD-1 αποτρέποντας την αλληλεπίδραση με τους υποδοχείς PD-L1 και PD-L2 των καρκινικών κυττάρων και επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο στα κύτταρα του ανοσοποιητικού να αναγνωρίσουν και να θανατώσουν τα καρκινικά κύτταρα.
Το Nivolumab είναι ένα ακόμα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει τη δυνατότητα να προσδένεται στον υποδοχέα PD-1, και χρησιμοποιείται μόνο του ή μαζί με το Ipilimumab στην αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου που χαρακτηρίζεται από dMMR.
Η ανοσοθεραπεία συνοδεύεται από παρενέργειες που οφείλονται στην “απελευθέρωση” του ανοσοποιητικού μας συστήματος, το οποίο επιτίθεται πλέον και στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού μας, είναι διαφορετικές από εκείνες που παρατηρούνται στην χημειοθεραπεία και δυστυχώς είναι συχνά θανατηφόρες.
Για τον λόγο αυτό οι ογκολόγοι πρέπει να βρίσκονται σε στενή επαφή με τον ασθενή και να τον παρακολουθούν κλινικά σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Οι ασθενείς θα πρέπει επίσης να ενημερώνονται από τους θεράποντες ογκολόγους για τις πιθανές παρενέργειες, τον τρόπο εμφάνισης και τον τρόπο αντιμετώπισης τους. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων αυτών είναι βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της ανοσοθεραπείας και την αποφυγή θανατηφόρων ανεπιθύμητων ενεργειών.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν απειλητικές για τη ζωή τους παρενέργειες θα πρέπει να διακόψουν την αγωγή τους να ξεκινήσουν θεραπεία με κορτικοστεροειδή. Η οποιαδήποτε παρέμβαση στη θεραπευτική αγωγή πρέπει να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ογκολόγου και το οποιοδήποτε νέο σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της αγωγής πρέπει επίσης να αναφέρεται στον θεράποντα ογκολόγο.
Η ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού
Η ακτινοθεραπεία κάνει χρήση ιοντίζουσας ακτινοβολίας με σκοπό την εξουδετέρωση των καρκινικών κυττάρων.
Η ακτινοθεραπεία έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη σωστή αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού, λόγω της υψηλής πιθανότητας τοπικής υποτροπής που παρουσιάζει, δηλαδή της επανεμφάνισης του στην πρωτοπαθή εστία μετά από μια επιτυχημένη αρχική θεραπεία. Χορηγείται συνήθως σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία καθώς αυτή ευαισθητοποιεί τα καρκινικά κύτταρα κάνοντάς τα πιο ευάλωτα στην ακτινοβολία.
Μπορεί να υποβληθείτε σε ακτινοθεραπεία :
- Πριν από τη χειρουργική επέμβαση ή
- Μετά τη χειρουργική επέμβαση
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να είναι :
- εσωτερική ή βραχυθεραπεία, κατά την οποία η πηγή της ακτινοβολίας τοποθετείται στο εσωτερικό του σώματος σε επαφή με τον όγκο, ενισχύοντας τη δόση σε αυτόν και περιορίζοντάς την στους γύρω ιστούς και
- εξωτερική, κατά την οποία η πηγή της ακτινοβολίας βρίσκεται μακριά από το σώμα του ασθενούς.
Εξωτερική ακτινοθεραπεία πριν τη χειρουργική επέμβαση
Η ακτινοθεραπεία πριν τη χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται κυρίως με σκοπό να συρρικνώσει τον όγκο διευκολύνοντας τη χειρουργική εξαίρεση και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα της, επιτυγχάνοντας επομένως μικρότερα ποσοστά μόνιμης κολοστομίας και επανεμφάνισης του καρκίνου.
Χορηγείται ταυτόχρονα με χημειοθεραπεία (5FU ή καπεσιταμπίνη) συνήθως για μια περίοδο 5 εβδομάδων, αλλά ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου μπορεί να είναι και μικρότερης διάρκειας. Η χειρουργική επέμβαση θα ακολουθήσει μερικές εβδομάδες (6 με 10) μετά από την ακτινοθεραπεία. Με τον τρόπο αυτό δίνουμε στην ακτινοθεραπεία το χρόνο να επιτύχει το μέγιστο αποτέλεσμα και να συρρικνώσει τον όγκο πριν την εξαίρεσή του.
Εσωτερική ακτινοθεραπεία πριν τη χειρουργική επέμβαση
Μια νεώτερη θεραπεία για τον καρκίνο του ορθού είναι η υψηλής δόσης εσωτερική ακτινοθεραπεία ή βραχυθεραπεία, πριν τη χειρουργική επέμβαση.
Ο ακτινοθεραπευτής τοποθετεί απαλά ένα λεπτό μικρό σωλήνα που περιέχει ραδιενεργό υλικό, μέσα στο ορθό, κοντά στον όγκο. Αυτός αφήνεται σε αυτή τη θέση για λίγα λεπτά ώστε να χορηγήσει την κατάλληλη δόση ακτινοβολίας στο καρκίνο. Ο στόχος είναι να συρρικνωθεί ο όγκος έτσι ώστε να είναι ευκολότερο να αφαιρεθεί πλήρως χειρουργικά. Η χειρουργική επέμβαση θα γίνει μερικές εβδομάδες αργότερα.
Αποτελέσματα από σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που υποβάλλονται σε εσωτερική ακτινοθεραπεία είναι λιγότερο πιθανό να χρειαστούν κολοστομία σε σχέση με αυτούς που υποβάλλονται σε εξωτερική ακτινοθεραπεία. Χρειάζονται όμως περισσότερες μελέτες πριν η εσωτερική ακτινοθεραπεία γίνει η θεραπεία εκλογής για τον καρκίνο του ορθού.
Όλοι όσοι υποβάλλονται σε εσωτερική ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού πρέπει να παρακολουθούνται στενά για τις πιθανές παρενέργειες της διαδικασίας αυτής οι οποίες περιλαμβάνουν τη διάτρηση του ορθού ή της ουροδόχου κύστης, τη στένωση του ορθού-πρωκτού ή τη δημιουργία συριγγίου (μη φυσιολογική επικοινωνία μεταξύ δύο οργάνων) μεταξύ του ορθού και της ουροδόχου κύστης ή του κόλπου.
Ακτινοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση
Εάν ο ασθενής δεν έχει υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία πριν από τη χειρουργική επέμβαση, ο ογκολόγος θα την προγραμματίσει για μετά την εξαίρεση του όγκου, στις περιπτώσεις που:
- Ο καρκίνος αφαιρέθηκε με δυσκολία.
- Ο χειρουργός σας πιστεύει ότι ορισμένα καρκινικά κύτταρα μπορεί να έχουν παραμείνει στη περιοχή.
- Ο καρκίνος είχε διηθήσει σε βάθος το τοίχωμα του ορθού ή είχε εξαπλωθεί στους γύρο ιστούς και λεμφαδένες.
Η ακτινοθεραπεία μετά από τη χειρουργική επέμβαση αποκαλείται επικουρική (βοηθητική) ακτινοθεραπεία. Συνήθως αυτό το είδος της ακτινοθεραπείας διαρκεί 4 έως 5 εβδομάδες. Οι συνεδρίες γίνονται από Δευτέρα έως Παρασκευή, έτσι ώστε να συμπληρωθούν 20 με 25 συνεδρίες στο σύνολο. Κάθε ημέρα θεραπείας είναι μια συνεδρία. Χορηγείται όπως και η προεγχειρητική μαζί με χημειοθεραπεία και ακολουθείται από μόνη χημειοθεραπεία για ένα συνολικό χρονικό διάστημα 6 μηνών.
Παρενέργειες της ακτινοθεραπείας για τον καρκίνο του ορθού
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει σημαντικές παρενέργειες λόγω της ακτινοβόλησης και των γύρω από τον όγκο υγειών ιστών. Η εμφάνιση παρενεργειών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ενδογενής ακτινοευαισθησία, η παρουσία νόσων του κολλαγόνου η σακχαρώδους διαβήτη, ο τύπος της προηγηθείσας χειρουργικής επέμβασης, το πεδίο και η δόση ακτινοβολίας, ο χρόνος, προ- ή η μετεγχειρητικά, χορήγησής της και η συγχορηγούμενη χημειοθεραπεία.
Οξείες παρενέργειες:
Οι παρενέργειες αυτές εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, συνεχίζονται για μια με δύο εβδομάδες μετά την ολοκλήρωσή της, και στη συνέχεια αρχίζουν σταδιακά να βελτιώνονται. Ο ακτινοθεραπευτής ογκολόγος θα σας εξηγήσει αναλυτικά ποιες παρενέργειες να περιμένετε αλλά και το πώς μπορείτε να τις αντιμετωπίσετε.
Ναυτία
Κάποιοι ασθενείς θα παρουσιάσουν ναυτία κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, αλλά αυτή συνήθως είναι ήπια και αντιμετωπίζεται εύκολα με αντιεμετικά φάρμακα. Εάν έχει μειωθεί η όρεξη σας, μπορείτε να αντικαταστήσετε τα γεύματα σας με υψηλής θερμιδικής αξίας ροφήματα και συμπληρώματα διατροφής. Αυτά είναι διαθέσιμα στα περισσότερα φαρμακεία και μπορεί να σας τα συνταγογραφήσει ο ογκολόγος σας.
Το τμήμα μας «παρενέργειες της θεραπείας» σας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη ναυτία και τον έμετο.
Διάρροια
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή (ερεθισμό) του βλεννογόνου (εσωτερικό στρώμα του τοιχώματος του εντέρου) προκαλώντας
διάρροια . Ο ογκολόγος σας μπορεί να συνταγογραφήσει αντιδιαρροϊκά φάρμακα για την αντιμετώπισή της.
Το τμήμα μας «παρενέργειες της θεραπείας» σας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη διάρροια.
Κόπωση
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε αδύναμοι και να περιορίσει την ενέργειά σας. Προσπαθήσετε να ξεκουράζεστε όσο το δυνατόν περισσότερο.
Το τμήμα μας «παρενέργειες της θεραπείας» σας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη κόπωση που οφείλεται στη θεραπεία ή παρουσιάζεται ως σύμπτωμα του καρκίνου.
Ερυθρότητα δέρματος
Το δέρμα στην περιοχή που ακτινοβολείται μπορεί να γίνει ερυθρό και επώδυνο. Η παρενέργεια αυτή τις περισσότερες φορές είναι ήπιου βαθμού ενώ σπανιότερα μπορεί να παρουσιαστεί σαν ένα επώδυνο ηλιακό έγκαυμα. Ο ογκολόγος σας θα σας συμβουλέψει για το πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτή τη παρενέργεια κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η χρήση ενυδατικών κρεμών, ήπιων και ουδέτερων σαπουνιών, το ήπιο στέγνωμα του δέρματος με μια μαλακή πετσέτα μετά το μπάνιο και σίγουρα η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο, μπορούν να βοηθήσουν.
Τεινεσμός
Επίμονη, επαναλαμβανόμενη, επώδυνη και αναποτελεσματική τάση για αφόδευση
Φλεγμονή του βλεννογόνου της ουροδόχου κύστης (κυστίτιδα)
Η ακτινοθεραπεία για το καρκίνο του ορθού μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του βλεννογόνου της ουροδόχου κύστης. Αυτή μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως συχνουρία, αίσθημα επιτακτικής ανάγκης για ούρηση, τσούξιμο και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση. Μπορεί επίσης να εμφανίσετε μικρού βαθμού αιματουρία. Βοηθά σημαντικά η κατανάλωση άφθονων υγρών ώστε να αυξηθεί η συχνότητα της ούρησης και τα ούρα να είναι λιγότερο συμπυκνωμένα.
Απώλεια αίματος από το ορθό
Με παρουσία αίματος στα κόπρανα.
Οι παρενέργειες συνεχίζονται για μερικές εβδομάδες από την ολοκλήρωση της θεραπείας και στη συνέχεια υποχωρούν σταδιακά. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε τον ογκολόγο σας εάν παρουσιάζονται αυτές οι παρενέργειες, είναι μεγάλης έντασης, συνεχίζονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, επιδεινώνονται ή είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές.
Απώτερες παρενέργειες:
Υπογονιμότητα και ανικανότητα
Συρίγγια
Στένωση εντέρου
Κάταγμα μηριαίου και λεκάνης
Καρκινογένεση
Ερωτήματα που μπορείτε να θέσετε στον ογκολόγο σας :
- Τι παρενέργειες πρέπει να περιμένω από την ακτινοθεραπεία στο ορθό;
- Θα χρειαστεί να αλλάξω τη διατροφή μου;
- Μπορεί ένας διαιτολόγος να με βοηθήσει ώστε να μάθω περισσότερα για το τι πρέπει να τρώω και να πίνω;
- Τι γίνεται με τη διατροφή αφού η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί;
- Υπάρχουν μακροπρόθεσμες παρενέργειες αυτής της θεραπείας;
- Θα μπορούσε αυτή η θεραπεία να επηρεάσει την ουροδόχο κύστη μου;
- Θα μπορούσε αυτή η θεραπεία να επηρεάσει το έντερο μου;
- Με ποιόν θα πρέπει να επικοινωνήσω εάν και όταν παρουσιάσω παρενέργειες;
- Θα επηρεαστεί η σεξουαλική μου ζωή; Πως μπορώ να το αντιμετωπίσω;
- Θα επηρεαστεί η δυνατότητα να αποκτήσω παιδιά; Πως μπορώ να το αντιμετωπίσω;
Τι πρέπει να κάνω μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας;
Οι ασθενείς με καρκίνο του ορθού θα πρέπει να βρίσκονται υπό τακτική παρακολούθηση μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, με εξετάσεις
αίματος, αξονικές τομογραφίες και τακτική επανεξέταση στο ογκολογικό ιατρείο. Στην περίπτωση ριζικής θεραπείας (με σκοπό την ίαση), η παρακολούθηση διαρκεί περισσότερα από 5 χρόνια, αρχικά κάθε λίγους (3-6) μήνες και σταδιακά σε πιο αραιά χρονικά διαστήματα. Πρέπει να τονίσουμε ότι :
Η εντατική, τακτική παρακολούθηση από τον ογκολόγο σας, μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της συνολικής αντιμετώπισης του καρκίνου, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών θα υποτροπιάσει (επανεμφάνιση του καρκίνου) μέσα στα πρώτα 5 χρόνια από τη διάγνωση, με τον μεγαλύτερο αριθμό υποτροπών να παρατηρείται τα πρώτα 2 χρόνια.
Σκοπός αυτής της εντατικής πολυετούς παρακολούθησης είναι η έγκαιρη διάγνωση μιας πιθανής υποτροπής πριν την εξάπλωση του καρκίνου.