.

Καρκίνος του πνεύμονα

Σε αυτή τη σελίδα :

-Οι πνεύμονες και οι λειτουργία τους

-Τύποι καρκίνου του πνεύμονα

-Αίτια ανάπτυξης και παράγοντες κινδύνου

 

Διαβάστε επίσης:

-Πρόληψη και οι τρόποι έγκαιρης διάγνωσης

-Τα συμπτώματα και η διάγνωση

-Σταδιοποίηση

-Η θεραπεία του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

-Η θεραπεία του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

Οι πνεύμονες και η λειτουργία τους

Αφού εισέλθει από τη μύτη ή το στόμα, ο αέρας κατευθύνεται μέσα από την τραχεία προς τους πνεύμονες. Η τραχεία είναι η συνέχεια του λάρυγγα και  διαχωρίζεται σε έναν αριστερό και ένα δεξιό αεραγωγό, που λέγονται βρόγχοι. Ο αριστερός βρόγχος οδηγεί στον αριστερό πνεύμονα, ο οποίος χωρίζεται σε δύο λοβούς (άνω και κάτω) και ο δεξιόςβρόγχος οδηγεί στο δεξιό πνεύμονα ο οποίος χωρίζεται σε τρεις λοβούς (άνω, μέσο, και κάτω). Στη συνέχεια, οι αεραγωγοί αυτοί διαχωρίζονται σε μικρότερους αγωγούς, που αποκαλούνται βρογχιόλια.
Τα βρογχιόλια καταλήγουν σε μικροσκοπικούς θύλακες αέρα, τις λεγόμενες πνευμονικές κυψελίδες. Οι φυσιολογικοί πνεύμονες διαθέτουν περισσότερες από 300 εκατομμύρια πνευμονικές κυψελίδες. Θεωρητικά, αν οι πνευμονικές κυψελίδες ανοίγονταν και απλώνονταν, θα κάλυπταν επιφάνεια ίση με ένα γήπεδο τένις. Οι πνευμονικές κυψελίδες δεν χρησιμοποιούνται όλες συγχρόνως, έτσι ο πνεύμονας έχει πολλές εφεδρικές σε περίπτωση βλάβης από ασθένεια, λοίμωξη ή χειρουργική επέμβαση.

Τα αιμοφόρα αγγεία περιβάλλουν τις πνευμονικές κυψελίδες σα δίχτυ, και αυτό είναι το σημείο όπου το οξυγόνο που ειπνέουμε εισέρχεται στο αίμα και το διοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται από τον οργανισμό με την εκπνοή.

Για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας, το οξυγόνο πρέπει να εισέρχεται στο αίμα και το διοξείδιο του άνθρακα να εγκαταλείπει το αίμα σε ικανοποιιτική ποσότητα και σε τακτική βάση (με κάθε αναπνοή - ο σωστός ρυθμός αναπνοής είναι περιπου 13-14 ανά λεπτό).

Μια λεπτή μεμβράνη που ονομάζεται υπεζωκότας καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια του κάθε πνεύμονα και την εσωτερική επιφάνεια του θώρακα. Αυτό δημιουργεί μια κλειστή κοιλότητα που ονομάζεται υπεζωκοτική κοιλότητα. Η υπεζωκοτική κοιλότητα περιέχει συνήθως μια μικρή

ποσότητα υγρού που βοηθάει τους πνεύμονες να κινούνται κατά την εισπνοή και εκπνοή μέσα στο θώρακα χωρίς τριβές.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ



Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), και ευθύνεται για το 19,7% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο. Παγκοσμίως, περισσότερα από 1,6 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Πρόκειται για τον πιο θανατηφόρο τύπο καρκίνου στην Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο, και μόνο το έτος 2012 κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 1.3 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Αν και ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένας από τους πιο κοινούς συμπαγείς όγκους, είναι δύσκολο να διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο. Οι ασθενείς με συμπτώματα της νόσου συνήθως επισκέπτονται για πρώτη φορά τον κλινικό γιατρό σε όψιμο στάδιο, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα μειωμένες θεραπευτικές επιλογές και κακή πρόγνωση.

Εκτιμάται ότι προκαλεί περισσότερους θανάτους από όσους όλοι μαζί, οι καρκίνοι του παχέος εντέρου, του μαστού (στις γυναίκες) και του προστάτη αδένα (στους άνδρες).

Τύποι καρκίνου του πνεύμονα

Πρωτοπαθής καρκίνος του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα χαρακτηρίζεται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μη φυσιολογικών, καρκινικών κυττάρων στον πνεύμονα.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι πρωτοπαθούς καρκίνου του πνεύμονα, που συμπεριφέρονται και ανταποκρίνονται στη θεραπεία με διαφορετικό τρόπο. Αυτοί είναι:

 • μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (SCLC)

 • μη-μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC).

 Περίπου 15-20% (1 στους 5) των καρκίνων του πνεύμονα είναι μικροκυτταρικού τύπου. Τα υπόλοιπα είναι μη μικροκυτταρικά.

Μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα ονομάζεται έτσι λόγω της μορφολογίας των καρκινικών κυττάρων κάτω από το μικροσκόπιο και συνήθως προκαλείται από το κάπνισμα ενώ είναι σπάνιος για κάποιον που δεν έχει καπνίσει.

Προέρχεται από νευροενδοκρινή κύτταρα του βρογχικού επιθηλίου και παράγει πολυπεπτιδικές ορμόνες που προκαλούν την εμφάνιση παρανεοπλασματικών συνδρόμων. Μακροσκοπικά, ο όγκος εμφανίζεται ως μια περιπυλαία μάζα εύθρυπτης σύστασης με εκτεταμένη νέκρωση και πρώιμη προσβολή των επιχώριων (τοπικών) λεμφαδένων. Αυτός ο τύπος καρκίνου του πνεύμονα, δυστυχώς, είναι ταχέως αναπτυσσόμενος και μπορεί να εξαπλωθεί πολύ γρήγορα.

Μη-μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι μη-μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. 

• Πλακώδες καρκίνωμα : Αναπτύσσεται από τα κύτταρα που καλύπτουν τους αεραγωγούς, συνήθως σε μεγάλους βρόγχους και εξελίσεται είτε ενδοβρογχικά είτε με ενδοπαρεγχυματική επέκταση ενώ εμφανίζεται με μορφή μάζας στη πύλη του πνεύμονα (το σημείο όπου ο βρόγχος εισέρχεται στον πνεύμονα). Αυτός ο τύπος του καρκίνου του πνεύμονα συχνότερα προκαλείται από το κάπνισμα.

• Αδενοκαρκίνωμα :  Αυτό αναπτύσσεται από τα κύτταρα που παράγουν βλέννα (φλέγμα) στα τοιχώματα των αεραγωγών. Αυτός ο τύπος του καρκίνου είναι όλο και πιο συχνός τα τελευταία χρόνια. Εντοπίζεται πιο περιφερικά από ότι το καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου, αναπτύσσεται πολλές φορές σε σχέση με περιφερικές πνευμονικές ουλές (από παλαιότερα πνευμονικά νοσήματα) και είναι ο πιο συχνός τύπος στις γυναίκες και στους μη καπνιστές. 

Το βρογχιολοκυψελιδικό καρκίνωμα θεωρείται ως υποκατηγορία του αδενοκαρκινώματος και εμφανίζει ιδιαίτερα μακροσκοπικά, ιστολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά. Ο όγκος σχεδόν πάντα αναπτύσσεται σε περιφερικές θέσεις του πνεύμονα πιο συχνά ως πολλαπλά διάχυτα οζίδια που πολλές φορές συνενώνονται με αποτέλεσμα πύκνωση του παρεγχύματος, το οποίο μοιάζει με πνευμονία.

• Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα : παίρνει το όνομά του από τα μεγάλα κύτταρα, από τα οποία αποτελείται αυτός ο όγκος, όπως φαίνονται όταν εξετάζεται κάτω από το μικροσκόπιο. Εντοπίζεται συνήθως περιφερικά στον πνεύμονα. 

Δευτεροπαθής (μεταστατικός) καρκίνος

Είναι ο καρκίνος που ξεκινά σε κάποιο άλλο όργανο (για παράδειγμα στο μαστό) και τα κύτταρά του μέσω του αίματος ή της λέμφου εγκαθίστανται στους πνεύμονες. Σε αυτή τη περίπτωση ο καρκίνος αντιμετωπίζεται ΟΧΙ σαν καρκίνος του πνεύμονα αλλά σαν μεταστατικός καρκίνος του μαστού και η θεραπεία του είναι εντελώς διαφορετική.

Μεσοθηλίωμα

Το μεσοθηλίωμα είναι ένας λιγότερο συνηθισμένος τύπος καρκίνου ο οποίος εξορμάται από τη μεμβράνη (υπεζωκότας) που καλύπτει την επιφάνεια των πνευμόνων και το εσωτερικό του θώρακα. Εμφανίζεται συχνά σε άτομα που έχουν εκτεθεί στον αμίαντο.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν πάντα - και εξακολουθεί να είναι - πιο συχνός στους άνδρες, καθώς οι άνδρες καπνίζουν περισσότερο από τις γυναίκες. Ωστόσο, ο αριθμός των ανδρών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του πνεύμονα έχει μειωθεί τα τελευταία 30 χρόνια και δεδομένου ότι όλο και περισσότερες γυναίκες πλέον καπνίζουν, ο αριθμός των γυναικών που αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα έχει αυξηθεί.

Οι άνθρωποι που δεν καπνίζουν μπορούν επίσης να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα. Περίπου το 10-15% των ανθρώπων που παρουσιάζουν τη νόσο αυτή δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Το κάπνισμα, επομένως είναι σαφώς η βασική αιτία ανάπτυξης των περισσότερων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα (85%), αλλά υπάρχουν και μια σειρά άλλων παραγόντων κινδύνου και αιτιών που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου.

Ο καρκίνος του πνεύμονα δεν είναι μεταδοτικός, δηλαδή δεν μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Τι είναι ένας παράγοντας κινδύνου;

Ως ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ αναφέρεται οτιδήποτε αυξάνει τη πιθανότητα ανάπτυξης μιας συγκεκριμένης πάθησης. Για παράδειγμα η ηλικία είναι ένας παράγοντας πού αυξάνει τη πιθανότητα ανάπτυξης πολλών ειδών καρκίνου. Οι περισσότεροι άνθρωποι που παρουσιάζουν καρκίνο είναι πάνω από 65 ετών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι είναι άνω των 65 θα παρουσιάσουν καρκίνο. Η παρουσία, επομένως, ενός συγκεκριμένου παράγοντα κινδύνου δεν είναι καθοριστική για την ανάπτυξη μιας πάθησης, καθώς και η απουσία του δεν σημαίνει ότι αυτή δεν θα αναπτυχθεί ποτέ.

Το κάπνισμα θεωρείται υπεύθυνο για τους περισσότερους καρκίνους του πνεύμονα αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα αίτια και παράγοντες κινδύνου. Άνθρωποι που δεν κάπνισαν ποτέ μπορούν να αναπτύξουν επίσης καρκίνο του πνεύμονα. Αυτοί αποτελούν περίπου το 10%-15% των συνολικών καρκίνων του πνεύμονα.

Το κάπνισμα 

Όσο περισσότερο καπνίζουμε τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Είναι επίσης πιθανότερο να αναπτυχθεί σε αυτούς που καπνίζουν από μικρότερη ηλικία. Τα τσιγάρα με φίλτρο και με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα ίσως έχουν ελάχιστα μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου αλλά ο κίνδυνος παραμένει να είναι ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΣ ΑΠ’ ΟΤΙ ΣΤΟΥΣ ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ.

Από τη διακοπή του καπνίσματος ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται και επανέρχεται στα επίπεδα ενός μη καπνιστή μετά από περίπου 15-20 χρόνια.

Το παθητικό κάπνισμα

Η συμβίωση με κάποιον καπνιστή αυξάνει κατά 20-30% την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα (παθητικό κάπνισμα).  Όμως, ο κίνδυνος εξακολουθεί να είναι πολύ μικρότερος απ’ ότι σε αυτούς που καπνίζουν.

Το ραδόνιο

Είναι ένα ραδιενεργό αέριο που απελευθερώνεται κατά τη διαδικασία της φυσικής διάσπασης των στοιχείων φθόριο και ουράνιο, τα οποία είναι συνήθη και φυσικώς υπάρχοντα στοιχεία σε ποικίλες ποσότητες στα πετρώματα και στο έδαφος.

Από το έδαφος μπορεί να διαφύγει και να παρουσιαστεί σε μεγάλη συγκέντρωση στο εσωτερικό των σπιτιών. Περίπου 9% των καρκίνων του πνεύμονα στην Ευρώπη οφείλονται στο ραδόνιο.

Η ηλικία

Όπως τα περισσότερα είδη καρκίνου, και ο καρκίνος του πνεύμονα είναι συχνότερος στους ηλικιωμένους . Το 80% παρουσιάζεται σε ηλικίες άνω των 60 ετών ενώ σπανίως παρουσιάζεται σε ηλικίες κάτω των 40.

Γενετικός κίνδυνος

Η ύπαρξη στενού συγγενή με καρκίνο του πνεύμονα ή η παρουσία περισσοτέρων συγγενών από την ίδια οικογένεια με τον ίδιο καρκίνο πιθανώς να δημιουργεί ένα μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου κυρίως εάν ο συγγενής ήταν μη καπνιστής και μικρότερης ηλικίας όταν παρουσίασε τη νόσο.

Ο αμίαντος

Η έκθεση στον αμίαντο αυξάνει επίσης την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα κυρίως εάν συνδυαστεί με το κάπνισμα. Η έκθεση στον αμίαντο είναι κυρίως επαγγελματική.Ο αμίαντος είναι ένα κατασκευαστικό υλικό με ινώδη δομή, που έχει ως βάση το πυρίτιο και το μαγνήσιο. Έχει περισσότερες από 3000 εφαρμογές, π.χ. σε οικοδομικά υλικά, συστήματα υδροσωλήνων, ντεπόζιτα νερού, καπνοδόχους κ.α. Υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν άτομα που εκτίθενται επανειλημμένα στον αμίαντο: ανθρακωρύχοι, οικοδόμοι, ναυπηγοί, μηχανικοί, υδραυλικοί, ξυλουργοί, σοβατζήδες κ.λ.π. που λόγω του επαγγέλματός τους έρχονται συχνά και για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επαφή με αυτόν.
Συνήθως η ύπαρξη αμιάντου στα οικοδομικά υλικά ενός σπιτιού δεν εγκυμονεί άμεσο κίνδυνο για τους ενοίκους του, ή για όσους ζουν στη γύρω περιοχή. Όμως αναπόφευκτα, η διάβρωση των υλικών που προκαλείται από τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και οι μηχανικές αναταράξεις, απελευθερώνουν μεγάλο αριθμό ινών αμιάντου στην ατμόσφαιρα.
Οι ασθένειες που ενδέχεται να προσβάλλουν τον άνθρωπο (πνευμονοκονίαση, καρκίνος των πνευμόνων, μεσοθηλίωμα) εκδηλώνονται έπειτα από χρονικό διάστημα 10 έως 40 ετών.

Θεραπείες για άλλους τύπους καρκίνου

Η ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο μαστού ή για λέμφωμα, για παράδειγμα, αυξάνει τις πιθανότητες κυρίως εάν συνδυάζεται με το κάπνισμα. Παρόλα αυτά το όφελος από την αρχική θεραπεία και η αναγκαιότητα της δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.

Η μείωση του κινδύνου

Η  ΑΜΕΣΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ  είναι ο σημαντικότερος παράγοντας μείωσης του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα.

Η υγιεινή ζωή με τακτική άσκηση και δίαιτα πλούσια σε λαχανικά και φρούτα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα, κυρίως σε ότι αφορά τους καπνιστές.