.

Σε αυτή τη σελίδα

Συμπτώματα του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

Σταδιοποίηση του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

Θεραπεία για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα

       -Χημειοθεραπεία

        -Ανοσοθεραπεία 

       -Ακτινοθεραπεία

Μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα (SCLC)

Τα αίτια, οι παράγοντες κινδύνου, ο τρόπος εξάπλωσης και οι εξετάσεις σταδιοποίησης για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα είναι αυτές που προαναφέρθηκαν στη περιγραφή του μη μικροκυτταρικού καρκίνου.

Συμπτώματα του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

-Δύσπνοια

-Βήχας

-Αιμόπτυση

-Πόνος στο στήθος

-Απώλεια της όρεξης
-Ανεξήγητη απώλεια βάρους.

-Αίσθημα κόπωσης

-Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας: Το σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας οφείλεται στην πίεση της άνω κοίλης φλέβας από μια μάζα του μεσοθωρακίου. Η άνω κοίλη φλέβα είναι ένα μεγάλο φλεβικό στέλεχος μέσα από το οποίο επιστρέφει το φλεβικό αίμα από το άνω ήμισυ του σώματος στο δεξιό κόλπο της καρδιάς. Όταν η άνω κοίλη αποφραχθεί, παρατηρείται φλεβική συμφόρηση στο κεφάλι και τα άνω άκρα. Το πρόσωπο διογκώνεται και οι φλέβες του τραχήλου διατείνονται. Πολλές φορές διατείνονται και φλέβες στο άνω μέρος του κορμού. Ο ασθενής παρουσιάζει αναπνευστική δυσχέρεια (δύσπνοια), κυάνωση και βήχα. Οιδηματώδη εικόνα (πρήξιμο) μπορεί να παρουσιάσουν και τα άνω άκρα.

Σταδιοποίηση του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα

Οι μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται σε δύο μόνο στάδια:

• Περιορισμένη νόσος - ο όγκος περιορίζεται μόνο στο ένα ημιθωράκιο και στους τοπικούς λεμφαδένες συμπεριλαμβανομένων των ομόπλευρων μεσοθωρακικών και υπερκλείδιων.

• Εκτεταμένη νόσος - ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέραν του ενός ημιθωρακίου.

Ωστόσο, ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα εξαπλώνεται συχνά έξω από τον πνεύμονα αρκετά νωρίς. Έτσι, ακόμη και αν ο ογκολόγος δεν μπορεί να επιβεβαιώσει οποιαδήποτε εξάπλωση του με βάση τις απεικονιστικές εξετάσεις, είναι σχεδόν σίγουρο ότι ορισμένα καρκινικά κύτταρα έχουν ξεφύγει από την αρχική τους εντόπιση μέσω του αίματος ή του λεμφικού συστήματος. 

Για λόγους ασφάλειας, ένας μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα συνήθως αντιμετωπίζεται σαν να έχει ήδη εξαπλωθεί και ας μην υπάρχουν εμφανείς μεταστάσεις (εντόπιση εκτός της αρχικής βλάβης).

Συχνότερα ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα δίνει μεταστάσεις:

-στον εγκέφαλο

-στο ήπαρ

-στο μυελό των οστών (το όργανο που παράγει λευκά, ερυθρά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια)

Έλεγχος πριν την έναρξη της θεραπείας:

Πριν από την έναρξη της θεραπείας, με σκοπό την σταδιοποίηση και την εκτίμηση της γενικής κατάστασης της υγείας σας, πρέπει να υποβληθείτε σε μια σειρά εξετάσεων οι οποίες δεν διαφέρουν από αυτές του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα και είναι ο πλήρης αιματολογικός έλεγχος, η αξονική τομογραφία θώρακος και άνω κοιλίας, σπινθηρογράφημα οστών, αξονική ή η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και μόνο για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, μυελόγραμμα, κατά το οποίο γίνεται μυελική αναρρόφηση συνήθως από τα οστά της λεκάνης ή του στέρνου.

Θεραπεία για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα

Ο ογκολόγος σας θα λάβει υπόψη του μια σειρά από παράγοντες προκειμένου να προγραμματίσει τη κατάλληλη αγωγή. Η ηλικία, η γενική κατάσταση της υγείας σας, το μέγεθος του όγκου, και η επέκταση του στους γύρω ιστούς αλλά και στον υπόλοιπο οργανισμό θα καθορίσουν τον τρόπο αντιμετώπισης.

Η χημειοθεραπεία είναι η βασική θεραπεία για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.

Η ακτινοθεραπεία συχνά χορηγείται μετά την χημειοθεραπεία. Μερικές φορές η χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία δίνονται ταυτόχρονα.  

Η χειρουργική επέμβαση δεν είναι η βασική θεραπεία για το μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα και μπορεί ίσως να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις που ο όγκος ανακαλύπτετε σε πολύ αρχικό στάδιο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου έχει συνήθως ήδη εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος κατά τη διάγνωση, ακόμη και αν αυτές δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν από τις απεικονιστικές

εξετάσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα περισσότερα είδη καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του πνεύμονα, η χειρουργική εξαίρεση έχει νόημα μόνο εάν υπάρχει η δυνατότητα πλήρους εξαιρέσεως του όγκου.

Εάν η αρχική προσέγγιση περιλαμβάνει τελικά τη χειρουργική εξαίρεση τότε σίγουρα μετά από αυτή θα ακολουθήσει η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία με σκοπό να μειωθεί η πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου.

Χημειοθεραπεία

Βασικό χαρακτηριστικό του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα είναι μεγάλη χήμειο- και ακτινοευαισθησία η οποία συνεπάγεται τη γρήγορη και σε μεγάλο βαθμό συρρίκνωση του όγκου (συνήθως μέσα στους πρώτους δύο κύκλους χημειοθεραπείας) και επομένως τον γρήγορο έλεγχο των συμπτωμάτων

Παρόλα αυτά, δυστυχώς, ο καρκίνος αυτός, έχει τη τάση, πολύ σύντομα να αρχίσει και πάλι να επιδεινώνεται συνήθως κάποιους μήνες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Για το λόγω αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική η προσεκτική και τακτική παρακολούθηση του ασθενούς τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Η επιδείνωση αυτή εάν παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή μέχρι και τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωσή της, τότε η νόσος χαρακτηρίζεται ως ανθεκτική στη χημειοθεραπεία και η πιθανότητα ανταπόκρισης στη δεύτερης γραμμής θεραπεία είναι ελάχιστες. Εάν η επιδείνωση παρατηρηθεί μετά τους τρεις μήνες από την ολοκλήρωση της θεραπείας, υπάρχει σαφώς μεγαλύτερη πιθανότητα ανταπόκρισης στη δεύτερης γραμμής χημειοθεραπεία με τοποτεκάνη ή ακόμα και με το ίδιο θεραπευτικό σχήμα που χρησιμοποιήθηκε στη πρώτης γραμμής.

Στους ασθενείς με περιορισμένη νόσο η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει χημειοθεραπεία και ταυτόχρονη ακτινοθεραπεία και ο συνδυασμός αυτός προσφέρει μια ανταπόκριση που φτάνει το 90% (δηλαδή 9 στους 10 ασθενείς θα ωφεληθούν από τη θεραπεία).

Στους ασθενείς με εκτεταμένη νόσο συνήθως χορηγείται μόνο η χημειοθεραπεία, αν και κάποιοι μπορούν να υποβληθούν και σε ακτινοθεραπεία, συχνότερα με σκοπό την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση συμπτωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση η ανταπόκριση των ασθενών στη θεραπεία είναι περίπου στο 70% (δηλαδή 7 στους 10 ασθενείς θα ωφεληθούν από τη θεραπεία).

Τα χημειοθεραπευτικά σχήματα που χρησιμοποιούνται τόσο στους ασθενείς με περιορισμένη νόσο όσο και σε εκείνους με εκτεταμένη νόσο είναι τα ίδια.

Η σισπλατίνη ή η καρβοπλατίνη σε συνδυασμό με την ετοποσίδη είναι ίσως το αποτελεσματικότερο θεραπευτικό σχήμα, για πολλές δεκαετίες.

Ένα δεύτερο θεραπευτικό σχήμα, το οποίο παρουσιάζει ανάλογη αποτελεσματικότητα, αλλά ίσως με λίγο μεγαλύτερη τοξικότητα είναι ο

συνδυασμός της σισπλατίνης ή της καρμποπλατίνης με την ιρινοτεκάνη.

Έχουν επίσης δοκιμαστεί πολλά διαφορετικά φάρμακα ή η προσθήκη ενός τρίτου φαρμάκου στα δύο θεραπευτικά σχήματα που προαναφέρθηκαν ή ακόμα και η αύξηση της δόσης, αλλά δυστυχώς δεν υπήρξε καμία βελτίωση στην επιβίωση.

Τα ποσοστά μέσης επιβίωσης (μέσος όρος επιβίωσης) στον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα είναι ιδιαίτερα χαμηλά, με 14 με 20 μήνες για το περιορισμένου σταδίου και 9 με 11 μήνες για το εκτεταμένου σταδίου. Επιπλέον, φαίνεται πως η επιβίωση, δύο χρόνια μετά τη διάγνωση, είναι στο 40% για τους ασθενείς με περιορισμένο στάδιο νόσου και μόλις 5% για τους ασθενείς με εκτεταμένη νόσο.

Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλά, αλλά φαίνεται πως τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν με τη προσθήκη της ανοσοθεραπείας στην χημειοθεραπεία (δείτε την παράγραφο «ανοσοθεραπεία για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα). 

Η χημειοθεραπεία στους ηλικιωμένους ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα

Η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα αυξάνει με την ηλικία. Παρά το γεγονός ότι ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης της νόσου είναι τα 70 έτη, οι ηλικιωμένοι ασθενείς υποεκπροσωπούνται στις μεγάλες μελέτες που ερευνούν τη δραστικότητα και την τοξικότητα των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα δεδομένα για αυτή την ηλικιακή ομάδα να είναι ελάχιστα.

Παρά το ότι η προχωρημένη ηλικία σίγουρα επηρεάζει σε κάποιο βαθμό την ανοχή του ασθενούς στη φαρμακευτική αγωγή, η εκτίμηση της κλινικής και της φυσικής κατάσταση κάθε ασθενούς μεμονωμένα μας οδηγεί με μεγαλύτερη ασφάλεια στη λήψη αποφάσεων για το ποιος ασθενής είναι ικανός να υποβληθεί σε φαρμακευτική αγωγή.

Επομένως, οι ηλικιωμένοι ασθενείς, οι οποίοι είναι σε καλή κλινική και φυσική κατάσταση και μπορούν να είναι ενεργοί στην καθημερινότητα τους και να αυτοεξυπηρετούνται, θα πρέπει να υποβληθούν σε πλήρη φαρμακευτική αγωγή χωρίς κανένα περιορισμό, ανάλογα βέβαια με την κρίση του θεράποντος ογκολόγου. Καθώς όμως η μυελοτοξικότητα και η κόπωση εμφανίζονται με μεγαλύτερη ευκολία ενώ η οργανική επάρκεια είναι περιορισμένη σε σχέση με τους νεότερους ασθενείς, πρέπει οι ογκολόγοι να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη διάρκεια της θεραπείας και η κλινική και εργαστηριακή εκτίμηση να είναι συχνότερη. Λόγω της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας, συνήθως οι ηλικιωμένοι ασθενείς αντιμετωπίζονται με καρβοπλατίνα αντί για σισπλατίνη και το θεραπευτικό σχήμα χορηγείται 4 και όχι 6 φορές όπως στους νεότερους ασθενείς.

Δεύτερης γραμμής θεραπεία (θεραπεία μετά την επανεμφάνιση της νόσου)

Παρά το γεγονός ότι η αρχική ανταπόκριση του νοσήματος στη θεραπεία είναι πολλές φορές θεαματική, οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν υποτροπή (επανεμφάνιση) της νόσου.

Η υποτροπή (επανεμφάνιση) της νόσου μέσα σε 3 μήνες από την ολοκλήρωση της θεραπείας μας δείχνει ότι η νόσος είναι ανθεκτική στη θεραπεία και η πιθανότητα ανταπόκρισης σε ένα δεύτερο θεραπευτικό σχήμα είναι μικρή. 

Η υποτροπή (επανεμφάνιση) της νόσου σε ένα χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών από την ολοκλήρωση της θεραπείας μας δείχνει ότι η νόσος είναι πιθανώς ευαίσθητη στη φαρμακευτική αγωγή και η πιθανότητα ανταπόκρισης σε ένα δεύτερο θεραπευτικό σχήμα είναι μεγάλη.

Εάν η υποτροπή (επανεμφάνιση) της νόσου παρουσιαστεί σε ένα χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών από την ολοκλήρωση της αγωγής τότε συνιστάται η χορήγηση εκ νέου του ίδιου θεραπευτικού σχήματος, καθώς η νόσος θεωρείται ιδιαίτερα ευαίσθητη στο σχήμα που είχε αρχικά δοθεί. 

Τα φάρμακα και οι συνδυασμοί που συχνότερα χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα είναι 

 σισπλατίνη ή η καρβοπλατίνη σε συνδυασμό με την ετοποσίδη (VP-16, Vepesid) και 

 κυκλοφωσφαμίδη, η δοξορουβικίνη και η βινκριστίνη (Oncovin). Αυτός ο συνδυασμός φαρμάκων είναι γνωστός ως CAV. 

-η τοποτεκάνη 

(Περισσότερες πληροφορίες γύρω από τα φάρμακα αυτά, τις παρενέργειες τους και την αντιμετώπιση τους διαβάστε στο τμήμα μας "χημειοθεραπεία" και "παρενέργειες της χημειοθεραπείας").

Τα σχήματα που χρησιμοποιούνται είναι:

1) Cisplatin 60-80 mg/m2, μέρα 1, IV 

Etoposide 100-120mg/m2, μέρες 1-3, IV 

Κάθε 21 ημέρες x 4-6 κύκλους

2) Carboplatin AUC 5-6 , μέρα 1, IV 

Etoposide 100mg/m2, μέρες 1-3, IV 

Κάθε 21 ημέρες x 4-6 κύκλους

3) Cyclophosphamide 1000 mg/m2, IV 

Adriamycin 45 mg/m2, IV 

Vincristin 1.4 mg/m2, IV

4) Cisplatin 60 mg/m2, μέρα 1, IV 

Ιrinotecan* 60 mg/m2, μέρες 1, 8, 14, IV 

Κάθε 28 μέρες

Στο περιορισμένο στάδιο (νόσος στο ένα ημιθωράκιο) θεραπεία εκλογής είναι η σύγχρονη χημειοακτινοθεραπεία και προτιμάται το σχήμα cisplatin/etoposide. Η ακτινοθεραπεία ξεκινάει συγχρόνως με τον 1ο ή το 2ο κύκλο της χημειοθεραπείας. 

Ανοσοθεραπεία

Παρά τις δεκαετίες έρευνας, η πρόγνωση για ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα παραμένει χαμηλή και οι θεραπευτικές επιλογές περιορισμένες. Τα καρκινικά κύτταρα του συγκεκριμένου όγκου, κυρίως λόγω της έκθεσης στον καπνό, περιέχουν χιλιάδες μεταλλάξεις που οδηγούν στη παραγωγή μεταλλαγμένων πρωτεϊνών στα καρκινικά κύτταρα οι οποίες θα μπορούσαν να αναγνωριστούν και να γίνουν “στόχοι” του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Όμως η ύπαρξη και η λειτουργία κάποιων πρωτεϊνών υποδοχέων στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου (PD-L1 και PD-L2) μπορούν να αναστείλουν την ανοσολογική απάντηση μέσω της σύνδεσης τους με άλλες πρωτεΐνες υποδοχείς που βρίσκονται στην επιφάνεια των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας συστήματος (PD-1). Το σύστημα αυτών των υποδοχέων και των αλληλεπιδράσεων τους υπάρχει και έχει διατηρηθεί στην εξέλιξη του ανθρώπου με σκοπό να προστατεύει τα κύτταρα του σώματος μας από το ίδιο μας το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πρόσφατες μελέτες, ανέδειξαν τη σημασία της ανοσοθεραπείας στην αντιμετώπιση του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, τόσο στη θεραπεία πρώτης γραμμής (δηλαδή αμέσως μετά τη διάγνωση) όσο και στη θεραπεία δεύτερης και τρίτης γραμμής (δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της αρχικής θεραπείας, στην επανεμφάνιση της νόσου).

Η χρήση των αναστολέων των σημείων ανοσιακού ελέγχου (anti-PD1: nivolumab, pembrolizumab, anti-PD-L1: atezolizumab, anti-CTLA-4: ipilimumab) φαίνεται, από τις έως τώρα μελέτες, ως μια πολλάυποσχόμενη θεραπευτική προσέγγιση, η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να παρατείνουμε την επιβίωση ασθενών με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.

Πρώτης γραμμής θεραπεία

Η ατεζολιζουμάμπη, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία, είναι το πρώτο φάρμακο, μετά από πολλές δεκαετίες, που προστέθηκε στην κλασσική χημειοθεραπεία και κατάφερε να βελτιώσει την επιβίωση σε ασθενείς με νεοδιαγνωσθέντα μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα εκτεταμένου σταδίου.

Στη μελέτη IMpower 133 εκτιμήθηκε η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του atezolizumab στην πρώτη γραμμή  θεραπείας του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, σε συνδυασμό με την καθιερωμένη θεραπεία (carboplatin/etoposide). Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι ενθαρρυντικά, μιας και βελτιώθηκε η διάμεση ολική επιβίωση 12,3 μήνες έναντι 10,3, για τους ασθενείς που έλαβαν χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με την ανοσοθεραπεία έναντι των ασθενών που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία. Επιπλέον το διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου ήταν 12,6 μήνες έναντι 5,4 μήνες για τους ασθενείς που έλαβαν atezolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία έναντι των ασθενών που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία.

Θεραπεία μετά την υποτροπή της νόσου

Για τους ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα που παρουσιάζουν υποτροπή της νόσου (επανεμφάνιση) οι θεραπευτικές επιλογές μέχρι σήμερα ήταν ελάχιστες και περιελάμβαναν την τοποτεκάνη ή την εκ νέου χορήγηση της αρχικής θεραπείας με σισπλατίνη – ετοποσίδη με πολύ φτωχά αποτελέσματα.

Η αποτελεσματικότητα του pembrolizumab εκτιμήθηκε στη μελέτη Keynote 158, σε ασθενείς με προηγούμενη θεραπευτική αποτυχία και εξέλιξη της νόσου (επανεμφάνιση) ή με μειωμένη ανοχή στην κλασσική θεραπευτική προσέγγιση με χημειοθεραπεία.

Στη μελέτη αυτή, διαπιστώθηκε βελτίωση  της διάμεσης ολικής επιβίωσης (14,9 μήνες) και του ποσοστού αντικειμενικών ανταποκρίσεων (35,7%) σε ασθενείς με θετικούς PD-L1 όγκους. Αξίζει να αναφέρουμε πως η διάμεση ολική επιβίωση  και το ποσοστό αντικειμενικών ανταποκρίσεων με την έως τώρα καθιερωμένη θεραπεία δεν ξεπερνούσε τους 8 μήνες και  το 27%, αντίστοιχα.

Σε μια δεύτερη μελέτη, την CheckMate 032 μελετήθηκε η χορήγηση του Nivolumab μόνο του ή σε συνδυασμό με το Ipilimumab σε ασθενείς που έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με βάση την πλατίνα.

Διαπιστώθηκε βελτίωση της διάμεσης ολικής επιβίωσης (7,8μήνες) και του ποσοστού αντικειμενικών ανταποκρίσεων (23%), για το σκέλος που έλαβε την συνδυαστική θεραπεία. Τα αποτελέσματα αυτά πρέπει ακόμα να επιβεβαιωθούν σε μελέτες φάσης ΙΙΙ και σε ότι αφορά την διάμεση επιβίωση.

Μέχρι να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα, το Nivolumab χρησιμοποιείται ως τρίτης γραμμής θεραπεία σε ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (δηλαδή μετά από δύο θεραπευτικές αποτυχίες).

"  Με βάση τα αποτελέσματα των παραπάνω μελετών διαμορφώθηκαν οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες του 2019 για την αντιμετώπιση του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. Στο εκτεταμένο στάδιο της νόσου χορηγείται χημειοθεραπεία μαζί με το atezolizumab και στην ανθεκτική νόσο (δεύτερης και τρίτης γραμμής θεραπεία) δίνουμε nivolumab μόνο του ή σε συνδυασμό με ipilimumab  ή μονοθεραπεία με pemrolizumab στους  ασθενείς με θετικούς PD-L1 όγκους  "

Η ανοσοθεραπεία συνοδεύεται από παρενέργειες που οφείλονται στην “απελευθέρωση” του ανοσοποιητικού μας συστήματος, το οποίο επιτίθεται πλέον και στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού μας, είναι διαφορετικές από εκείνες που παρατηρούνται στην χημειοθεραπεία και δυστυχώς είναι συχνά θανατηφόρες.

Για τον λόγο αυτό οι ογκολόγοι πρέπει να βρίσκονται σε στενή επαφή με τον ασθενή και να τον παρακολουθούν κλινικά σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Οι ασθενείς θα πρέπει επίσης να ενημερώνονται από τους θεράποντες ογκολόγους για τις πιθανές παρενέργειες, τον τρόπο εμφάνισης και τον τρόπο αντιμετώπισης  τους. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων αυτών είναι βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της ανοσοθεραπείας και την αποφυγή θανατηφόρων ανεπιθύμητων ενεργειών.

Οι ασθενείς που παρουσιάζουν απειλητικές για τη ζωή τους παρενέργειες θα πρέπει να διακόψουν την αγωγή τους να ξεκινήσουν θεραπεία με κορτικοστεροειδή. Η οποιαδήποτε παρέμβαση στη θεραπευτική αγωγή πρέπει να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ογκολόγου και το οποιοδήποτε νέο σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της αγωγής πρέπει επίσης να αναφέρεται στον θεράποντα ογκολόγο.

Ακτινοθεραπεία 

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά στη θεραπεία του περιορισμένου σταδίου του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. 

Μπορεί να δοθεί μετά τη χημειοθεραπεία (επικουρική ακτινοθεραπεία), εάν ο καρκίνος έχει συρρικνωθεί αρκετά ή έχει εξαφανιστεί μετά την χημειοθεραπεία. Άλλες φορές, η ακτινοθεραπεία δίνεται ταυτόχρονα με την χημειοθεραπεία. Αυτό ονομάζεται χημειο-ακτινοθεραπεία και έχει σαφώς καλύτερα αποτελέσματα αλλά και περισσότερη τοξικότητα (παρενέργειες) όπως οισοφαγίτιδα και αιματολογική τοξικότητα, απ’ ότι εάν χορηγηθεί πρώτα η χημειοθεραπεία και μετά την ολοκλήρωσή της δοθεί η ακτινοθεραπεία.

Επομένως, οι ασθενείς με περιορισμένη νόσο και καλή κλινική κατάσταση πρέπει να υποβληθούν σε ταυτόχρονη χημειοακτινοθεραπεία. Αντιθέτως οι ασθενείς με εκτεταμένη νόσο δεν φαίνεται να επωφελούνται απ’ αυτή.

Η ακτινοθεραπεία καθυστερεί την υποτροπή (επανεμφάνιση) του μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα και βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων όπως δύσπνοια, πόνο στο στήθος, βήχα, αιμόπτυση (βήχας με αίμα) και το σύνδρομο άνω κοίλης, που οφείλονται στη νόσο (παρηγορητική ακτινοθεραπεία).

Η ακτινοθεραπεία χορηγείται συνήθως πέντε ημέρες την εβδομάδα για 3 με 6 εβδομάδες εκτός από την παρηγορητική ακτινοθεραπεία η οποία διαρκεί λιγότερο.

Περισσότερες πληροφορίες για την ακτινοβόληση του καρκίνου του πνεύμονα, τις παρενέργειες και την αντιμετώπισή τους δείτε τη παράγραφο της ακτινοθεραπείας στο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα αλλά και στο τμήμα μας «ακτινοθεραπεία».

Η ακτινοθεραπεία στον εγκέφαλο

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα συχνά εξαπλώνετε στον εγκέφαλο. Η προφυλακτική κρανιακή ακτινοθεραπεία είναι η ακτινοθεραπεία που δίνετε στον εγκέφαλο πριν την εμφάνιση της νόσου μειώνοντας τον κίνδυνο να συμβεί κάτι τέτοιο. 

Μπορεί να χορηγηθεί μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας είτε αυτή δίνεται μόνη της είτε δίνεται μαζί με ακτινοθεραπεία στο θώρακα, σε αυτούς οι οποίοι παρουσίασαν καλή ανταπόκριση (ο όγκος συρρικνώθηκε αρκετά) ή εάν έχουν υποβληθεί σε χειρουργική εξαίρεση του όγκου.