.

Ο καρκίνος του στομάχου

Προηγούμενη σελίδα: Αρχική

 

 

 

 

Σε αυτή τη σελίδα

-Ανατομία και λειτουργία του στομάχου

-Επιδημιολογία του καρκίνου του στομάχου

-Αίτια ανάπτυξης και παράγοντες κινδύνου

 

Επόπενη σελίδα: Συμπτώματα και διάγνωση

 

 

 

Διαβάστε επίσης

Συμπτώματα και διάγνωση

Στάδια του καρκίνου του στομάχου

Χειρουργική θεραπεία

Χημειοθεραπεία, Στοχευμένη θεραπεία, Ανοσοθεραπεία και Ακτινοθεραπεία

Ανατομία και λειτουργία του στομάχου

Το στομάχι είναι μια διεύρυνση του πεπτικού σωλήνα του ανθρώπου. Είναι βασικό όργανο πέψης (δηλαδή των διεργασιών διάσπασης της τροφής σε μορφές που μπορούν να απορροφηθούν και να αξιοποιηθούν από τον οργανισμό) και ένα από τα όργανα που συγκροτούν το γαστρεντερικό σύστημα (μαζί με την στοματική κοιλότητα, τον οισοφάγο, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο, το ήπαρ και το πάγκρεας).

Στον άνθρωπο, το στομάχι έχει χωρητικότητα 2 λίτρων και βρίσκεται στο πάνω μέρος της κοιλιακής κοιλότητας, κάτω από το αριστερό υποχόνδριο και στο επιγάστριο. Συγκοινωνεί με τον οισοφάγο με ένα στόμιο, που ονομάζεται καρδιακό στόμιο. Προς τα κάτω συγκοινωνεί με το λεπτό έντερο, μέσω του πυλωρικού στομίου. Το πάνω μέρος του στομάχου ονομάζεται θόλος και περιέχει συνήθως αέρα. Η περιοχή που βρίσκεται κάτω από το θόλο, λέγεται σώμα του στομάχου, ενώ η περιοχή που βρίσκεται προς τον πυλωρό λέγεται πυλωρικό άντρο. 

Το τοίχωμα του στομάχου αποτελείται από 4 χιτώνες (στρώματα), που είναι από τα έξω προς τα μέσα: ο ορογόνος, ο μυϊκός (πολύ ανεπτυγμένος), ο υποβλεννογόνιος και ο βλεννογόνος, στον οποίο υπάρχουν οι γαστρικοί αδένες που εκκρίνουν το γαστρικό υγρό (δηλαδή το υδροχλωρικό οξύ και τα ένζυμα που συμμετέχουν στη πέψη).

Από τα κύτταρα των αδένων αυτών ξεκινά ο καρκίνος του στομάχου

Το γαστρικό υγρό, που εκκρίνεται από τους γαστρικούς αδένες, έχει το χαρακτηριστικό ότι είναι εξαιρετικά όξινο, γιατί περιέχει ένα ισχυρότατο οξύ, το υδροχλωρικό οξύ. Επιπρόσθετα, περιέχει και μια σειρά από ένζυμα που είναι σε θέση να διασπούν ορισμένους δεσμούς στα μόρια των πρωτεϊνών, με αποτέλεσμα αυτά να κομματιάζονται σε μικρότερα μόρια, όχι όμως ακόμα κατάλληλα για να απορροφηθούν και να εισέλθουν στο αίμα.

Το γαστρικό υγρό του στομάχου βοηθά το έντερο να απορροφήσει κάποιες σημαντικές ουσίες από την τροφή μας, όπως η βιταμίνη Β12, το σίδηρο και το ασβέστιο.

Το στομάχι, επομένως, βοηθά στην πέψη της τροφής ενώ με τις περισταλτικές κινήσεις των μυϊκών ινών που το περιβάλλουν, επιτυγχάνεται η

πλήρης ανάμειξη του περιεχομένου με το γαστρικό υγρό το περιεχόμενο του προωθείται προς το λεπτό έντερο, όπου διασπάται περαιτέρω και τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται.  Επίσης αποθηκεύει την τροφή & καταστρέφει ορισμένα βακτηρίδια.

Ο καρκίνος του στομάχου

Ο καρκίνος του στομάχου αποτελεί τον τέταρτο συχνότερο καρκίνο παγκοσμίως μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού και του παχέος εντέρου (με 990.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο παγκοσμίως) και τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο στον κόσμο μετά τον καρκίνο του πνεύμονα (με 740.000 θανάτους κάθε χρόνο). 

Η χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με την έγκαιρη (πριν την εξάπλωση του καρκίνου πέρα από το στομάχι) χειρουργική αφαίρεση παραμένει η μόνη επιλογή με στόχο την ίαση, αν και συνήθως κατά τη στιγμή της διάγνωσης, ο καρκίνος αυτός, είναι πλέον αρκετά εξαπλωμένος. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τη χημειοθεραπεία, έχει βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του στομάχου.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 

Η εμφάνιση του καρκίνου του στομάχου έχει μεγάλη γεωγραφική διακύμανση, με τη μεγαλύτερη συχνότητα στην Ιαπωνία, στην Κορέα, την Ανατολική Ευρώπη και σε ορισμένες περιοχές της Νοτίου Αμερικής, ενδιάμεση συχνότητα στη δυτική Ευρώπη και τη μικρότερη συχνότητα στην Βόρειο Αμερική και σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής. Πάνω από το 70% των καρκίνων του στομάχου εμφανίζονται στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο καρκίνος του στομάχου είναι λίγο συχνότερος στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει με την ηλικία. Η μέση ηλικία εμφάνισης καρκίνου του στομάχου στον άνδρα είναι τα 70 έτη και στη γυναίκα τα 74 έτη (αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική μείωση της ηλικίας εμφάνισης) .

Παραδοσιακά, το μεγαλύτερο ποσοστό καρκίνων του στομάχου εντοπιζόταν στο άντρο (το τμήμα του στομάχου που οδηγεί προς το λεπτό έντερο). Ωστόσο σήμερα η συχνότητα του καρκίνου του άντρου έχει μειωθεί και έχει αυξηθεί η συχνότητα του καρκίνου της καρδιακής μοίρας του στομάχου (το τμήμα του στομάχου μετά τον οισοφάγο). Έτσι, το αδενοκαρκίνωμα της εγγύς μοίρας του στομάχου αποτελεί σήμερα σχεδόν το 50% όλων των τύπων καρκίνων του στομάχου. Οι λόγοι που έχουν οδηγήσει σε αυτή την αλλαγή δεν είναι σαφείς, αλλά είναι πολύ πιθανό, παράγοντες όπως ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος, η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Σχεδόν στο 10% των καρκίνων του στομάχου, ο όγκος μπορεί να καταλαμβάνει όλο τον στόμαχο, με τα κακοήθη κύτταρα να διηθούν πέραν μιας εμφανούς μάζας, μία κατάσταση που ονομάζεται πλαστική λινίτιδα (ένα είδος, επομένως καρκίνου του στομάχου, όπου προσβάλλεται ολόκληρο το στομάχι το οποίο παρουσιάζει το τοίχωμα του πεπαχυσμένο, σκληρό και μη ελαστικό).

Ο πρώιμος καρκίνος του στομάχου είναι μία οντότητα που χαρακτηρίζεται από όγκο περιορισμένο στον βλεννογόνο ή τον υποβλεννογόνιο χιτώνα του στομάχου.

Στην Ιαπωνία, όπου υπάρχει πολύ ανεπτυγμένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου, ο πρώιμος (αρχικού σταδίου) γαστρικός καρκίνος αποτελεί περίπου το 50% του συνόλου των γαστρικών καρκίνων, ενώ στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι μικρότερο του 10%.

Αίτια ανάπτυξης του καρκίνου του στομάχου

Τα ακριβή αίτια ανάπτυξης του καρκίνου του στομάχου δεν είναι πλήρως κατανοητά. Πιστεύεται ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του στομάχου αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα ενός συνδυασμού περισσοτέρων παραγόντων κινδύνου. 

Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν και να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου του στομάχου περιλαμβάνουν το φύλο, την ηλικία, τη διατροφή, το σωματικό βάρος, ορισμένες ιατρικές καταστάσεις όπως η λοίμωξη με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και το οικογενειακό ιστορικό.

Ο καρκίνος του στομάχου δεν είναι μεταδοτικός και δεν μπορεί να περάσει από τον ένα άνθρωπο στον άλλο.

Παράγοντες κινδύνου 

  • Φυλή/εθνικότητα 

Η φυλή έχει θεωρηθεί από πολλούς ερευνητές ως δυνητικός παράγοντας κινδύνου και το NCI (NationalCancerInstitute) έχει κατηγοριοποιήσει την εθνικότητα σε τρεις ομάδες, ως προς το βαθμό κινδύνου. Έτσι, οι Ιάπωνες, οι Κορεάτες, οι Βιετναμέζοι, οι γηγενείς Αμερικανοί και Χαβανέζοι αποτελούν την ομάδα υψηλού κινδύνου. Άτομα Λατινικής καταγωγής, οι Κινέζοι και η μαύρη φυλή αποτελούν την ομάδα μέσου κινδύνου, ενώ οι Φιλιπινέζοι και τα άτομα της λευκής φυλής ανήκουν στην ομάδα χαμηλού κινδύνου. 

  • Διατροφή

Διάφοροι διατροφικοί παράγοντες έχουν βρεθεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου, όπως η δίαιτα με παστές και καπνιστές τροφές, με τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, νιτρικά και νιτρώδη άλατα (συντηρητικά, λιπάσματα και απόβλητα). Αντίθετα, οι

δίαιτες με φρούτα, λαχανικά και αντιοξειδωτικά, καθώς και οι βιταμίνες Α και C, αλλά και το ασβέστιο έχουν συσχετιστεί με μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου. 

  • Κάπνισμα και αλκοόλ 

Το κάπνισμα φαίνεται να είναι παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου, ενώ ο ρόλος του αλκοόλ είναι λιγότερο σαφής.

  • Φύλο 

Το αδενοκαρκίνωμα του στομάχου είναι συχνότερο στους άνδρες. 

  • Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού 

Η λοίμωξη με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου. Μια πρόσφατη μελέτη στην Ιαπωνία έδειξε στατιστικά σημαντική αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του στομάχου σε ασθενείς με λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Ο κίνδυνος αυτός ήταν ακόμη υψηλότερος στους ασθενείς που παρουσιάζουν και άλλες παθολογικές καταστάσεις του στομάχου, όπως η σοβαρή ατροφική γαστρίτιδα, γαστρίτιδα κυρίως εντοπιζόμενη στο σώμα του στομάχου ή με εντερική μετάπλαση. 

  • Κληρονομικότητα 

Η κληρονομικότητα ευθύνεται για το 10% των περιπτώσεων καρκίνου του στομάχου. Ασθενείς με κληρονομικά σύνδρομα όπως η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, το σύνδρομο Peutz-Jeghers και ο κληρονομικός μη πολυποειδής καρκίνος του παχέος εντέρου, έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. Επίσης, άτομα με μεταλλάξεις στο γονίδιο p53, το BRCA2 και την Ε-καντχερίνη έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου. 

  • Άλλοι παράγοντες κινδύνου 

Ο ιός Epstein-Barr, και παθολογικές καταστάσεις όπως η κακοήθης αναιμία, το γαστρικό λαχνωτό αδένωμα και η παχυσαρκία σχετίζονται, επίσης,

με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης γαστρικού καρκίνου. Ακόμη, οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μερική γαστρεκτομή για καλόηθες γαστρικό έλκος έχουν πιθανότατα αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στον υπολειπόμενο στόμαχο.